روزنامه شهروند کد خبر: 154765 تاریخ خبر: ۱۳۹۷ سه شنبه ۲۳ بهمن جزییات ماجرای ازدواج دختر 11ساله با مرد 44ساله در ایلام «رها» در اسارت ازدواج اجباری شهروند| در روزهای اخیر، یک پرونده ازدواج کودک دیگر خبرساز شد؛ ازدواج دختربچه ای 11ساله به نام رها با مردی 44 ساله. پدر و مادر رها در ازای 15 میلیون تومان او را به عقد مردی درآورده اند که از خودش 33 سال بزرگتر است. این ازدواج 6ماه پیش با موافقت پدر و مادر این دختر ایلامی صورت گرفت و برخلاف برخی اخبار منتشرشده، پای هیچ گونه بدهی مالی هم در میان نبوده است. با انتشار این خبر، دادستان استان ایلام بلافاصله به ماجرا ورود کرد و با تشکیل پرونده دستور داد تا رها فعلا به بهزیستی منتقل شود. هرچند طی چند روز گذشته به دلیل تعطیلات، اقدام قضائی خاصی درباره این پرونده صورت نگرفته، اما براساس شنیده های <<شهروند>> به احتمال زیاد حکم طلاق رها به زودی صادر می شود. ماجرای رها و ازدواج دردناکش نخستین بار از سوی جمعیت امام علی (ع) رسانه ای شد. آن طور که <<زهرا کُهرام>> دبیر سمینار ازدواج کودک این جمعیت به <<شهروند>> می گوید، ماجرای این ازدواج و سرنوشت تلخ رها کاملا اتفاقی برملا شد. درواقع گروه های روان درمانی این جمعیت در حال بررسی و معاینه زنان روستاهای اطراف ایلام متوجه این ماجرا شدند: <<گروهی از نیروهای ما در طرح مادرانه جمعیت به روستاهای اطراف ایلام رفته بودند. کار اعضای این گروه معاینه و بررسی روحی و روانی زنان است. روال کار به این صورت است که تیم در یک خانه روستایی مستقر می شود تا بقیه زن های ساکن روستا را ویزیت کند. بچه های گروه در خانه ای مستقر شده بودند که صاحب آن خانه همسر رها بود.>> رها 6ماه پیش به عقد مردی درآمده بود که از خودش 33 سال بزرگتر است. پدر و مادر رها بابت این ازدواج 15 میلیون تومان پول گرفتند و حاضر شدند در قبال این پول دخترشان با این مرد ازدواج کند. مردی که صاحب 7 فرزند است و حالا برای دومین بار ازدواج کرده است. رها در همان روستای زادگاهش به صیغه این مرد درآمد و بعد از چند هفته هم این ازدواج به صورت رسمی در دفترخانه ای در شهریار ثبت شد. آن طور که کُهرام می گوید، رها هنوز به بلوغ جنسی هم نرسیده اما در همه این مدت به عنوان همسر دوم در خانه این مرد حضور داشته است: <<رها هنوز هیچ نشانه ای از بلوغ جنسی ندارد، اما این دختر در همه این مدت باید وظایف یک همسر بالغ را انجام می داده و همین مسأله باعث بروز مشکلات زیادی برای او شده است. این دختربچه در حال حاضر نیاز به درمان دارد. به گفته رها، پدر و مادر و برادر بزرگش هر سه اعتیاد شدید دارند و همین مسأله همراه با فقر شدید مالی باعث شده تا او را به عقد این مرد درآورند.>> این فعال اجتماعی با اشاره به پرونده های مشابه ازدواج کودک در استان ایلام هم می گوید: <<براساس آمار رسمی سازمان ثبت احوال، تنها در سال 95 ازدواج دختران زیر 14 سال با افرادی که حداقل 15 سال از آنها بزرگترند به 10 هزار مورد رسیده است، یعنی این تعداد ازدواج کودک به طور رسمی در کشور به ثبت رسیده است. البته ما موارد دیگری هم داشته ایم؛ به عنوان مثال ازدواج دختر 10 ساله با مرد 60 ساله.>> او ادامه می دهد: <<البته ایلام در صدر جدول ازدواج کودکان نیست، اما بیشترین آمار خودسوزی را دارد. دو سال پیش بود که یک دختربچه به دلیل اجبار بیش از حد خانواده اش که آنها نیز مانند خانواده رها درگیر فقر شدید مالی بودند، دست به خودسوزی زد و جان سپرد. ما از استانداری توقع داریم در این شرایط با تشکیل کارگروه ویژه با همکاری آموزش و پرورش، بهزیستی و دستگاه قضائی با جدیت با این موضوع مقابله کنند.>> اما انتشار این خبر خیلی زود با واکنش مسئولان قضائی همراه شد. دادستان ایلام با ورود به این ماجرا به بهزیستی دستور داد تا رها در اختیار آنها قرار بگیرد. زهرا همتی، مدیر کل بهزیستی استان ایلام با تأیید این خبر به <<شهروند>> می گوید: <<با دستور دادستان درباره ازدواج رها، این موضوع در دستور کار قرار گرفت و به دنبال اعزام تیم کارشناسی به منزل رها و همسرش مشخص شد که صیغه ازدواج این کودک در خارج استان انجام شده است. رها متولد فروردین ماه سال 85 است. با توجه به غیر قانونی بودن ازدواج این کودک به علت سن زیر 13 سالِ او، با همکاری و تعامل دادستان حکم سلب سرپرستی این کودک اخذ شد. رها اکنون به اداره کل بهزیستی ایلام تحویل داده شده و مورد حمایت قرار گرفته است و پدر و شوهر رها نیز به علت این اقدام غیر قانونی تحت تعقیب قضائی قرار دارند.>> سرانجام لایحه ممنوعیت ازدواج زیر 13 سال چه شد؟ سال 1314 شمسی نخستین قانون درخصوص سن ازدواج تصویب شد، بر این اساس ماده 1041 قانون مدنی حداقل سن ازدواج را 15 سال برای دختران و 18 سال برای پسران قرار داده بود. سال 53 که قانون حمایت از خانواده تصویب شد، سن ازدواج افزایش پیدا کرد و 18 سال در دختران و 20 سال در پسران تصویب شد و در این اصلاح مقررات، ازدواج برای پسران کمتر از 20 سال شدنی نبود و ازدواج در سنین 15 تا 18 سال برای دختران نیز منوط به اجازه والدین و دادگاه بود. بعد از انقلاب بحث بلوغ شرعی پیش آمد و چون این مقررات با شرع همخوانی نداشت، ملغی شد و در سال 70 صراحتا قانون گذار در ماده 1041 قانون مدنی سن بلوغ را ملاک قرار داد و 9 سال تمام قمری در دختران و 15 سال تمام قمری در پسران برای ازدواج مقرر و قبل از آن سن نیز با اجازه ولی امکان ازدواج فراهم شد. در سال 81 مجمع تشخیص مصلحت نظام این ماده را اصلاح و مقرراتی را وضع کرد که سن 13 سال تمام شمسی را برای ازدواج دختران و 15 سال تمام را برای پسران قرار داد. اخیرا طرح یک فوریتی به عنوان طرح ممنوعیت عقد نکاح دختران زیر 13 سال و پسران زیر 16 سال با 151 رأی موافق در مجلس تصویب شد. اما با وجود تلاش های فعالان مدنی و فراکسیون نمایندگان زن مجلس شورای اسلامی این طرح با مخالفت اعضای کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس از حرکت باز ماند. به گفته طیبه سیاوشی، دلایل مخالفت ها بیشتر مسائل فقهی و شرعی بوده و آنان این طرح را کپی برداری از طرح های غربی خوانده اند. سیاوشی در توییتی عنوان کرد: <<متاسفانه طرح ممنوعیت ازدواج زیر ۱۳ سال به طورکلی در کمیسیون قضائی مجلس رد شد، آن هم با وجود این که پیشتر یک فوریت طرح در صحن مجلس رأی آورده بود. دلایل مخالفان بیشتر مسائل فقهی و شرعی عنوان شد و البته این که طرح ما کپی برداری از طرح های غربی است.>> در همین حال هیأت دولت هم سعی دارد با ورود به این موضوع تا حد امکان نواقص قوانین فعلی درخصوص سن ازدواج را برطرف کند. همین چند روز پیش و با انتشار خبر ازدواج رها دختربچه 11 ساله ایلامی، معصومه ابتکار در توییتی کوتاه اعلام کرد: <<امروز با هماهنگی های به عمل آمده مقرر شد لایحه اصلاح ماده۱۰۴۱ قانون مدنی برای ممنوعیت ازدواج زیر ۱۳ سال تا هفته آتی به دولت ارسال شود.>>