روزنامه شهروند کد خبر: 32195 تاریخ خبر: ۱۳۹۴ شنبه ۲ خرداد «شهروند» روند احیای دوباره جهانی صنعت پتروشیمی ایران را بررسی می کند بازگشت بزرگترین تولید‌کننده پلاستیک به بازار اروپا چشم انتظار بازگشت پتروشیمی ایران به بازار جهانی شهروند| چندی از امضای بیانیه مطبوعاتی لوزان می گذرد و بسیاری از بخش های اقتصادی ایران مانند صنعت نفت و گاز، خودروسازی، معادن و بازار سرمایه مورد توجه سرمایه گذاران خارجی قرار گرفته است تا به محض لغو تحریم ها به ایران بازگردند. صنعت پتروشیمی ایران نیز به دلیل پتانسیل های بالا توجه بسیاری از شرکت های خارجی را به خود جلب کرده است. ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان بزرگ محصولات پتروشیمی در خاورمیانه نقش مهمی در بازار جهانی آن دارد. هنگامی که تحریم ها، صادرات محصولات پتروشیمی ایران را با محدودیت مواجه کرد، علاوه بر ایران خریداران محصولات ایرانی نیز با افزایش قیمت محصولات پتروشیمی متضرر شدند، به طوری که تولید برای بسیاری از آنان سخت شد، اما با افزایش احتمال لغو تحریم ها خریداران قدیمی برای دستیابی به سودآوری دوران قبل امیدوارتر شده اند. گسترش بازار صادرات ایران در همین زمینه وب سایت تحلیلی تخصصی <<پلتز>> طی یادداشتی مهم ترین فرصت های بازار پتروشیمی ایران پس از لغو تحریم ها را برشمرده است. به نوشته این سایت پایان تحریم ها سبب می شود دوباره یکی از بزرگترین صادرکنندگان پلاستیک جهان وارد بازار شود. در ادامه این یادداشت آمده است: اگر تحریم های ایران به طورکلی لغو شود، بانک ها باید خود را برای سرمایه گذاری در تجارت پلاستیک و محصولات پتروشیمی آماده کنند. از سوی دیگر مشکلات پرداخت نیز از میان خواهد رفت. این درحالی است که تحریم ها سبب شد صادرات محصولات اصلی پتروشیمی ایران یعنی متانول و پلی اتیلن به شدت کاهش یابد و فروش مواد صادر شده نیز مشکل باشد. در این وضع محصولات باید به طور نقد در دوبی خریده می شد یا معاملات از طریق بانک های چینی، هندی و کره ای انجام می شد. کارشناسان پیش بینی می کنند ظرفیت تولید پتروشیمی ایران طی 10 سال آتی رشد قابل توجهی داشته باشد. برداشتن تحریم ها سبب می شود صادرات فناوری های اساسی و واردات کاتالیزورها به این کشور افزایش یابد و در نتیجه آن ساخت واحدهای تولیدی جدید نیز رونق بگیرد. <<هتیان میستری>> یکی از تحلیلگران ارشد صنعت پتروشیمی دراین باره می گوید: پیش بینی می کنیم ظرفیت تولید سالانه پلی اتیلن ایران طی 10 سال آتی حداقل 2 میلیون تن افزایش یابد. اگر فضای کسب و کار این کشور همچنان مناسب بماند، این رقم به 3 میلیون تن هم می رسد. این درحالی است که ظرفیت کنونی پلی اتیلن ایران سالانه 3.7 میلیون تن است. ایران تصمیم دارد ظرفیت تولید متانول خود را نیز طی 5 سال آتی به 25 میلیون تن در سال برساند و خود را به عنوان بزرگترین تولید کننده این محصول در بازار جهانی اثبات کند. همچنین این کشور درحال ساخت یک خط لوله 2700 کیلومتری برای انتقال اتیلن از عسلویه در جنوب به واحدهای تولید پلی اتیلن در غرب کشور است. هرچند لغو تحریم ها به شکوفایی سرمایه گذاری درایران طی بازه زمانی بلندتر منجر می شود، اما در کوتاه و میان مدت، تأثیری محدود دارد، چراکه اغلب محصولات ایران توانسته اند مشتریانی ثابت در آسیا بیابند. طی سال گذشته چین حدود 1.6 میلیون تن پلی اتیلن و 1.63 میلیون تن متانول از ایران خریده است. در این میان هند نیز تقریبا 900 هزار تن متانول ایرانی طی 2014-2013 وارد کرده است. یکی از مقامات شرکت نفتی چینی <<سینوپک>> می گوید: لغو تحریم ها سبب می شود ایرانیان گزینه های بیشتری برای صادرات داشته باشند. آنها در دوران تحریم به اروپا محصولی صادر نکرده اند ولی اکنون این تجارت آغاز می شود. با توجه به آنچه گفته شد حجم صادرات به این سرعت افزایش نخواهد یافت. باید به یاد داشت تأثیر لغو موقت تحریم ها تأثیر کمی روی تجارت میان ایران و غرب داشت زیرا بانک های جهانی تمایلی به ارایه اعتبارنامه به محموله های ایرانی نداشتند و از سوی دیگر از تحریم های آمریکا بیمناک بودند. یکی از تاجران مستقر در دوبی می گوید: ما منتظر تأثیر لغو محدودیت های بانکداری بر تجارت ایران هستیم. هنگامیکه بانکی بزرگ برای شرکت های ایرانی اعتبارنامه صادر کند، شاهد آن خواهیم بود که محموله های بزرگ محصولاتی مانند پلی اتیلن، متانول و MTBE ایران را به مقصد اقصی نقاط جهان ترک خواهند کرد. تاجران اماراتی آماده بازگشت ایران در این میان به نظر می رسد دوبی به عنوان یک مرکز تجاری، از این امر سود سرشاری ببرد. شرکت های تجاری مصرف کننده بزرگ در هند و چین از پایان 2013 و در انتظار ارسال محموله های پتروشیمی بزرگتر از ایران، دفاتر خود را در امارات و تهران افتتاح کرده اند. برخی از شرکت های بزرگ مانند سینوپک چین و شرکت هندی Hazel Mercantile. به دقت آمار تجارت ایران را تحت نظر دارند. بنابراین تعجبی ندارد تاجران اماراتی نیز خود را برای ورود دوباره ایران به بازار پتروشیمی آماده کرده اند. روزنامه <<نیشن>> نیز در گزارشی به موضوع افزایش فروش محصولات پتروشیمی ایران به اروپا می پردازد. در این گزارش آمده است: تحریم های پیچیده ای که در سال 2012 وضع شد نه تنها به صنعت پتروشیمی ایران ضربه زد بلکه به صنایع اروپایی که به محصولات ارزان قیمت ایرانی وابسته بودند تا بتوانند در بازار رقابت کنند نیز خسارت وارد کرد. پس از امضای تفاهمنامه درباره چارچوب لغو تحریم ها، <<احمد مهدوی>> رئیس انجمن کارفرمایان صنعت پتروشیمی ایران اعلام کرد این صنعت آماده ارسال 5 میلیارد دلار محصولات پتروشیمی اضافی به اروپا به محض لغو شدن تحریم هاست. ایران سال گذشته حدود 40 میلیون تن مواد پتروشیمی تولید کرد که ارزش محصولات صادر شده آن بالغ بر 9 میلیارد دلار بوده است. در مقابل شرکت سابیک (Sabic) در عربستان سعودی که یکی از بزرگترین تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی در جهان است، حدود 70 میلیون تن در 2013 تولید کرد. ایران یکی از مهم ترین تولیدکنندگان مواد پتروشیمی اصلی به خصوص متانول در بازار جهان است. براساس گزارش گمرک ایران این کشور سال گذشته 19.124 میلیون تن میعانات گازی صادر کرده است که به طور متوسط معادل 440 هزار و 113 بشکه در روز است و نشان دهنده افزایشی 44.64 درصدی در مقایسه با سال قبل است. در بازه زمانی فوریه تا مارس گذشته نیز ایران 271 هزار بشکه میعانات گازی صادر کرد، اما این رقم نشان دهنده مقدار دقیق گازی که ایران فروخته نیست و در اصل بیانگر حجم بارگیری و حمل شده به بازارهای جهانی است. این درحالی است که گفته می شود ایران بخشی از میعانات خود را در چین ذخیره می کند. از سوی دیگر در همین بازه زمانی صادرات محصولات پتروشیمی ایران به ترتیب 28.35 و 31.79 درصد در حجم و ارزش افزایش یافته است. همچنین ایران 2.279 میلیارد دلار پروپان (با 83.74 درصد افزایش) و 1.468 میلیارد دلار بوتان (با 43.17 درصد افزایش) طی سال مالی گذشته صادر کرده است. با تمام این اوصاف به نظر می رسد ورود دوباره ایران به بازار پتروشیمی جهان بسیاری از معادلات حاکم بر بازار را تغییر خواهد داد.