روزنامه شهروند کد خبر: 159740 تاریخ خبر: ۱۳۹۸ چهارشنبه ۴ ارديبهشت گزارش «شهروند» درباره شرایط ثبت‌نام و تحصیل دانش‌آموزان دوقلو در مدارس سختگیری براساس کدام قانون؟ شهروند| یک درصد جمعیت کشورها دوقلو هستند؛ خبری که آمارهای جهانی می دهند و بر این اساس به طور میانگین بین 800هزار تا 2میلیون دوقلو در ایران زندگی می کنند؛ دوقلوهایی که 96درصدشان دوقلو و 4درصدشان سه، چهار و پنج قلو هستند. جمعیتی که بحث ها، تحقیقات و پژوهش های زیادی درباره شیوه های تربیتی، نحوه آموزش و ... آنها انجام شده؛ تحقیقاتی که می گویند آموزش دوقلوها کار ساده ای نیست و ظرافت های خاص خودش را دارد که باید رعایت شود، اما در میان همه این بایدها و نبایدها، دغدغه ای میان والدین این بخش از جمعیت مشترک است؛ این که بهتر است دوقلوها کنار هم یا در مدارس جدا تحصیل کنند؟ این دغدغه و پرسش نظرات متفاوت کارشناسان آموزشی را به خود اختصاص داده، به طوری که گروهی از آنها بر کنار هم بودن دوقلوها تاکید دارند و عده ای بر جدا بودن شان. خود دوقلوها را در نظر بگیریم <<جدا کردن مان لطمه زیادی به ما زد، تا جایی که افت شدید تحصیلی داشتیم.>> آرش و عرشیا سال های طولانی است که از دوره دانش آموز بودن فاصله گرفته اند و حالا یکی از آنها در زمینه معماری کار می کند و دیگری عمران. <<مثل همه دانش آموزان، ما شیطنت های خاص خودمان را داشتیم، تقلب می کردیم و به جای یکدیگر درس جواب می دادیم، چون به سختی می شود ما را از هم تشخیص داد. معلم ها به خاطر همین مسائل همیشه به اولیای مان شکایت می کردند و درنهایت تصمیم گرفتند ما را از هم جدا کنند.>> آرش و عرشیا 6 ماه در مدارس جدا از هم سال تحصیلی را پشت سر گذاشتند؛ سال تحصیلی که با افت تحصیلی هر دو همراه بود. <<ما در کنار شیطنت هایی که داشتیم یک ویژگی مهم دیگر هم داشتیم این که با هم درس می خواندیم و این مسأله کمک می کرد سطح تحصیلی هر دوی ما بالا باشد، البته افت تحصیلی مان باعث شد اولیای مان تصمیم بگیرند با تمام شکایت مسئولان مدرسه ما را در یک مدرسه ثبت نام کنند.>> لیدا تبیانی، روانشناس کودک و خانواده که دو خواهر دوقلو دارد و از نزدیک با مسائل این بخش از جمعیت آشناست، دراین باره به <<شهروند>> می گوید: <<تصمیم گیری در مورد تحصیل همزمان یا جداگانه دانش آموزان دوقلو مسأله مهمی است که به راحتی نمی توان به پاسخ آن دست یافت. این که شیطنت دانش آموزان را مبنا قرار بدهیم، به شخصه معتقدم عامل بی ارزش و بی اساسی است، به این دلیل که دوقلوها چه در کنار هم باشند، چه نباشند، شیطنت های خودشان را خواهند داشت.>> تبیانی بر این باور است از آنجا که دوقلوها در محیط یکسانی تربیت می شوند، بی شک از ویژگی های مشابهی برخوردارند: <<در کنار هم بودن دوقلوها به آنها کمک می کند تا برخی مهارت های اجتماعی را بیاموزند. یکی دیگر از مزایای با هم بودن دوقلوها این است که می توانند حس خوب بودن در مدرسه را با هم تجربه کنند. واقعیت امر این است که رأی دادن به با هم بودن یا نبودن این دانش آموزان به این راحتی ها نیست و بی شک باید فاکتور ویژگی های شخصیتی دوقلوها را مدنظر قرار داد؛ ویژگی هایی که برای شناسایی آنها نیاز به ارزیابی متخصصان این عرصه احساس می شود.>> یکی از دغدغه ها و مسائلی که والدین -چه دوقلوها، چه فرزندان دیگر- را درگیر می کند، مسائل تربیتی است و بعد از آن نوبت به موارد آموزشی می رسد. والدین همواره به این مسأله می اندیشند که از کودکان شان، انسان هایی توانمند و اجتماعی بسازند. این روانشناس کودک و خانواده معتقد است در پیش گرفتن شیوه های تربیتی یکی از موارد حساس و قابل تامل است که نیازمند همفکری با متخصصان امر است و می گوید: <<فرزندان چه دوقلو باشند، چه نه، نیازمند شیوه های تربیتی اند که بتواند از آنها انسان های توانمندی بسازد؛ شیوه هایی که بدون تردید باید برمبنای ویژگی های شخصیتی فرزندان انتخاب شود تا در آینده از آنها افرادی مستقل و توانا بسازد. در مورد دوقلوها باید گفت همسان یا غیرهمسان بودن شان اهمیت دارد. این که یکی از قل ها شخصیت وابسته دارد یا خیر؟ در چنین شرایطی بی شک جدا بودن شان می تواند کمک زیادی به مستقل بودن قل وابسته کند. یا اگر یکی از قل ها فرد مضطربی است، شاید راهکار، جدا تحصیل کردن شان باشد تا قل مضطرب توانایی مهار آن را بیابد. در حقیقت در این زمینه مسأله اصلی، خود دوقلوها هستند، البته الزامی ندارد به دلیل شیطنت یا احتمال ایجاد بعضی مشکلات مدرسه دوقلوها را از هم جدا کرد، اگرچه این نظر شخصی ام است.>> موردی که مخالفان تحصیل همزمان دوقلوها بر آن تاکید دارند، تاثیر منفی قل ها روی هم در دوران تحصیل است، بر این مبنا که قل تنبل که شیطنت بالایی دارد، می تواند قل دیگر را با خود همسو کرده و از او هم دانش آموز تنبلی بسازد، اگرچه در مقابل عده ای دلایل قابل تاملی برای با هم درس خواندن دوقلوها می آورند، با این مضمون که تحصیل همزمان کمک می کند در دروسی که ضعف دارند، به هم کمک و پیشرفت کنند. تبیانی دراین باره می گوید: <<یکی از مواردی که شاید از آن غافل می شویم این است که این احتمال وجود دارد در زمان تحصیل جداگانه دوقلوها از شیوه های آموزشی متفاوتی برخوردار شوند و به مقایسه ها دامن بزنند. این که برخی مدارس از ثبت نام همزمان دوقلوها سرباز می زنند، قابل تامل است، اگرچه این مدارس هم دلایلی را عنوان می کنند که با تکیه بر تجربه شخصی ام که در مدارس داشته ام، باید بگویم بیشتر رنگ وبوی بهانه دارند تا دلیل. واقعیتی که نباید از نظر دور داشت این است که همان تاثیری که از آن به عنوان دلیل منع تحصیل همزمان صحبت می شود، می تواند از طریق همسالان یا خواهر و برادرهای دیگر ایجاد شود. مسأله بعدی که نباید از آن غافل شد این است که تنها محیط مدرسه نیست که دوقلوها با هم هستند، آنها با هم میهمانی می روند و ... و در آینده محیط های مشابه زیادی را با هم تجربه خواهند کرد.>> هیچ منع قانونی ای وجود ندارد <<تجربه مادرم باعث شد من و خواهرم که دوقلو بودیم از همان اول ابتدایی جدا از هم درس بخوانیم.>> ناهید دانشجوی فیزیوتراپی است و نیلوفر در رشته مهندسی برق علم و صنعت در حال تحصیل است. مادر این دوقلوها معلم بوده و از داشتن دانش آموز دوقلو که با شیطنت های فراوان طاقتش را طاق کرده بودند، گله می کرد. همیشه یادآوری آن ناراحتش می کرده است؛ دانش آموزانی که درنهایت هر دو در آن مقطع مردود می شوند. <<مادرم بر اساس این تجربه تصمیم گرفت من و نیلوفر را در مدارس جداگانه ولی نزدیک به هم ثبت نام کند و همیشه استدلالش این بود که شما هر کدام آدم جداگانه ای هستید و هر کدام باید مسیر خودتان را بروید.>> ناهید هیچ خاطره ای از با هم درس خواندن ندارد. <<شاید اگر با هم درس می خواندیم، اتفاقات دیگری پیش می آمد، البته در سال اول ابتدایی هر دوی ما دچار افسردگی شدیم اما خیلی زود با شرایط سازگار شدیم و این مسأله را قبول کردیم.>> مسعود ثقفی، مدیرعامل باشگاه فرهنگیان و رئیس اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی آموزش وپرورش شهر تهران در گفت وگو با <<شهروند>> از عدم ممنوعیت قانونی در این زمینه می گوید: <<در زمینه ثبت نام دوقلوها با هم در مدارس نه تنها هیچ ممنوعیت قانونی ای ندارد، بلکه دانش آموزان دوقلوی بسیاری هستند که در حال حاضر در یک مدرسه تحصیل می کنند. از نظر آموزش وپرورش هیچ منع قانونی ای در این زمینه وجود ندارد بلکه این احتمال را می دهیم که حضور همزمان این دانش آموزان در یک مدرسه شرایط ارتقای تحصیلی آنها را فراهم بیاورد. در این زمینه که گفته می شود محدودیت هایی در بعضی مدارس برای ثبت نام همزمان این دست از دانش آموزان وجود دارد، باید گفت این تصمیم به هیچ عنوان مورد نظر آموز ش وپرورش نیست.>> قوانین ثبت نام مدرسه همیشه مسأله ای بوده که در آغاز سال تحصیلی سروصداها و حاشیه هایی را به خود اختصاص می دهد؛ از گرفتن شهریه ها و.... اما شاید کمتر کسی به دوقلوها و شرایط ثبت نامی آنها توجه ای داشته باشد؛ چون هیچ بند یا تبصره ای میان قوانین یافت نمی شود که به نحوه ثبت نام دانش آموزان اختصاص داده شده باشد. تنها هر ساله شرایطی برای ثبت نام این دانش آموزان در مدارس نمونه دولتی ارایه می شود با این مضمون که اگر یکی از آنها در مدارس نمونه دولتی پذیرش شود، قل دیگر در صورتی می تواند جهت ثبت نام مدارس نمونه دولتی اقدام کند که حداقل80درصد امتیاز قبولی آخرین دانش آموز قبول شده را کسب کند. ثقفی با اشاره به بعضی استثناها می گوید: <<موردی که در این عرصه نباید از نظر دور داشت، این است که بعضی از این دوقلوها وجود دارند که به توصیه متخصصان این زمینه ترجیح این است که در مدارس جداگانه تحصیل کنند و در این مورد هم آموز ش وپرورش آماده هرگونه یاری و همکاری است اما این که الزامی برای جدابودن مدارس از سوی آموزش وپرورش وجود داشته باشد باید گفت اصلا چنین مسأله ای وجود ندارد.>> تحصیل دوقلوها تنها مختص ایران نیست و اهمیت این مسأله تا جایی است که تحقیقات و بررسی هایی در این باب صورت گرفته است؛ به طوری که نتایج بررسی های محققان هلندی نشان می دهد برای گرفتن نمره های خوب در مدرسه نیازی به جداکردن کلاس درس دوقلوها نیست. این محققان در این خصوص اظهار داشتند: <<والدین باید بر پایه تجربیات شخصی خود و در توافق با معلمان یا خود دوقلوها در این مورد تصمیم گیری کنند اما هیچ داده علمی این فرضیه را تایید نمی کند که گذاشتن دوقلوها در یک کلاس به راندمان درسی آنها آسیب می رساند.>> مدیرعامل باشگاه فرهنگیان به مراکز مشاوره در سطح استان تهران اشاره کرده و ادامه می دهد: <<آموزش وپرورش واحدهای مشاوره ای در سطح تهران دارد که برای بسیاری از مسائل مختلفی که دانش آموزان و اولیا با آنها دست به گریبان هستند، عملیات مشاوره انجام می دهند؛ درواقع در حال حاضر 13 واحد مشاوره وجود دارد که خدمات ارایه می دهند. این مراکز می تواند به دانش آموزان دوقلو و اولیای شان مشاوره بدهند که بهترین حالت برای تحصیل دوقلوها چیست- این که با هم در یک مدرسه باشند یا به شکل جداگانه تحصیل کنند.>> نتایج تحقیقات پژوهشگرانی که در این زمینه تحقیق کرده اند، این مسأله را اثبات می کند که کلاس های مجزا برای دوقلوها می تواند خطر آسیب های روانی مثل افسردگی و اضطراب را به دنبال داشته باشد. رئیس اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی آموزش وپرورش در این باره ادامه می دهد: <<طی سال هایی که در آموزش وپرورش تدریس و فعالیت داشتم هیچ گاه با موردی روبه رو نبودم که حضور دوقلوها در مدارس مشکل یا دردسری برای مدارس و معلم ها به وجود آورده باشد یا در مقابل اولیا با مسائلی دست به گریبان باشند. در برهه ای که تدریس می کردم در چندین دوره دانش آموز دوقلو داشتم و هیچ گاه مشکلی وجود نداشت. به نظر من نباید هیچ الزامی برای جدا بودن یا با هم بودن این دانش آموزان وجود داشته باشد. این تصمیم گیری اهمیت بالایی دارد و باید زیر نظر یک مربی تربیتی گرفته شود.>> دنیای دوقلوها شه راد و شه راز حالا کلاس دوازدهم هستند و از اول ابتدایی در یک مدرسه و کلاس و روی یک میز درس خوانده اند. این دو برادر جزو دوقلوهای همسانند. <<در همه این سال ها هیچ وقت مشکلی پیش نیامده و بیشتر مواقع انضباط مان بیست بوده است. واقعیت این است ما درس خواندن مان هم با هم است و به تنهایی نمی توانیم درس بخوانیم؛ به طوری که معدل های مان با هم اختلاف صدمی دارد به عنوان مثال ترم اول معدل مان تنها بیست صدم با هم فرق داشت، البته در مدرسه دوقلوهای دیگری هم داریم که اصلا صمیمیت ما را ندارند.>> شه راد شباهت، همراهی و همدلی اش با شه راز را تا جایی می داند که وقتی از آرزوهای شان می گویند از شباهت آرزوهای شان خنده شان می گیرد. <<دنیای من و برادرم خیلی به هم نزدیک است تا جایی که آرزوهای شبیه به هم زیاد داریم. من و برادرم هم مثل همه دوقلوها شیطنت های خودمان را داریم به عنوان مثال در امتحان شفاهی عربی برادرم به جای من هم امتحان داد. البته برای امتحان های کتبی ما را از هم جدا می کنند و هر کدام در کلاس متفاوت امتحان می دهیم با این حال پاسخ های مان خیلی به هم شباهت دارد.>> اسلام زاده، معاون مدرسه شه راد و شهراز است؛ مدرسه ای که چندین دوقلو دارد: <<در مدرسه ما چندین دوقلو داریم که همزمان در این مدرسه تحصیل می کنند و هیچ مشکلی هم تا به حال به وجود نیامده است. ما در مدرسه هم دوقلوهای شبیه به هم داریم هم دوقلوهایی که شبیه هم نیستند؛ یعنی همسان و غیرهمسان.>> دوقلوها چه همسان باشند چه غیرهمسان آدم های مجزایی اند با ویژگی ها و خلق وخوی مشابه و این گونه نیست که ما دوقلوها را کپی یکدیگر ببینیم یا تصور کنیم باید کپی هم باشند. دوقلوها استقلال فردی شان را دارند و با وجود در کنار هم بودن هم این استقلال را حفظ می کنند. <<این دوقلوها در پایه های مختلف مشغول به تحصیل اند؛ این دوقلوها وابستگی بالایی به هم دارند. در پایه دوازدهم دوقلویی داریم که همسان اند و شباهت شان به اندازه ای است که نمی توان به راحتی آنها را شناخت برای همین کلی جست وجو کرده اند و متوجه شده اند یکی از آنها زمان خندیدن چالی در لپش می افتد و این نشانه تشخیص آنها از هم شده است. در پایه یازدهم ما دوقلوی دیگری داریم که در زمینه تحصیلی همکاری خوبی با هم دارند و هر کدام در درسی ضعف داشته باشد، دیگری به کمکش می آید. به طور کلی دوقلوهایی که در مدرسه ما تحصیل می کنند - در پایه نهم، یازدهم و دوازدهم- ارتباط خوبی با هم دارند و در مسائل درسی کمک حال یکدیگرند.>> این معاون مدرسه هیچ مشکل یا دلیلی برای ممانعت از تحصیل دوقلوها در مدرسه شان نمی بیند: <<طی سال هایی که در این مدرسه فعالیت می کردم، دانش آموز دوقلو همیشه داشتیم و هیچ گاه برای ثبت نام شان ممانعتی وجود نداشته است؛ البته در سال های گذشته دوقلوهایی داشتیم که یکی از آنها درسخوان و دیگری تنبل بود و شیطنت زیادی داشت اما هیچ گاه روی قل دیگرش تاثیر منفی نگذاشت و قل درسخوان، درسخوان ماند و قل تنبل و شیطان هم راه خود را ادامه داد.>>