روزنامه شهروند کد خبر: 101412 تاریخ خبر: ۱۳۹۶ سه شنبه ۲ خرداد گفت‌وگو با فرمانداران، بخشداران و منتخبان زن سیستان‌وبلوچستان درباره انتخاب 415 زن در شوراهای شهر و روستا شهر‌های جنوب شرق در دست زنان فرماندار خاش در گفت‌وگو با «شهروند»: يك‌سوم زناني كه در انتخابات ثبت‌نام كرده بودند به شوراي شهر راه يافتند ايرندگاني، يكي از زنان منتخب شوراي روستاي نوگور كرانگشان: فكر نمی‌كردم رأي بياورم، فقط با حمايت زنان انتخاب شدم بخشدار نيك‌شهر در گفت‌وگو با «شهروند» :سپردن مسئولیت به زنان در دولت یازدهم منجر به اعتماد روستاییان به زنان شد نيره خادمي| امسال سال حيرت است. از همان روزي كه انتخابات همزمان رياست جمهوري و شوراي شهر برگزار شد، خبرها هم جالب شد. از موفقيت ليست هاي اميد در شوراهاي كلانشهرهاي كشور تا رأي آوري بعضي چهره هاي معمولي مثل دستفروش، پاكبان يا يك فرد نابينا مواردي بود كه به عنوان پديده هاي انتخابات از آنها ياد شد و حالا هم حرف درباره پديده حضور زنان است آن هم در شوراهاي سيستان وبلوچستان. ديروز علی اوسط هاشمی، استاندار سیستان وبلوچستان خبر را اعلام كرد: <<415 زن به شوراهای شهر این استان راه یافته اند و بالاترین میزان زنان راه یافته به شوراهای اسلامی سیستان وبلوچستان به خاش با 131 نفر اختصاص دارد.>> آن طور كه از خبرهاي اين سال ها پيدا است، در چينش رده هاي مديريتي استان سيستان وبلوچستان تغييراتي ايجاد شده است؛ زنان فرماندار، زنان شهردار و شوراهاي زنانه. البته محمد اكبرچاكرزهي، فرماندار خاش در گفت و گو با <<شهروند>> معتقد است رويكردي كه دولت يازدهم و به تبع آن استانداري سيستان وبلوچستان براي افزايش نقش زنان در رده هاي مديريتي داشته است، در ايجاد اين رويه تأثيرگذار بوده است: <<يك سوم زناني كه در انتخابات ثبت نام كرده بودند، به شوراي شهر راه يافتند. در حال حاضر معاون فرماندار يا استاندار مديركل، شهردار يا تعداد زيادي بخشدار در سطوح بالا و مياني استان و شهرستان زنان هستند و اين نگاه در شوراها هم تسري يافته است.>> او در حرف هاي خود از تشويق فرمانداري براي حضور زنان در تصميم گيري حوزه شهر و روستا هم حرف زد: <<فقط 467 نفر در انتخابات اين دوره خاش ثبت نام كردند كه بالاترين آمار در سطح استان است و از اين تعداد 131 نفر به شورا راه پيدا كردند. خيلي از اين زنان تحصيلكرده با هدف نقش آفريني در عرصه هاي فرهنگي- اجتماعي و توسعه روستاهايشان در انتخابات ثبت نام كردند تا زمينه اي براي تقويت جايگاه زنان و نقش آفريني زنان در حوزه هاي اجتماعي باشند.>> چاكرزهي يكي از دلايل ورود زنان به اين عرصه را تحصيلات دانشگاهي دانست: <<وضعيت حالا با گذشته هاي دور كه زنان حق تحصيل نداشتند، تفاوت دارد و اين محدويت ها الان برداشته شده است. زنان بلوچ در دانشگاه هاي معتبر بدون هيچ محدوديتي درس می خوانند و تعصباتي كه در گذشته بوده از بين رفته است.>> او درباره ميزان حضور زنان در رده هاي مديريتي سيستان وبلوچستان هم گفت كه اگر دهياران زن را هم حساب كنيم، جمعا بيش از 150 زن در سطوح مديريتي استان فعاليت دارند كه همين موضوع تشويقي براي ساير زنان استان است. حالا 98 شورای روستاي شهرستان خاش داراي عضو زن است و همچنين هر سه عضو روستاي افضل آباد خاش هم به طور كامل زن هستند. براي شوراي 19 روستاي خاش هم از هر 3 عضو 2 نفر زن انتخاب شده اند. مشاركت زنان در شهرهاي ديگر استان هم كم و بيش زياد بوده است. شايد محدوديت هايي كه تاكنون استان را درگير كرده بود حالا زنان را به ميدان آورده است، اگر چه بعضی معتقدند كه نبود سطح سواد بالا در ميان مردان به خصوص در روستاها باعث ورود زنان به اين عرصه شده است. عصمت ايرندگاني يكي از زنان منتخب شوراي روستاي نوگور كرانگشان استان سيستان وبلوچستان با 220 نفر و 48 خانوار جمعيت است كه البته اين حرف ها را قبول ندارد. او در گفت وگو با <<شهروند>> درباره عزم همسر خود و زنان روستا براي ورود او به اين عرصه می گوید: <<زنان روستا مرا تشويق كردند تا وقتي عضو شدم از حق آنها دفاع كنم چون هيچ كدام از صنايع دستي ما زنان شناخته شده نيست. آنها به من می گفتند ما هم بايد به جايي برسيم و سوزن دوزي هاي ما هم بايد شناخته شود. من هم تصميم گرفتم در انتخابات شركت كنم تا كاري براي آنها انجام دهم.>> از همان روزي كه ايرندگاني براي انتخابات شوراي شهر و روستا ثبت نام كرد تا روز رأي گيري هيچ تبلیغاتي در روستا نداشت؛ نه تراكت و نه عكس و متني. رقباي او اما هر روز در شهر چرخ می زدند و تراكت پخش می كردند. حالا او نامش در ميان منتخبان شورا است چون به قول خودش پشتش به زنان روستا گرم بوده است. ديپلم كامپيوتر دارد و حالا همسرش هم او را تشويق می كند تا ادامه تحصيل دهد: <<قبلا داوطلب فعال هلال احمر بودم، يك سال خبرنگاري كردم، حالا هم می خواهم براي زنان روستا كاري كنم. آنها با اين كه تحصيلات دانشگاهي دارند، اصلا آزادي بيان ندارند و من می خواهم از حقوق اين زنان دفاع كنم.>> شوهر اين زن جوان 29ساله هم روز ثبت نام شوراي شهر با او بود و حتي در انتخابات هم ثبت نام كرد اما بعدتر به نفع <<عصمت ايرندگاني>> يعني همسرش كناره گيري كرد: <<همسرم با توجه به شناختي كه از فعاليت هاي اجتماعي من داشت، می گفت تو می تواني حرف مردم روستا را به جامعه برساني. اين جا تازه درحال احيا شدن است.>> عصمت ايرندگاني اين را هم گفت كه حاكميت مردان تا به حال نتوانسته به توسعه روستا كمك كند و شايد حالا زنان بتوانند در این راه مفيد باشند: <<اصلا فكر نمی كردم رأي بياورم چون نه تنها تبليغ نكرده بودم حتي درباره آن با هيچ ريش سفيدي هم صحبت نكردم، اما فقط با حمايت زنان آمدم.>> محمد بلوچ زهي، بخشدار نيك شهر هم در گفت وگو با <<شهروند>> البته حمايت هاي دولت و استاندار سيستان وبلوچستان را دليل حضور بيشتر زنان در اين عرصه ها می داند: <<اين رويكرد باعث تقویت حس خودباوری و اعتماد به نفس زنان شد تا بیشتر جهت به نمایش گذاشتن و اثبات توانایی های فردی خویش در جامعه بلوچستان تلاش كنند.>> او معتقد است كه سپردن مسئولیت های مختلف ازجمله فرمانداری، بخشداری، شهرداری و... به زنان در دولت یازدهم و باز گذاشتن درهای اعتماد به روی زنان در دولت منجر به مشارکت بسیار بالای آنان در زمینه های مختلف به ویژه اعتماد سپردن مدیریت روستایی به زنان از سوی مردم شد: <<نباید فراموش کرد که حضور زنان بلوچ در اجتماع و مشارکت آنان در امورات مختلف ازجمله مدیریت روستا و... دارای یک پیشینه تاریخی است. نمونه های بسیار فراوانی از زنان موفق در تاریخ بلوچستان وجود دارد، ازجمله آنان خانم <<بانلی>> فرماندهی که به هندوستان لشکرکشی کرد، مادر میرکمبر که زنی بسیار صلح جو، معتمد و بسیار بانفوذ در قوم و طایفه خویش بود، نخستین حماسی سرای موسیقی بلوچستان بانویی بسیار قدرتمند به نام مه گنج، هانی اسطوره عشق و امید، مهناز اسطوره شکیبایی و... را می توان مصداق این حضور قرار داد.>> اگر به تاریخ معاصر پس از انقلاب در بلوچستان نگاهی بیندازیم به اين موضوع هم خواهيم رسيد که به جز حوادث، این تحولاتي که بلوچ زهي از آن حرف زد البته مربوط به یک بازه زمانی خاص نبوده و در دهه های گذشته این منطقه تحولات زيادي داشته است. البته هميشه تصور غالب از زنان بلوچستان، زناني با محدوديت هاي زياد بوده است كه بخشدار نيك شهر آن را قبول ندارد: <<اين تصور براساس وجود نداشتن شناخت مردم بلوچ و ناآگاهی درباره جامعه بلوچستان شکل گرفته است. زنان امروز در شهرستان های مختلف سیستان وبلوچستان در پست های اجرایی مشغول هستند. میزان رضایتمندی عمومی هم از مدیریت بانوان بلوچ در جامعه نسبت به مدیران مرد به دلیل حساسیت های زنانه، مسئولیت پذیری و تعهد بیشتر وجود دارد.>> زنان بلوچ درطول تاریخ مطالبه محور بوده اند مرضيه اعلم هم يكي دیگر از اعضاي منتخب شورا در هامون سيستان وبلوچستان است. سال ها بود كه شوراي شهر در هامون دست مردان ريش سفيد بود، كساني كه احتمالا كمتر با نيازهاي جامعه زنان و جوانان آشنايي داشتند. وقتي مرضيه اعلم در انتخابات شوراي هامون ثبت نام كرد، خيلي ها مثل همسرش او را از اين كار منع كردند، چون معتقد بودند كه دركنار مردان ريش سفيد شانس كمي براي انتخاب دارد: <<بعضي ازجمله شوهرم می گفتند كه با وجود اين افراد احتمال رأي خيلي پايين است اما زنان و جوان ها مشوق من بودند و بارها درخواست كردند كه در انتخابات شورا شركت كنم. شوهرم هم كه اين اصرارها را ديد، موافقت کرد و تا جايي كه توانست همكاري كرد.>> او كه 28ساله است، فعاليت هاي خود را ازسال هاي قبل شروع كرده. حالا فوق ليسانس تاريخ دارد و 15سالي هم می شود كه مربي ورزش است و دفاع شخصي كار می كند. اعلم جز اين در دانشگاه زابل تدريس می كند و همزمان مشاور فرماندار هامون هم هست. دوره چهارم شورا هم البته تنها 40 رأي براي حضور درتركيب اصلي شورا كم داشته و بعد در گروه مشاوران جوان استانداري به عنوان مشاور جوان استاندار در امور زنان انتخاب شده است. حالا هم كه نفر سوم ليست شوراي شهر هامون است: <<اولين باري است كه درهامون يك زن درشوراي شهر رأي می آورد. تابه حال درشهرمان هيچ اقدامي براي زنان نشده است و من فكر كردم كه بايد تركيبي از زنان و جوانان در شورا باشد تا مشكلات اين قشر حل شود. درجلساتي كه ميان استانداري، فرمانداري با شورا برگزار می شد، شوراي شهر خيلي ضعيف درحوزه زنان و جوانان عمل می كرد. در واقع همه چيز مردانه بود، چون قشري هم كه در شورا بودند، مسن بودند و هيچ عضو زن و جوان نداشتيم.>> حالا او رأي خوبي از مردم شهرش دارد. آنها به او اعتماد كرده اند و مرضيه اعلم فاصله زيادي با رأي اول شوراي هامون ندارد: <<نفر اول 1000 رأي و نفر دوم 800 رأي داشت اما من بالاي 750 رأي داشتم. سال هاست كه تركيب شوراي اين شهر هيچ تغييري نداشته است اما خواست زنان و جوانان تغيير فضا بود. آنها با توجه به فعاليت هايي كه داشتم، به من انگيزه حضور دادند، براي همين از آنان تشكر می كنم. تنها كسي هم كه ستاد تبليغاتي و بنر داشت، من بودم و همين جوانان در ستاد من تبليغات را در دست داشتند.>> خواست عمومي براي حضور اعلم تا جايي بود كه حتي اقوام نزديك رقبا هم به او رأي دادند. عضو منتخب شوراي هامون از برنامه ها و اهداف خود هم حرف زد: << هامون تنها شهري است که صنايع دستي ندارد و هيچ كلاس آموزشي يا ورزشي در آن برگزار نمي شود. تنها كلاس هاي ورزش رايگان را هم خودم برگزار کرده بودم، بنابراين يكي از برنامه هاي من توجه به اين نقاط است. زنان هيچ فضايي براي ورزش ندارند و قطعا در اين باره بايد برنامه ريزي شود.>> در هرصورت حضور زنان در بدنه اجتماعي اين منطقه حتي بيشتر از مردان نكته جالبي است، به طوري كه برخي مشاهدات بخشدار نيك شهر هم حاكي از حضور پررنگ زنان درصف هاي طولاني رأي گيري است. محمد بلوچ زهي درميان صحبت هاي خود دراين باره هم توضيح داد: <<زنان بلوچ درطول تاریخ مطالبه محور بوده اند. این مشارکت و حضور نه تنها در انتخابات ملموس است، بلکه درسایر عرصه ها نیز حضور زنان قابل توجه هست. زنان نسبت به مردان حضور بالاتری جهت مطالبه خویش در ارگان ها و ادارات دارند؛ این یعنی زنان در سایر ارکان و عرصه ها حضور مستمر و قابل توجهی دارند.>> با اين حال، او دو قشر را درميان مردم بلوچ نسبت به سایر اقشار مظلوم دانست: <<کودکان روستایی و حتی شهری بلوچ که متاسفانه کمترین توجه به آنها می شود. دربسیاری از روستاها کودکان از نعمت وسایل و ابزار تفریح محروم هستند، به ویژه حالا که در آستانه فصل تابستان قرار داریم و کودکان و نوجوانان اوقات فراغت شان به دلیل محرومیت روستاها از امکانات تفریح به بطالت می گذرد. قشر دوم زنان هستند که درجامعه جفاها و ظلم های فراوانی در حق آنها می شود. بسیاری از زنان بلوچ به دلیل اعتیاد یا بیکاری شوهرانشان مخارج زندگی عیالوار خویش را از طریق سوزن دوزی تأمین می کنند. متاسفانه زنان در بلوچستان رنج های پنهان بی شماری را تجربه می کنند.>>