حسین قهار- شهروند| آنهایی که فیلم ماندگار «بچههای آسمان» مجید مجیدی را تماشا کردهاند، بدونشک داستان این فیلم را هیج وقت فراموش نخواهند کرد. فیلمی که تعریفی جدید و صدالبته ملموس برای مردم از فقر به تصویر کشید تا تماشاگران از ابتدا تا انتهای فیلم مدام چند جمله را با خود «اعتراف» کنند. اینکه « مگر سختتر از این ممکن است؟»، «مگر تلختر از این میشود؟»، «مگر میشود بچهای برای رفتن به مدرسه در برف و باران «کفش» نداشته باشد»، «مگر تلختر،سیاهتر و منزجر کنندهتر از این وجود دارد؟». این فیلم «فقر» را روایت میکند. خانوادهای را نشان میدهد که در فقر زندگی میکنند اما به زیباترین شکل ممکن! پسری که برای دریافت یک کفش کتانی میخواهد در مسابقهای سوم شود، نه اول!
شما را نمیدانیم. اما داستانهای ماراتن پیاده روی بینالمللی پارس ما را به یاد قصه بچههای آسمان میاندازد. از این ماراتن میتوان فیلمی ساخت از فقر ورزش ایران در تجربه برگزاری بینظم مسابقات بینالمللی! فقری که برخلاف بچههای آسمان مجید مجیدی، ناامیدی در آن حرف اول را میزند تا امیدواری! دویدن یا حتی پیادهروی کردن ورزشی تعریفی ساده دارد؛ طی کردن یک مسافت یا فاصله از مبدا تا مقصد با هدف رسیدن به سلامتی روح و جسم! ماراتن پیادهروی بینالمللی پارس در تهران با وجود تمام ویژگی و امتیازهای مثبتی که برای دوومیدانی و ورزش ایران به همراه داشت، باز هم یک حقیقت تلخ را ثابت کرد! باز هم به همه ما ثابت شد که باید بارها و بارها فاصله خودمان تا برگزاری استاندارد مسابقات بینالمللی اینچنینی را بدویم و بعد از آماده شدن و کسب تجربه مناسب به میزبانی کردن این مسابقات فکر کنیم»!
برگزار کنندههای این تورنمنت بدون داشتن تجربه و برنامهریزی اصولی با «کفشهای پاره» به فکر میزبانی ماراتن بینالمللی افتادند تا به کفشهای نو برسند! اما آنها درنهایت نهتنها به این کفشهای نو دست پیدا نکردند، بلکه کفشهای کهنه خود را هم از دست دادند! مقایسه ماراتن تهران با مسابقات مشابه که در تمام کشورهای پیشرفته دنیا برگزار میشود به خوبی فاصله استانداردها از مدل برگزاری، برنامهریزی و... را به همه ما نشان میدهد. به همین دلیل حالا با پایان ماراتن پارس همه به دنبال رسیدن به یک جواب سوال هستند! وقتی هنوز بلد نیستیم؟ چه اصراری داریم میزبانی کنیم؟ ماراتن پارس، برای دوومیدانی و ورزش ایران اعتبار به همراه آورد یا بیشتر باعث از دست رفتن اعتبار شد؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال باید روز بخشی از حوادث روز گذشته را با هم مرور کنیم.
بازتاب غیبت 28 دونده آمریکایی
در رسانههای جهان
شاید باور کردن این موضوع برای شما سخت باشد. اما کیهانی رئیس فدراسیون دوومیدانی ابراز امیدواری کرده ازسال آینده دوندههای حرفهای دنیا هم در ماراتن تهران شرکت کنند. به این موضوع اشاره کردیم که بگوییم در مسابقات روز گذشته حتی یک دونده حرفهای خارجی هم حضور نداشت. عدم حضور دوندگان آمریکایی در این ماراتن هم بازتاب قابل توجهی در رسانههای جهان داشت. بهطور مثال خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی پیرامون این اتفاق نوشت: «ماراتن ایران با هدف ایجاد پلها و از بین بردن موانع برگزار شده است. این درحالی است که هیچ دونده آمریکایی نتوانسته برای شرکت در این ماراتن ویزا دریافت کند. ۲۸ دونده آمریکایی برای شرکت در ماراتن ایران ثبتنام کرده بودند اما نتوانستند به ایران سفر کنند.» مجید کیهانی رئیس فدراسیون دوومیدانی ایران هم روز چهارشنبه مصاحبه کرده بود ممنوعیتی برای مردم هیچ کشوری وجود ندارد و لیست تمامی دوندگان برای دریافت ویزا به وزارت امور خارجه داده شده بود، اما با این حال مشکل آمریکاییها حل نشد.
داستان دوندههای معترض چه بود؟
روز گذشته بعضی از بانوان دونده ایرانی علاقهمند که برای شرکت در مارتن پارس ثبت نام نکرده بودند، تصمیم گرفتند در قالب یک گروه 30 نفره مسیر میدان حسنآباد تهران تا ورزشگاه آزادی را بدوند. حرکت آنها از ساعت 30:6 صبح آغاز شد و حوالی ساعت 30:8 این گروه به میدان آزادی رسیدند و به تشویق دوندگان در مسیر اصلی ماراتن پارس پرداختند. بعضی از رسانهها در واکنش به این موضوع خبر دادند که طی کردن مسیر 21 کیلومتری توسط این گروه در اعتراض به سیاستهای برگزاری این ماراتن بود. ولی یکی از دوندگان این گروه 30 نفره اعلام کرد که برنامه آنها به هیچ عنوان برای اعتراض به نوع برگزاری ماراتن پارس نبود. ندا امین به «شهروند» دراینباره میگوید: «ما یک گروه علاقهمند به دویدن هستیم که به صورت آزاد این رشته را دنبال میکنیم. ما برای حضور در ماراتن پارس ثبت نام نکردیم و ارتباطی هم با فدراسیون دوومیدانی نداریم. حرکت ما به هیچ عنوان جنبه اعتراضی نداشت. اما در همه جای دنیا وقتی نگاه کنید، معمولا ماراتنها در سطح شهر برگزار میشود. میزبان تلاش میکند جاذبههای فرهنگی و تاریخی و نمادهای شهر و کشور خود را در کنار برگزاری ماراتن با انتخاب مسیر به جهان نشان دهد. ضمن اینکه ماراتن را در شهر برگزار میکنند تا مردم با حضور خود هم مسابقه را تماشا کنند و هم به دوندگان اصلی روحیه بدهند.»
بار ترافیکی سنگینی هم در اتوبانهای منتهی به جاده مخصوص ایجاد شده بود. حتی مشاهده شد خانوادهای که قصد عزیمت به فرودگاه داشتند هم به خاطر معطلی بیش از حد در ترافیک مجبور شدند با پای پیاده از اتوبان ستاری این مسیر را تا مهرآباد طی کنند.
باز هم میزبانی، باز هم بینظمی
دوی بینالمللی پارس در مسافتهای ۱۰،۲۱ و ۴۲ کیلومتر رسما با شلیک تپانچه توسط مسعود سلطانیفر وزیر ورزش و جوانان انجام شد و نهاوندیان رئیس دفتر رئیسجمهوری هم به صورت نمادین و دونده افتخاری در مسابقه شرکت کرد. در پایان دوی ۴۲ کیلومتر محمد جعفر مرادی به مقام نخست رسید. تعدادی از مردم هم در لحظات پایانی او را در مسیر با دویدن همراهی کردند. این درحالی بود که در طول مسیر اجازه همراهی مردم با دوندگان داده نمیشد. نکته قابل توجه مسابقات ۴۲ کیلومتری پیادهروی این بود که مسیر مسابقه کمتر از ۴۲ کیلومتر بود. درواقع تمامی دوندگان مسیر ۴۰ کیلومتری را دویدند و اگر رکورد جدیدی در این ماده ثبت میشد، تنها در بخش ۴۰ کیلومتر اتفاق میافتاد، نه ۴۲ کیلومتر. در ماده ۱۰ کیلومتر دوی بینالمللی پارس حسین کیهانی، ملیپوش استقامتی کشورمان توانست بهعنوان قهرمانی دست پیدا کند و بیرانوند در جایگاه دوم ایستاد. در ماده ۲۱ کیلومتر برزی از خراسان رضوی به مقام قهرمانی رسید و چرخی و حسن شیرقوی هردو از آذربایجانشرقی در جایگاه دوم و سوم ایستادند. از دیگر حواشی این رقابتها حضور دونده 72 ساله قزوینی در این رقابتها بود. مائوریو والاما دونده ساله از فنلاند که سابقه حضور در 700 مسابقه مارتن در کشورهای مختلف جهان را در کارنامه داشت هم از شرکتکنندگان مارتن پارس بود.
این مسابقه البته با مشکلاتی هم همراه بود. این نخستین دوره رقابتهای تهران است اما تبلیغات آنچنانی برای آن صورت نگرفته و حتی بیرون ورزشگاه آزادی تبلیغات و بنر نصب نشده بود. تعدادی از دوندگان معتقد بودند مسیر مسابقه آنچنان که باید و شاید بهطور دقیق مشخص نشده بود. دوندگانی که از خط پایان عبور میکردند، سرگردان بودند و نمیدانستند کجا باید استراحت کنند. برخی روی جداول و برخی دیگر روی چمنها به دنبال پیدا کردن سایه برای استراحت بودند. در ماده 42 کیلومتر به نفرات اول تا ششم و در مواد 10 و 21 کیلومتر به مقامهای اول تا سوم جوایز دلاری پرداخت میشود.
خارجیهایهای معترض
به دنبال آقای سباستین
رقابتهای دوی بینالمللی پارس بانوان با مشخص شدن نفرات برتر بخش زنان به پایان رسید. پریسا عرب، رکورددار ایران موفق شد با زمان ۳۸ دقیقه و ۱۹ ثانیه از خط پایان بگذرد. این دونده اراکی که رکورددار ایران نیز محسوب میشود، بدون مربی و حتی همراه داشتن شخصی برای هدایتش از استان اراک برای حضور در این رقابتها آمده بود. بعد از عرب، زیمانتا زند(فرانسه) به مقام دوم رسید. زهرا رییسی نیز از استان اصفهان به مقام سوم این رقابتها دست یافت. نکته قابل توجه درباره برگزاری مسابقات زنان در ورزشگاه آزادی این بود که بسیاری از شرکتکنندگان زن خارجی به تفکیک مسابقات آقایان از بانوان معترض بودند. دوندگانی از کشور سوئد و ایتالیا و هنگکنگ همچنین مدعی شده بودند وقتی برای شرکت در این رقابتها پول هزینه و ثبتنام کردند از این موضوع که مسابقه آنها درون مجموعه ورزشی آزادی و جدا از مسیر اصلی برگزاری میشود اطلاع نداشتند و اگر میدانستند در ماراتن تهران حضور پیدا نمیکردند. آنها به سباسین مسئول شرکت هلندی برگزاری این ماراتنها در کشورهای مختلف انتقادهای شدیدی مطرح کردند. آنها حتی به ساعت برگزار مسابقه خود در بعدازظهر به جای صبح معترض بودند. البته مسعود سلطانیفر وزیر ورزش و جوانان هم درباره این بحثها توضیحات کوتاهی ارایه کرد و گفت: «از ابتدا قرار نبود مسابقه اینطور برگزار شود و چنین چیزی مطرح نبود». با این حال یکی از انتقادها به فدراسیون دوومیدانی این است که وقتی برگزاری این مسابقات هنوز به صورت صد درصد با فرهنگ ما سازگار نیست، چرا با اصرار خود برای این میزبانی باعث ایجاد این حواشی شدند؟
مسیر بانوان هم 3 کیلومتر کم شد
اعلام شده بود ماراتن بانوان در مسافت 10 کیلومتری برگزار میشود که در آخر مشخص شد این مسیر 7 کیلومتر بوده است. بعضی از دوندگان خانم هم اعتقاد داشتند سه نفر اول این مسابقه از یک راه میانبر و بر خلاف مسیر اصلی بخشی از این دوی استقامت را پشتسر گذاشتهاند که پریسا عرب رکورددار ایران این موضوع را رد کرد. البته در حاشیه برگزاری مسابقات بانوان، ناظرانی برای پیگیری وضع حجاب شرکتکنندگان که تعداد آنها حدود 210 نفر بود از ابتدا تا انتهای مسابقه ماموریت داشتند شرایط حجاب را زیر نظر داشته باشند. گفتنی است، زهرا جعفرزاده خبرنگار بخش اجتماعی روزنامه شهروند هم در رقابت ماراتن بانوان شرکت کرد و پنجاه و سوم شد.
کیهانی: مشکلاتی در شیوه برگزاری
وجود داشت
مجید کیهانی رئیس فدراسیون دوومیدانی هم قبول دارد که دربرگزاری این مسابقه در ایران مشکلاتی وجود داشت. کیهانی در حاشیه این مسابقات در گفتوگو با رسانهها گفت: «این اولین تجربه ما برای برگزاری چنین مسابقهای در تهران بود. از لحاظ کمی رضایتبخش بود و حتی بیش از تصور ما هم شرکتکننده حضور داشت اما در شیوه برگزاری و اجرا مشکلاتی وجود داشت که این هم به همان موضوعی که گفتم یعنی اولین بار بودن بازمیگردد.» وی افزود: «آرام آرام باید مردم را با ورزش دوومیدانی آشنا کنیم و این هم قدم اول بود. همین که شرکتکنندگان زیادی داشتند رضایتبخش بود. برنامهریزی بهتری برای آینده خواهیم کرد و تکرار برگزاری چنین رویدادهایی یکی از اقدامات ما خواهد بود. هنوز سطح انتظارات برآورده نشده است.»