شهروند| سالانه 150 تا 160هزار ایرانی سکته مغزی میکنند، از این تعداد 15 درصدشان یعنی نزدیک به 20 تا 24هزار نفر جانشان را از دست میدهند. آنهایی که زنده میمانند، شانسی برای سلامت زندگی پیدا نمیکنند. 85درصد سکته مغزی کردهها از مرگ نجات پیدا میکنند عوارض این بیماری اما تا آخر عمر، گریبان زندگیشان را میگیرد. 70درصد آنها به خاطر بیماری و عوارضاش، از کار بیکار میشوند، 20 درصدشان در انجام فعالیتهای اولیه زندگی مانند خوردن، لباس پوشیدن و حمام کردن، دچار مشکل میشوند، مابقیشان هم بدون کمک دیگران توانایی راه رفتن ندارند. اینها را رئیس انجمن مغز و اعصاب ایران میگوید. آمارها بالاست، نه فقط کسانی که سکته میکنند، بلکه آنها که بهخاطر این بیماری، معلول میشوند. کسانی که تا چند دهه پس از این اتفاق، باید برای بازتوانیشان هزینه کنند. اطلاعات اعلام شده از سوی انجمن مغز و اعصاب ایران نشان میدهد که روزانه 438 ایرانی سکته مغزی میکنند که 54 نفرشان میمیرند، آمارشان در یک ماه بیشتر از اینها میشود، یعنی 13هزار مبتلا و یکهزار و 620 فوتی. در یک دوره 5 ساله هم، تعداد کسانی که دچار سکته مغزی میشوند نزدیک به 800هزار نفر میشود که 100هزار نفر، جانشان را از دست میدهند و در همین دوره 5ساله، 700هزار نفر به تعداد کسانی که به خاطر این بیماری دچار معلولیت میشوند، اضافه میشود. اینها همه نتیجه تحقیقاتی است که اخیرا از سوی انجمن مغز و اعصاب انجام شده. حسین پاکدامن اینها را به «شهروند» میگوید و تأکید میکند که سن سکته مغزی در ایران 10سال کمتر از استانداردهای جهانی است.
او میگوید: «ژنتیک و رعایت نکردن برخی فاکتورهای بیماری زا، یکی از دلایل پایین بودن سن سکتههای مغزی در ایران است. در کشورهای پیشرفته شروع سن سکته مغزی 55سال است که در ایران به 45سال میرسد، مردان هم بیش از زنان دچار این عارضه میشوند.»
حالا همین سکتههای مغزی، دومین علت مرگومیر در ایران و کشورهای درحال توسعه و سومین علت مرگومیر پس از بیماریهای قلبی عروقی و سرطان در کشورهای توسعهیافته است. پاکدامن میگوید: «بالا رفتن سن و افزایش سکتههای مغزی، ارتباط مستقیمی با هم دارند، قطعا با بالا رفتن سن افراد، میزان سکتههای مغزی هم بیشتر میشود.» فشار خون، دیابت، چاقی، کمتحرکی، مصرف سیگار و موادمخدر، فشارهای روانی و استرس و مسائل ژنتیک از عمده علل ابتلا به سکته مغزی است. موضوعاتی که رئیس انجمن مغز و اعصاب ایران به آنها اشاره میکند. به گفته او، پیشگیری تنها راهی است که میتوان از طریق آن میزان سکتههای مغزی را کاهش داد. به اعتقاد پاکدامن، فاکتورهای موثر در پیشگیری از سکته مغزی، در سالهای اخیر بیشتر از یک دهه قبل رعایت میشود. به مردم بیشتر آموزش داده میشود و مردم هم بیشتر از قبل رعایت میکنند. «مردم باید بدانند که با کنترل فشار خون و دیابت، جلوگیری از افزایش وزن و بالا بردن تحرک، میتوانند از وقوع سکته مغزی جلوگیری کنند.»
سبک زندگی اما عامل اصلی در ابتلا به بیماریهاست، سکتههای مغزی هم از این ماجرا مستثنی نیستند. پاکدامن میگوید: «رژیم غذایی مردم باید به گونهای تنظیم شود تا کمترین میزان نمک در غذاها مورد استفاده قرار گیرد، چرا که نمک نهتنها عامل افزایش فشار خون است، بلکه منجر به گرفتگی عروق قلبی و مغزی شده و سکته مغزی و قلبی را ایجاد میکند. از سوی دیگر باید مصرف گوشت قرمز هم کم شده و گوشت سفید و حبوبات جایگزین آن شود. رعایت همین نکات میتواند وقوع سکتهها را کاهش دهد.»
رئیس انجمن مغز و اعصاب ایران به نکته دیگری هم اشاره میکند، آنهم افزایش مراکز درمان سکتههای مغزی. به گفته او بیمار هرچقدر سریعتر به مرکز درمانی منتقل شوند و تحت درمان قرار گیرند، روند درماناش سریعتر اتفاق میافتد. به همین خاطر باید مراکز درمانی سکته مغزی افزایش پیدا کند تا بیمار در کمترین زمان منتقل شود. «پس از سکته هر دقیقه تأخیر در رساندن بیمار به مراکز درمانی سبب مرگ بیش از دومیلیون سلول عصبی مغز میشود که دیگر قابل جایگزین شدن نیستند.» او تأکید میکند که ضرورت رساندن سریع بیمار به مراکز درمانی و انجام اقدامات درمانی باعث شد تا انجمن «استروک» یا همان سکته مغزی، ایران نسبت به برپایی «هفتمین کنگره سراسری سکته مغزی» اقدام کند. به گفته پاکدامن، هفتمین کنگره سراسری سکته مغزی هفتم و هشتم اسفند ماه امسال در دانشگاه شهید بهشتی تهران برگزار میشود.