روزنامه شهروند کد خبر: 164564 تاریخ خبر: ۱۳۹۸ پنج شنبه ۲۳ خرداد گزارش «شهروند» درباره چرایی هجوم ایرانیان به یک استان شرقی ترکیه، به ویژه در تعطیلاتی که گذشت «وان» وسوسه انگیز رئیس جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی: درحال حاضر بسیاری از آژانس‌های ‏مسافرتی ورشکست شده‌اند؛ نوسانات ارزی باعث مختل‌شدن فعالیت آنها شد و مسافرت‌های خارجی ‏کاهش چشمگیری داشت لیلا مهداد‎|‏ یکی از دروازه های ورود به شهر محبوب بازارگردها، مرز رازی است. به مرز رازی که ‏می رسید و پروسه اداری چک کردن پاسپورت و... تمام می شود، محوطه بزرگی پیش رویتان قرار ‏می گیرد که شما را به پیاده روی دعوت می کند؛ محوطه ای که باید چمدان به دست آن را طی کنید ‏تا به دَر فلزی بزرگی برسید. آن سوی دَر فلزی تا چشم کار می کند ون، پارک شده با راننده هایی ‏چشم انتظار مسافران تازه از راه رسیده ایرانی. ون ها از مسیر سرسبزی می گذرند تا به اولین ‏نشانه های شهری که 3400سال قدمت دارد، برسند؛ شهری که گربه های سفید با رنگ چشمان ‏متفاوت به یکی از نمادهای آن بدل شده و یکی از میدان های این شهر تندیسی از این نماد را به ‏نمایش گذاشته است. <<وان>>، شهر محبوب عاشقان خرید است و در سال های گذشته تعداد زیادی از ‏ایرانی ها را برای خرید جذب کرده است.؛ شهری با مردمی عمدتا کُرد که به یُمن مسافران ‏ایرانی شان، شما را با جملات کوتاه فارسی غافلگیر می کنند و باب دوستی را باز. نیمی از شهر را ‏فروشگاه هایی با برندهای مختلف به تسخیر خود درآورده اند و غذاهای خوشمزه خیابانی و باقلواهای ‏کنار استکان های کمرباریک چای، چاشنی وقت خستگی مسافرانند؛ ویژگی هایی که در کنار هم به ‏شهر محبوب بازارگردهای ایرانی بدل شده تا جایی که ماه های گذشته افزایش چشمگیر گردشگران ‏ایرانی در این شهر خبرساز شد و این سوال را مطرح کرد که چرا این تعداد گردشگر ایرانی راهی ‏وان می شوند؟ ‏ ایرانی های رکورددار ‏<<اقتصاد استان وان در شرق تركيه با افزايش 40درصدي سفر گردشگران ايراني احيا ‏شده و حضور ايرانيان خنده بر چهره صاحبان كسب وكار اين شهر نشانده است.>> این ‏خبری است که روزنامه <<يني شفق>> ترکیه سال گذشته درباره رشد 40درصدی ‏گردشگران ایرانی استان وان منتشر کرد و در حوزه گردشگری، سروصدای زیادی به ‏راه انداخت. ‏ راهنمایان گردشگری در ایران، آن زمان درباره این موضوع تحلیل های مختلفی کردند ‏و آن را نتیجه اتفاقات مختلفی دانستند. مسعود عبداللهی، رئیس جامعه راهنمایان ‏ایرانگردی و جهانگردی هم حالا در این باره به <<شهروند>> می گوید: <<نزدیکی و نیاز‏نداشتن به ویزا از جمله دلایلی اند که سبب شده وان مقصد گردشگران ایرانی شود، ‏حتی در مقایسه با استانبول، استان وان گزینه بهتر و قابل دسترس تری برای ایرانیان ‏است؛ شهری با امکانات مناسب و ارزان. برای سفر به وان می توان از وسیله شخصی، ‏تورها و حتی اتوبوس استفاده کرد. اگرچه قطار تبریز- وان هم گزینه دیگری برای سفر ‏به وان است و همه اینها دست به دست هم داده اند تا ما شاهد استقبال بالای ایرانی ها از ‏این شهر باشیم. این شهر از جذابیت های گردشگری قابل ملاحظه ای برخوردار نیست ‏اما گردشگری شهری و خرید آن به خوبی در جذب توریست موفق بوده است.>> ‏ ‏ سال 2016 بود که حملات تروریستی، نگرانی های سیاسی و امنیتی و کودتای نظامی ‏نافرجام، کاهش 40درصدی گردشگر را به ترکیه تحمیل کرد تا به گفته اقتصاددانان ‏یکی از ستون های اقتصاد این کشور (گردشگری) مجبور به تحمل زیان 8میلیارد ‏دلاری شود؛ زیانی معادل یک درصد تولید ناخالص داخلی ترکیه. اگرچه یک سال بعد ‏‏32میلیون و 410هزار گردشگر وارد ترکیه شدند که از این تعداد 2میلیون و ‏‏502هزارنفر ایرانی بودند که با رشد 50درصدی رکوردشکنی کردند. استقبال ایرانی ها ‏از شهرهای ترکیه به حدی بود که تحلیلگران با استناد به آمارها بخش قابل توجهی از ‏دلایل این رکوردزنی و احیای گردشگری در ترکیه را متوجه موج بی سابقه سفر ایرانیان ‏به <<وان>> می دانند، البته ایرانیان به این رکوردزنی ادامه داده اند تا جایی که در ‏تعطیلات اخیر ظرفیت هتل های وان تکمیل شد و مسافرخانه های ادارات دولتی و ‏خوابگاه های دانشجویی به دستور استانداری وان به کمک آمدند تا جوابگوی ایرانیانی ‏باشند که عیدفطر از پایانه مرزی کاپی کوی (رازی) وارد این شهر شده بودند. ‏ عبداللهی، رئیس جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی اقتصاد را مسأله ای مهم و ‏اساسی در حوزه گردشگری می داند و می گوید: <<درحوزه گردشگری اقتصاد مسأله ای ‏اساسی است و اهمیت بالایی دارد. درحال حاضر بسیاری از آژانس های مسافری ‏ورشکست شده اند؛ نوسانات ارزی باعث مختل شدن فعالیت آنها شده و مسافران ‏خارجی کاهش چشمگیری داشتند. درچنین شرایطی شهرهایی مانند وان می توانند ‏جایگزین های خوب و به صرفه ای باشند.>> ‏ پیش از این امین بیلمز، استاندار وان از افزایش گردشگران ایرانی در اعیاد گفته و ‏جودت اوز گوکچه، عضو هیأت مدیره انجمن آژانس های مسافرتی و گردشگری استان ‏وان هم از افزایش 10هزار نفری گردشگران ایرانی در تعطیلات سال نو میلادی خبر ‏داده بود. از طرف دیگر آمارهای ترکیه نشان می دهد 18هزار گردشگر ایرانی برای ‏تعطیلات نوروزی، استان هایی مانند استان شرقی وان، ارزروم، آنتالیا و ریزه را انتخاب ‏کردند؛ <<گردشگران ایرانی استان وان را دوست دارند و اغلب آن را برای سفر انتخاب ‏می کنند. دلیل اصلی این امر، نزدیکی استان مذکور و فرصت های مناسب برای خرید ‏است. ورود این گردشگران به استان وان باعث تکمیل ظرفیت صددرصدی هتل ها و ‏مسافرخانه ها شده است.>> رئیس جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی، داشتن ‏جاذبه های گردشگری و آثار تاریخی را به تنهایی عوامل کافی برای جذب گردشگر ‏نمی داند: <<تنها زیبایی های طبیعی کافی نیست، چون زمانی که از این زیبایی ها به ‏درستی بهره برده نشود، نمی تواند کمکی به رونق گردشگر کند. گردشگر در انتخاب ‏مقصد امنیت، رفاه و امکانات- هتل، بازار و...- سپس جاذبه ها و آثار تاریخی را ‏مدنظر قرار می دهد. در واقع همه اینها دست به دست هم می دهند تا زیبایی ها دیده شوند ‏و بتوان از آنها برای جذب گردشگر و توریست بهره برد.>> عبداللهی معتقد است ترکیه ‏توانسته با راهکارها و رویکردهای حساب شده ای که داشته، گردشگران را جذب شهرهایی ‏همچون وان کند و ادامه می دهد: <<یکی، دوسالی است که ایرانیان زیادی راهی این ‏استان شرقی ترکیه می شوند اگرچه چهار، پنج سالی است که وان برای گردشگران ‏ایرانی شناخته شده است. ایرانیانی هم در این شهر کار می کنند یا سرمایه گذاری ‏کرده اند، کاری که قبلا در گرجستان صورت می گرفت. بعد از ناامنی های استانبول، ‏گرجستان مقصد ایرانیان شد اما ماجراهای گرجستان سبب شد دوباره ترکیه به جایگاه ‏قبلی خود در میان ایرانیان برگردد و شهرهایی مانند وان مورد توجه قرار گرفتند. همه ‏اینها نشان می دهد آنها بیشتر از ما در حوزه گردشگری کار کرده اند.>> ‏ سیاست های گردشگری ترکیه را می توان کلید معمای ازدحام توریست هایی دانست که ‏از جاذبه های ایران چشم می پوشند و راهی استان کوچکی مانند وان می شوند تا در ‏رونق آن سهم بسزایی بازی کنند. وزارت گردشگري و فرهنگ تركيه، سال گذشته در ‏گزارشی از هزینه کرد 3 میلیارد دلاری گردشگران ایرانی خبر داد و اعلام کرد: <<ايران ‏جزو 5 كشور گردشگرفرست به تركيه است و در جريان سفر به تركيه به طور ميانگين ‏هر مسافر ايراني بين هزار تا 1500 دلار و هر خانواده ايراني سه هزار و 500 دلار هزينه ‏مي كنند؛ هزینه کردی که بی شک با نوساناتی که نرخ ارز داشته، در سال جاری رقم ‏بالاتری خواهد بود.>> ‏ وان؛ زرنگ تر از اربیل و گرجستان ‏<<انگار در تهران راه می رفتید! شهر پر بود از چهره های آشنا. در تاکسی، مغازه ها، فروشگاه ها و حتی هتل ‏همه فارسی صحبت می کردند.>> هانیه یکی از گردشگران ایرانی است که برای سومین سال متوالی ‏تعطیلات عید را در وان گذرانده است. <<عید فطر، عید اصلی مردم ترکیه است، برای همین تخفیف ها ‏و جشنواره های خوبی برگزار می شود. هربار که به وان می آیم، خرید یک سالم را انجام می دهم.>> هانیه ‏طوری از وان صحبت می کند که لحظه ای فکر می کنید در نخستین فرصت به این شهر سفر کنید.<<ما ‏نمی توانیم برای خرید به کشورهای اروپایی سفر کنیم، بنابراین ارزان ترین و کوتاه ترین راه همین وان ‏است. هم کیفیت کالاها بالاست هم ارزان تر از تهران تمام می شود.>> او اهل ارومیه است و ساکن ‏تهران. <<بیشتر اهالی تبریز و ارومیه به وان سفر می کنند. در سال چندین بار. البته آنها یک مزیت هم ‏دارند؛ خیلی از واژه های زبان ترکی و آذری مشترک است و این درحالی است که مسافت کوتاه تری ‏را هم نسبت به شهرهای دیگر ایران برای رسیدن به وان طی می کنند.>> وقتی هانیه خبر استقبال ‏بالای ایرانیان از وان را می شنود، خنده بلندی سر می دهد: <<وان شهر ایرانی هاست تا جایی که بعضی ‏از منوها و قیمت ها به زبان فارسی است.>> ‏ عرفان فکری، جهانگرد و فعال گردشگری هم در گفت وگو با <<شهروند>>، استقبال گردشگران ایرانی از ‏وان را بالا می داند و در واکاوی دلایل استقبال ایرانیان از سفر به وان سه موضوع اصلی را اعلام می ‏کند: <<ترکیه با سیاست های گردشگری که در پیش گرفته، توانسته درآمد چشمگیری از این صنعت ‏داشته باشد. مقایسه کوتاه میان ایران و ترکیه نشان از این دارد که ترکیه در تولید محتوا، تبلیغات و ‏حتی در نمایشگاه های مختلف گردشگری که در دنیا برگزار می شوند، حضور گسترده ای ‏داشته است، برعکس ایران! یکی از این نمایشگاه ها، نمایشگاه گردشگری عربی است که در دوبی ‏برگزار می شود. در چند سال اخیر ایران هیچ گاه در این نمایشگاه شرکت نکرده، درحالی که ترکیه ‏همیشه حضور پررنگی داشته و غرفه ای که در این نمایشگاه دارد به حدی بزرگ است که می توان ‏گفت در نمایشگاه عربی یک سالن در اختیار دارد. این نمونه ساده ای از کوتاهی مسئولان ‏گردشگری هر منطقه ای از ایران است که در مجموع سبب شده حال گردشگری ایران خوب نباشد.>>‏ فکری، بیگانگی ایرانیان با جاذبه های گردشگری داخلی را حاصل کم کاری دست اندرکاران این حوزه ‏می داند و می گوید: <<ما در تولید محتوا و تبلیغات به حدی کم کاری کرده ایم که بیشتر ایرانیان با ‏جاذبه ها بیگانه اند و این درحالی است که هرقدر تبلیغ و سرمایه گذاری روی تولید محتوا صورت ‏بگیرد، بی شک مردم استقبال بیشتری از جاذبه های داخلی خواهند داشت.>> این جهانگرد، جاذبه های ‏ایران را کم نمی داند و ادامه می دهد: <<ترکیه، ارمنستان و ... از ساده ترین موضوعات و جاذبه های ‏گردشگری شان بهترین کلیپ ها و تبلیغات را درست می کنند و به واسطه آن در جذب گردشگر ‏داخلی و خارجی موفق اند و این درحالی است که در این عرصه ما کوتاهی های زیادی داشته ایم. در ‏شهری همچون وان بستر گردشگری خرید مهیاست و گردشگر به راحتی می تواند از فروشگاه های ‏متنوعی که وجود دارد خرید باکیفیت و ارزان تری داشته باشد.>> فکری نزدیکی وان به ایران را هم دلیل مهمی در استقبال ایرانیان از آن می داند و ‏می گوید: <<تمام بسترهایی که برای وان و سایر شهرهای ترکیه می توان نام برد در گرجستان هم ‏مهیاست، اما بعد مسافتی سبب شده بیشتر مسافران گرجستان راهی وان شوند و این شهر به انتخاب ‏اول آن بدل شود. قبل از به خطر افتادن امنیت عراق، اربیل می رفت تا مقصد گردشگران ایرانی شود ‏و در همین راستا سازه های مدرن شهری می رفتند تا در شهر جا خوش کنند. اما گزینه اربیل حذف ‏شد و ارمنستان هم که در مقوله گردشگری نتوانسته همپای ترکیه پیش برود، بنابراین برنده این ‏بازی ترکیه است که استان هایی همچون وان می توانند مقصد نهایی گردشگران ایرانی شوند.>> ‏ ‏<<حساب دفعاتی که به وان سفر کرده ام، از دستم در رفته!>> آیدین، ساکن تبریز است و بیشتر اعیاد ‏را به وان سفر می کند. <<بیشتر برای جشنواره هایی که برگزار می شود به وان سفر می کنم. هم ‏سرگرم کننده است، هم می توانم با قیمت مناسب کالای برند خریداری کنم.>> وقتی از سفرهای ‏داخلی سخن به میان می آید، بعد از کمی مکث می گوید: <<به بعضی از شهرها مثل اصفهان، یزد و ‏شیراز و شمال سفر کرده ام. هزینه سفر در ایران خیلی بالاست. کیفیت هتل ها و خدماتی که ارایه ‏می دهند اما پایین است.>> او هم مانند بسیاری با جاذبه های گردشگری ایران غریبه است. <<هیچ ‏تبلیغاتی در این زمینه ندیده ام؛ تنها شهرهایی مثل مشهد، اصفهان و ... برای مردم آشنا هستند.>> ‏ وجود تشابه فرهنگي و جغرافيايي ازجمله مهمترين علل سفر ايراني ها براي گذراندن تعطيلات در ‏تركيه عنوان شده، ولي علاوه بر اين، تعدد مراكز ارایه خدمات به گردشگران در همه شهرها، ارزان ‏بودن خدمات و سفر در مقايسه با سفرهاي داخلي، وجود مراكز خريد در شهرها، حلال بودن و تنوع ‏غذايي، احساس راحتي و آرامش بدون حس بيگانگي، از ‏جمله جاذبه هاي گردشگري تركيه محسوب مي شود كه همه ساله گردشگران پرشمار ايراني را به ‏خود جذب كرده است. ‏ ‏<<وان>> رفتن چقدر برایمان آب می خورد؟ در وان برای یافتن هتل و اقامتگاه دچار مشکل نمی شوید، چون تعداد آنها به گونه ای ‏است که توان پاسخگویی گردشگران را دارد. در این بخش قیمت ها تقریبی با احتساب نرخ 2360 تومانی قیمت لیر آورده شده ‏است. ‏ هتل های ۵ ستاره: حدود 500 - 180 لیر ‏‎ هتل های ۴ ستاره: حدود 300-90 لیر‎ هتل های ۳ ستاره: حدود 300-85 لیر‎ سایر هتل ‎ها: حدود 270-100لیر ‏ نزدیک ۶۰ رستوران و کافه مختلف در شهر وان وجود دارد که می توانید برای صرف ‏صبحانه، ناهار و شام روی آنها حساب کنید. ‏ رستوران های ارزان قیمت: حدود 12-7 لیر ‏‎ رستوران های مقتصدانه: حدود 55-20لیر ‏‎ فست فودهای زنجیره ای مانند مک دونالد یا فست فودهای مشابه: حدود 15-10 لیر ‏‎ خوب است بدانید برای خرید مواردی چون آب معدنی و تنقلات، روزانه چیزی حدود ‏‏۵ لیر را می توانید در نظر بگیرید. ‏ راه های رسیدن به وان وان ازجمله شهرهای خارج از ایران است که می توان با هزینه های کمتر و به صورت ‏زمینی به آن سفر کرد. از تبریز ون هایی هستند که به صورت مستقیم به وان می روند. ‏از هر شهری که به تبریز وارد شوید پس از آن می توانید از طریق ون های وان به این ‏شهر بروید. اما اگر ساکن تبریزید، می توانید از طریق قطار یا اتوبوس به خوی بروید و ‏پس از آن از ون یا تاکسی برای رفتن به وان استفاده کنید. اگر مستقیم از تبریز به وان ‏بروید هزینه های رفت وآمد شما بیشتر می شود. اگر در استان های شرقی، جنوبی یا ‏مرکزی ایران زندگی می کنید، می توانید از طریق قطار، اتوبوس یا هواپیما به ارومیه یا ‏تبریز بروید. اگر قصد دارید از ارومیه سفر کنید، پس از رسیدن به این شهر می توانید از ‏طریق اتوبوس به خوی بروید و سپس به سمت وان حرکت کنید. اما اگر به تبریز ‏رفتید، می توانید از طریق ون های وان به صورت مستقیم به این شهر سفر کنید. عوارض ‏خروج از کشور برای بار نخست ۲۲۰ هزار تومان، بار دوم ۳۳۰ هزار تومان و بار سوم به ‏بعد ۴۴۰ هزار تومان است که می توانید آن را به صورت اینترنتی یا در پایانه های مرزی ‏زمینی پرداخت کنید. بهترین راه برای رفتن به شهر وان، مرز رازی است که تنها با وان ‏‏۱۰۰ کیلومتر فاصله دارد. مرزهای زمینی در تمامی روزها باز هستند و تعطیلی ندارند. ‏ساعت کاری مرز رازی: در نیمه نخست سال 00: 9 تا 00: 17 (به وقت ایران) و در نیمه ‏دوم سال 30: 9تا 30: 16 است. دیگر مرزهای مشترک ایران و ترکیه مرز بازرگان و ‏مرز سرو هستند و در صورتی که شما قبل از سفر به وان قصد داشته باشید به شهری ‏دیگر مثل ترابزون سفر کنید، می توانید از طریق آنها به خاک ترکیه وارد شوید. ‏