شهروند شما هم دعوتید. برای چه؟ برای اهدای خون، آن هم به جای قمه‌زنی. چطور؟با حضور در «نذر خون». این طرح هرسال در ایام محرم در سازمان انتقال خون برای داشتن اهدای خون کافی درکشور برگزار می‌شود. شاید شما هم بخواهید با اجرای این طرح به فردی که در این ایام عادت به قمه‌زنی دارد، بگویید: «به جای آنکه خون خود را بریزی و هدر بدهی، می‌توانی با آن به دیگری زندگی ببخشی». «نذر خون» با توجه به نذورات هرساله مردم در سازمان انتقال خون طرح‌ریزی شده تا در ماه محرم و تاسوعا و عاشورا خون اهدا شود. رئیس گروه جذب و نگهداری اهداکنندگان انتقال خون تهران در اين‌باره می‌گوید: «برای اینکه با ازدحام جمعیت در این روزها مواجه نشویم و بتوانیم به صورت مرتب و یکنواخت درتمام طول سال اهدای خون داشته باشیم، این طرح را پیش می‌بریم. براین اساس برای پیشگیری از اهدای خون بیش از ظرفیت مراکزمان در یک روز و نداشتن اهدای خون در روزهای دیگر، یک سیستم نوبت‌دهی برای نذر خون در ماه محرم راه‌اندازی شد تا دربرخی زمان‌ها که نیازمند اهدای خون هستیم، افراد به میزان کافی به مراکزمان مراجعه کنند.» دکتر مجید مسلمی با بیان اینکه امسال نیز طبق روال سال‌های گذشته این کار انجام می‌شود، ادامه می‌دهد: «روند کار در این طرح به این صورت است که از افرادی که نذر خون دارند، ثبت‌نام می‌شود و به این افراد برای روزهای آتی و حتی برای بعد از ماه محرم، نوبت داده می‌شود.»
این قمه‌زنی مذموم
اجرای این طرح از نخستین روز ماه محرم آغاز شده است. به این ترتیب وقتی که مردم به مراکز اهدای خون مراجعه کنند، تنها درصورتی که نیاز به اهدای خون باشد، خون گرفته می‌شود و درغیر این صورت به افراد نوبت داده می‌شود تا در زمان مناسب به مرکز انتقال خون مراجعه کنند. این نوبت‌دهی در روزهای تاسوعا و عاشورا بیشتر به چشم می‌خورد؛ چراکه مراجعات بیشتر می‌شود و مردم می‌خواهند در این روز خون خود را اهدا کنند. رئیس گروه جذب و نگهداری اهداکنندگان انتقال خون تهران همچنین در مورد قمه‌زنی در ایام محرم می‌گوید: باید توجه کرد که اولا این کار از جانب بزرگان دینی ما کاری مذموم شناخته شده و اعلام کردند که مردم این کار را انجام ندهند. از طرفی ما هم به‌عنوان بخشی از متولیان بهداشت کشور به مردم توصیه می‌کنیم قمه نزنند، چراکه این کار باعث انتقال بیماری‌های شدید ویروسی در فرد می‌شود و کاری غیربهداشتی است. بنابراین ما به مردم توصیه می‌کنیم به جای قمه‌زنی، خون اهدا کنند. البته باید توجه کرد که برای اهدای خون حتما باید از قمه‌زدن افراد یک‌سال گذشته باشد، چراکه اگر دوره بیماری‌های ویروسی را درنظر بگیریم، برای پیشگیری از انتقال این بیماری‌ها باید یک‌سال از این کار گذشته باشد تا افرادی که درگذشته این اقدام را انجام داده‌اند، بتوانند خون اهدا کنند.
یزدی‌ها پیشقدم شدند
برای اجرای «نذر خون» یزدی‌ها دست به کار شده‌اند تا مثل تمامی مراسم‌های عزاداری‌ای که پرشور برپا می‌کنند، محرمی متفاوت و انسان‌دوستانه داشته باشند. مدیر کل انتقال خون استان یزد با اشاره به فعالیت چهار پایگاه انتقال خون در شهرستان‌های یزد، میبد و اردکان جهت ارایه خدمات به مردم، در مورد برنامه‌های انتقال خون در ایام محرم می‌گوید: «ترویج فرهنگ «نذر خون» در ایام محرم از برنامه‌های در دستور کار این اداره کل در استان است.» دکتر نقی تقوایی در این رابطه، تدوین برنامه‌های جایگزین بدعت‌های غلط عزاداری نظیر قمه‌زنی در محرم را ضروری می‌خواند و ادامه می‌دهد: «طبق هماهنگی‌های انجام‌شده، مقرر است در هر روز ماه محرم اعضای یکی از هیأت‌های عزاداری یزد برای اهدا و ادای نذر خون به پایگاه مرکزی انتقال خون استان واقع در میدان ابوذر شهر یزد مراجعه کنند.» او اعزام تیم‌های سیار خونگیری به نقاط مختلف شهر و استان را از دیگر برنامه‌های ماه محرم انتقال خون استان یزد می‌داند. این را هم بگوییم که تیم خونگیری این استان در روز سیزدهم محرم در مسجد ملااسماعیل یزد مستقر خواهد شد.
اینجا مشهد است
خبری از قمه نخواهد بود
طرح «نذر خون» همچنین برای نخستین‌بار درمشهد اجرا می‌شود. این را رئیس شورای هیأت‌های مذهبی مشهد گفته: «با هدف جلوگیری از قمه‌زنی برای نخستین‌بار درکشور طرح نذر خون در هیأت‌های مذهبی درمشهد اجرا می‌شود.» سیدمهدی طباطبایی با بیان اینکه امروز قمه‌زنی در هیأت‌های مذهبی در مشهد جایگاهی ندارد، ادامه داد: «شورای هیأت‌های مذهبی مشهد با همکاری سازمان انتقال خون طرح نذر خون را راه‌اندازی کرده که امیدواریم با اجرای این طرح فرهنگ نذر خون در سراسر کشور نهادینه شود.» او صحبت‌های خود را این‌طور به پایان رساند: «باید به‌عنوان عاشقان اباعبدالله زیبایی‌های هیأت را به مردم نشان دهیم، آسیب‌ها را شناسایی و آن را اصلاح کنیم.»
اهدای خون بیش از 37هزار نفر در تاسوعا و عاشورای سال گذشته
سال گذشته بیش از 37هزار نفر در ایام تاسوعا و عاشورای حسینی و در راستای این طرح، خون اهدا کردند، اما باید درنظر داشت که بانک خونی کشور در دیگر ایام هم به خون نیاز دارد و می‌توان با یک برنامه مناسب و اهدای خون مستمر به تمامی مددجویان یاری رساند. برنامه نذر اهدای خون سازمان انتقال خون ایران برمحور شعار سازمان جهانی بهداشت برای تأمین خون سالم و کافی استوار است. دکتر علي‌اكبر پورفتح‌الله، مدیرعامل سازمان انتقال خون دراین‌باره گفته؛ نذر خون علاوه بر تأمین خون کافی، درگسترش اهداکنندگان مستمر خون، افزایش ضریب امنیت خون و سلامت آن نقش مهمی دارد. بسیاری از افراد که با نیت نذر خون به مراکز اهدای خون درکشور مراجعه می‌کنند، از اهداکنندگان مستمرخون هستند و به جمع اهداکنندگان مستمر می‌پیوندند. بنابراین امیدواریم سایر افراد جامعه نیز با درک اهمیت سلامت خون و نقش اهدای مستمر و حفظ این سلامت، به‌طور مستمر خون اهدا کنند. اینکه افراد مذهبی از اهدای خون استقبال می‌کنند، بسیار به سلامت خون‌های اهدایی کمک می‌کند اما بیماران به صورت پیوسته نیازمند خون و فرآورده‌های آن هستند. هیأت‌های عزاداری اهدای خون را به روزهای تاسوعا و عاشورا اختصاص ندهند و درتمام روزهای ماه‌های محرم و صفر به‌ویژه از تاسوعا تا اربعین برای اهدای خون اقدام کنند. در این ایام به‌طور متوسط سه برابر ایام عادی خون اهدا می‌شود و این پایگاه‌ها را با مشکل مواجه می‌کند، زیرا مدت زمان نگهداری فرآورده‌های خونی دربرخی موارد مانند پلاکت به چهار روز هم نمی‌رسد، درحالی که بیماران پیوسته به خون و فرآورده‌های آن نیاز دارند. ساماندهی اهدای خون در این زمان سبب می‌شود تا کارکنان پایگاه‌ها نیز بهتر بتوانند از عهده امور مربوطه برآیند و فشار کمتری را متحمل شوند.
نيكوكاري ادامه‌دار
خلاصه آنکه، خون یک نیاز و مایه حیاتی برای انسان‌هاست و کمبود آن در بدن باعث بیماری می‌شود و اینجاست که حضور افراد نیکوکار معجزه می‌آفریند. در ماه محرم بسیاری از مردم عزادار نوع نذری خود را تغییر می‌دهند و از خون خود حیاتی تازه به نیازمندان می‌بخشند. سازمان انتقال خون کشور با اجرای طرح نذر اهدای خون از ابتدای محرم تا اربعین حسینی(ع) امکان اهدای خون عزاداران را با تهیه مکان و وسایل مورد نیاز همچون تخت و صندلی امکان‌پذیر می‌کند. در ضمن داشتن حداقل وزن 50کیلوگرم، نداشتن سابقه رفتار پرخطر، پایین نبودن فشارخون، دارابودن حداقل 18سال تمام و حداکثر 60سال تمام، برخورداری از سلامت کامل و عدم ابتلا به کم‌خونی از شروط اهدای خون توسط افراد است. اهدای خون باید به صورت مستمر تداوم داشته باشد. سازمان انتقال خون در ماه‌های بعد از محرم و فصل سرما دچار کمبود خون می‌شود. براي همين عزاداران حسینی مي‌توانند در ماه‌های دیگر هم به‌عنوان اهداکننده مستمر جهت کمک به بیماران خون خود را اهدا کنند تا به اين ترتيب شاهد «نيكوكاري ادامه‌دار» باشيم، نه مقطعي و هيجاني.