شما روی امواج یک رودخانه وحشی با یک قایق بادی درحال حرکتید و هر چند دقیقه یک بار یک موج بلند به همراه هیجان و دلهره یادتان میآورد که مسافر یک رودخانه وحشی هستید. یک آبشار در راه است و قایق از ارتفاعی پرت میشود پایین! اگر محکم نشسته باشید شما سالم هستید و قایق به راهش ادامه میدهد و با همین هیجان و دلهره از میان کوهها، جنگلها و از کنار روستاها میگذرد.
یک قایق بادی کوچک، 8 سرنشین و پاروهایی که رو به عقب و جلو آب را میشکافند و پیش میروند. سوار بر قایقهای بادی که میشوید باید هر لحظه خودتان را برای هیجان و یک اتفاق پیشبینی نشده آماده کنید، یک پرش ناگهانی، برخورد قایق با صخرهای وسط آب یا کشیده شدن به سمت درختان حاشیه رودخانه و برخورد با شاخهها و برگها. نگران نباشید قبل از اینکه اتفاقی برای شما بیفتد، مربیان رفتینگ به شما آموختهاند چطور زمانی که به یک موقعیت خطرناک نزدیک میشوید، پناهگیری کنید. این پناهگیریها روی رودخانه خروشان تجربهای است که لذت و هیجانش و البته صدای بلند خندههایتان همیشه و تا زمانی دور در خاطرتان میماند.
روی قایق بادی چند کلمه را باید درست یاد بگیرید، آنها چند کلمه بیشتر نیستند: فوروارد، بکوارد، آپ و سیت. وقتی به شما میگویند فوروارد یعنی به جلو باید پارو بزنید و وقتی مربی داد میزند که بکوارد باید با تمام قدرت با پاروها آب را به سمت عقب هدایت کنید. از بین همه این جملهها سیت یعنی همان «بنشین» خودمان مهم است، چون اگر سیت را درست اجرا نکنید، ممکن در مواقع پرخطر که قایق روی موج قرار میگیرد، داخل آب بیفتید یا تعادلتان را از دست بدهید.
یادتان باشد رفتینگ یک تفریح مهیج است که میتواند، شکل خانوادگی جذابی هم داشته باشد، چرا که قایقهای 8 نفره این امکان را به شما میدهند که این سفر هیجانانگیز رودخانهای را با هم طی کنید، بنابراین یک توصیه جذاب برای آخر هفته خانوادههاست. در طول مسیر وقتی به امواج میرسید، در یک چشم بههم زدن تکانهای شدیدی به قایق وارد میشود، از همه طرف به رویتان آب ریخته میشود آنچنان که برای لحظاتی نمیتوانید دوستان خود و محیط اطراف را بهطور واضح ببینید و حتی صدایشان را بهصورت منقطع میشنوید. نگران نباشید همه اینها اغلب یک دقیقه هم طول نمیکشد و بعد قایق بادی آرام به راهش ادامه میدهد تا چند دقیقه بعد که همین هیجان تکرار شود و این ماجرای رفتینگ است، هیجان پشت هیجان از لحظه شروع تا آخرین لحظه رسیدن به مقصد!
رفتینگ در دنیا طرفداران بسیاری دارد و شرکتهای مسافرتی و کلوپهای ورزشی زیادی در دنیا اقدام به برگزاری چنین سفرهایی میکنند. اجرای این سفرها تخصصی است و برای اجرا از راهنماهای رودخانه حرفهای و تجهیزات ویژه استفاده میشود و در هر قایقی یک فرد آموزشدیده گردشگران را همراهی میکند. یکی از جذابیتهای سفرهای توریستی رفتینگ این است که میتواند با سایر فعالیتهای طبیعتگردی و ماجراجویانه مثل کمپینگ، جنگلنوردی، دوچرخهسواری، روستاگردی، سوارکاری و مانند آنها ترکیب شوند.
تمام افراد حتی کودکان نیز میتوانند در تورهای رفتینگ شرکت کنند ولی عاملهای محدودکنندهای شامل مدت زمان سفر، درجه سختی امواج رودخانه، میزان قدرتی که در پاروزنی نیاز است، تجهیزات ایمنی مناسب با سن افراد، دمای آب، دسترسی به امکانات رفاهی و... باعث محدودیت حضور افراد در تورها میشوند.
در ایران رودخانههای بسیاری دارای قابلیت رفتینگ هستند، بیشتر این رودخانهها نظیر خراسان، بختیاری، آب سیروان، زاب، دز، زایندهرود، کارون و... در منطقه زاگرس واقع شدهاند، البته رودخانههای دیگری هم در منطقه البرز و در نزدیکی تهران دارای این قابلیت هستند از آن جمله: سفید رود، کرج، جاجرود و... که در فصل پرآبی رفتینگ در آنها هیجانآور است.
سفرهای رفتینگ میتوانند از چند کیلومتر تا چندصد کیلومتر اجرا شوند اما در سفرهای بیش از یکروز باید تجهیزات و لوازم کمپینگ و آشپزی هم در قایق حمل شود. انواع قایقهای مورد استفاده در رفتینگ طول آنها از 5/3 تا 6 متر و عرضشان بین 8/1 تا 5/2 متر است. ظرفیت این نوع قایقها بین 4 تا 12 نفر است. به قایقی که از آن برای حمل قایقرانان استفاده میشود قایق پاروزنی یا Paddle Raft و به قایقی که تدارکات و بار را حمل میکند قایق تدارکات Cargo Raft گفته میشود.
با وجود اینکه ایران رودخانههای فراوانی برای رفتینگ دارد اما برنامههای رفتینگ عمومی عمدتا در رودخانههای ارمند و هراز و در مواقعی که زایندهرود پر آب باشد در این رودخانه برگزار شده است. تابستان امسال شناختهشدهترین برنامههای تورهای گردشگری در همان مسیر ارمند و هراز برگزار میشوند و شما میتوانید با جستوجویی در گوگل برنامههای رفتینگ آخر هفتهها را پیدا کنید. انتخاب رفتیگ در ارمند نیازمند یک برنامهریزی آخر هفته 3 روزه است از چهارشنبه تا جمعه اما رفتینگ در رودخانه هراز معمولا به سفرها و اقامتهای کوتاهتری نیاز دارد و میتوان با خالی کردن یک روز و نیم برنامه هیجانانگیز قایقسواری در رودخانه خروشان را چید.
هرچه خروشانتر بهتر اما....
رفتینگ و لذتی که از این ورزش تفریحی میبرید دقیقا بستگی به حجم آب رودخانهای دارد که این برنامه در آنجا برگزار میشود. سرعت حرکت قایق شما بسته به امواج خروشان رودخانه است، بنابراین اگر سطح آب رودخانه پایین باشد، ممکن است قایق آنچنان به آرامی روی آب رودخانه سر بخورد که آخر ماجرا با خودتان فکر کنید، رفتینگ که میگفتند، این بود؟ بنابراین یک راه اساسی برای انتخاب زمان سفر این است که از مربی یا مربیان و برگزارکنندگان توری که برنامه رفتینگ را اجرا میکند، بپرسید آیا سطح آب رودخانه به اندازهای بالا هست که یک برنامه هیجانانگیز را رقم بزند؟ در چنین مواقعی آنها مطمئن میشوند با یک گردشگر آشنا با موضوع رفتینگ مواجهاند و نتیجه این است که در بیشتر موارد راهنماییهای کاربردیتری به شما میدهند که بهتر است در این زمان به همراهان آنها در این سفر ملحق شوید یا چند ماه بعد. البته خاطرتان باشد ممکن است زمانی که رودخانه ارمند کمآب شده، شرایط در زایندهرود به گونه دیگری باشد. بههرحال برای افرادی که هرگز تجربه رفتینگ را نداشتهاند، قایقسواری در رودخانههای نیمهخروشان هم جذاب است اما برای حرفهایها حتما رفتینگ در رودی که تلاطم و امواج خروشانی ندارد، حرفی برای گفتن نخواهد داشت. با وجود این به خاطر داشته باشید مثلا برنامه رفتینگ در رودخانه هراز در استان مازندران در فصل بهار دارای درجه سختی ۸و۴ و در تابستان درجه سختی ۱و۸ است، بنابراین افراد ماجراجویی که علاقهمند و دوستدار سفری بسیار مهیج هستند، بهتر است در بهار در این سفر شرکت کنند، چرا که حجم آب رودخانه زیاد و امواج بزرگتر هستند اما خانوادهها و افرادی که دنبال سفری آرامتر هستند در تابستان میتوانند به رفتینگ بروند. بههرحال رفتینگ یک انتخاب هیجانانگیز است که اگر در یکی از آخر هفتهها آن را امتحان کنید، هیجان و خاطره خندههای بلندش را هرگز فراموش نخواهید کرد.
یادتان نرود که...
* رفتینگ یک برنامه سفر هیجانانگیز اما تخصصی است، بنابراین این برنامه را از آژانسهای معتبری که تخصص کافی برای اجرای این برنامه را دارند، انتخاب کنید حتی اگر کمی گرانتر باشد
* بیمه سفر را که فراموش نکردهاید؟ آیا آژانس شما را بیمه کرده است؟
* دقیقا و بدون هیچ تردیدی طبق آموزشهایی که مربیان به شما دادهاند عمل کنید، خلاقیت ناگهانی شما میتواند یک قایق چند نفره را وسط یک رودخانه خشمگین با خطر مواجه کند
* قایق شما برگشت و وسط آب رها شدهاید؟ مهمترین موضوع این است که نترسید! جلیقههایی که پوشیدهاید شما را نجات میدهند، امواج شما را بهزودی به قایقی از همگروهیها میرساند و اگر خونسرد باشید میتوانید کنار درخت و روی سنگی توقف کنید.
* وقتی رفتینگ تمام میشود شما به اصطلاح یک موش آب کشیده هستید، بنابراین به یک دست لباس کامل خشک نیاز دارید، لباسهای راحتی که به بدن شما اجازه تنفس بدهند و تعویضشان راحت باشد
* کفش رودخانه بخرید یا کفشی را انتخاب کنید که اگر خیس شد سنگین نشود و در عین حال در برابر سنگهای رودخانه هم پاهایتان را محافظت کند