[ملیحه محمودخواه] سالهاست جمعیت هلال احمر تلاش میکند تا همه اقشار آموزههای امدادی را فرابگیرند، حادثه خبر نمیکند و زمانی که اتفاق بیفتد افراد ماهر در امدادرسانی میتوانند جانهای زیادی را نجات دهند. پس از آموزش گسترده به دانشآموزان اینبار جمعیت هلال احمر به همراه ستاد کل نیروهای مسلح به موضوع مهارتآموزی در دوران سربازی نگاه جدی داشته است. اهمیت این دوره به اندازهای زیاد است که اگر در سال 1401 سربازی این مهارت را نداشته باشد به او کارت پایان خدمت تعلق نمیگیرد. ستادکل نیروهای مسلح چند سالی است دورههای مهارتآموزی را در برنامه کاری سربازان قرار داده تا جوانان علاوه بر طی دوران سربازی مهارت امدادرسانی را نیز بیاموزند. یکی از این مهارتها که به صورت عمومی آموزش داده میشود، مهارت امدادونجات است. سردار سیدمهدی فرحی فرمانده قرارگاه مهارتآموزی در گفتوگو با «شهروند» این دوره را یکی از بهترین دستاوردهای دورههای مهارتآموزی میخواند. این دوره با کمک و همراهی جمعیت هلال احمر انجام میشود و قرار است همه سربازان تحت این آموزش قرار گیرند.قرارگاه مهارتآموزی از سه سال پیش برای ضرورت مهارتآموزی سربازان تشکیل شد که هدف آن استفاده از همه ظرفیتهای موجود در کشور برای مهارتدادن به سربازان و اعطای گواهی نامههای مهارتی است. یکی از آموزشهایی که سربازان به صورت عمومی باید آن را بگذرانند، دوره امدادونجات است. سردار سیدمهدی فرحی، فرمانده قرارگاه مهارتآموزی سربازان، در گفتوگو با «شهروند» با تأکید بر اینکه جمعیت هلال احمر همکاری قابل تقدیری با مرکز مهارتآموزی سربازان داشته است میگوید: «3 سال است به دستور سردار باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح قرارگاهی برای افزایش مهارت سربازان تشکیل شده تا بتوانیم از این فرصت طلایی دو ساله که جوانان در اختیار امنیت کشور و نیروهای مسلح هستند، برای ارتقای توانمندی و مهارتآموزی سربازان استفاده کنیم. این موضوع از تدابیر فرمانده معظم کل قوا نیز بوده است و ایشان در چند سال گذشته بیش از 170 تدبیر درباره ارتقای سطح توانمندی سربازان صادر فرمودهاند.»از سه سال پیش و از اوایل سال 96 نخستین گام برای افزایش مهارتآموزی سربازان برداشته شد و مهارتهایی که قرار شد سربازان آن را بیاموزند در دو سرفصل مهارتهای عمومی و تخصصی تقسیمبندی شد. سردار فرحی در توضیح 5 مهارت عمومی که همه سربازان باید آن را در طی 100 نفرساعت در دوره آموزشی سربازی بگذرانند، میگوید: «بهترین زمان این آموزشها در دوره آموزش بدو خدمت است که تا قبل از کرونا دو ماه بود. همه جوانانی که برای خدمت سربازی فراخوانده میشوند، ابتدا باید در 40 پادگان در 17 استان کشور وارد و بعد از گذراندن دو ماه آموزشی در 15هزار نقطه کشور توزیع شوند و خدمت سربازی را بگذرانند. به همین دلیل بهترین زمان برای این آموزشها همان دو ماهی است که دوره آموزشی را طی میکنند.»
آموزش 5 مهارت اصلی در دوران آموزشی
جوانی که بناست دوران سربازی را بگذراند، باید 5 مهارت اصلی را طی 100 نفرساعت در پادگان آموزش ببیند. این مهارتها با کمک جمعیت هلال احمر، وزارت ورزش و جهاد دانشگاهی تعریف شدهاند. مهارت زندگی، مهارت امدادونجات، مهارت کسبوکار، مهارت حقوقی و مالی و درنهایت مهارت فضای مجازی ازجمله مواردی است که در این 100 نفرساعت آموزش داده میشود که به اعتقاد فرمانده قرارگاه مهارتآموزی سربازان یادگیری این مهارتها میتواند در طول دوران سربازی و پس از آن در زندگی شخصی و کاری آنها بسیار تأثیرگذار باشد.
30 ساعت مهارت امدادونجات در دوران سربازی
از 100 نفرساعتی که یک سرباز قرار است مهارت عمومی بگذراند، باید 30 نفر ساعت آن را در کلاسهای امدادونجات طی کند که 22 ساعت آن آموزشهای تئوری و 8 ساعت آن برای کلاس عملی تعریف شده است که مسئولیت و حمایت صددرصدی آن بر عهده جمعیت هلال احمر است.او توضیح میدهد: «قرار است این آموزشها برای همه سربازان انجام شود اما از آنجا که به یکباره نمیتوان این برنامه را اجرایی کرد، از سال 96 برنامهریزی برای آن انجام میشود و قرار است براساس چشمانداز پنج ساله اجرایی شود.»در سال 97 که نخستین گروه از سربازان تحت مهارتآموزی قرار گرفتند، حدود 20هزار سرباز آموزش امدادونجات جمعیت هلال احمر را گذراندند. آمار این مهارتآموزان سرباز در سال 98 به 70هزار نفر رسید. قرار بود امسال این آمار به 250هزار نفر برسد، اما شرایط کرونا سبب شد برنامهریزیها برای مهارتآموزی 150هزار سرباز انجام شود. در حال حاضر هم طبق برنامهریزیهای انجامشده بناست در سال آینده 85درصد از سربازان و در سال 1401، 100درصد آنها تحت پوشش این آموزشها قرار بگیرند.
رضایت سربازان از دورههای امدادونجات
ارزیابی میدانی از تأثیر این دورهها نشان میدهد این کلاسهای مهارتآموزی و ازجمله آموزش مهارتآموزی امدادونجات سازمان هلال احمر سبب افزایش رضایتمندی سربازان از دوره آموزشی شده است. سردار فرحی میگوید: «سربازان نسبت به آموزشهای هلال احمر فوقالعاده علاقهمندی نشان میدهند و این آموزشها برای آنها جذابیت و علاقهمندی ایجاد و نگاهشان را نسبت به دوران سربازی بسیار مثبت کرده است. در عین حال گواهینامهای هم که پس از پایان این دوره به سربازان ارایه میشود نیز آنها را برای طی دورههای تخصصیتر امدادونجات ترغیب میکند.»او معتقد است که طیکردن این دورهها چه در دوران سربازی و چه پس از آن برای جوانان بسیار لازم و ضروری است؛ زیرا کشور ما به دلیل شرایط جغرافیایی در ناحیهای قرار گرفته است که از نظر ریسک حوادث طبیعی جزو 10 کشور اول دنیاست و هر ساله شاهد بروز حوادثی مانند سیل و زلزله در کشور هستیم. یکی از مجموعههایی که همیشه کنار مردم بوده و خدمات زیادی را برای بحرانزدایی و رفع مشکلات در این حوادث انجام میدهد، نیروهای مسلح و بهخصوص جوانان سرباز هستند.فرحی توضیح میدهد: «زمانی که سیل و زلزله رخ میدهد یا حادثهای مردم یک منطقه از کشور را درگیر میکند، سربازان به آن منطقه گسیل میشوند و تلاش میکنند تا نقشی در کاهش آسیب مردم داشته باشند. اگر این سربازان در ابتدای خدمت و در بدو ورود برای طی این دوره این مهارتها را بیاموزند، میتوانند در حوادث و رخدادهای طبیعی با آگاهی و آموزش لازم پا به عرصه بگذارند و نقش بیشتری در کاهش مشکلات مردم در منطقه آسیبدیده داشته باشند. نمونه آن هم حضور سربازان آموزشدیده در سیل خوزستان و زلزله کرمانشاه بود که این آموزشها سبب شده بود سربازان مهارتدیده با آمادگی و اثربخشی بیشتری در این مناطق حاضر شده و به کمک مردم بشتابند. حالا اگر روزی برسد که همه سربازان این دورهها را گذرانده باشند، اگر در هر جای کشور حوادث جوی و طبیعی رخ دهد میتوان امید داشت که نیروی عظیم توانمندی را داریم که میتوانند در کاهش آسیبها بسیار اثرگذار باشند.»اما این آموزشها برای پس از دوران خدمت نیز بسیار مهم است زیرا جوانانی که دوران سربازی را سپری میکنند، پس از دوران خدمت وارد بازار کار شده و تشکیل زندگی میدهند و این مهارتها میتواند کارگشای آنها در طول مدت زندگی نیز باشد. اگر سالانه 300هزار جوان آموزشهای مهارت امدادونجات را فرا بگیرند تا چند سال آینده قطعا با آمار میلیونی از جوانان زبده و مهارتدیدهای در جای جای کشور روبهرو خواهیم بود که در زمان بروز مشکلات مهارت مواجهه با آن را آموخته و به کار خواهند گرفت، درواقع در بدنه کشور نیروی آماده برای امدادونجات خواهیم داشت.
آموزش برای زندگی بهتر
تنگی نفس، انواع سکتهها، شکستگیها و... در پکیج مهارتآموزی امدادونجات سربازان گنجانده شده است و سربازانی که این دورهها را میگذرانند میتوانند اقدامات مقدماتی را برای مواجهه با مشکلات بیاموزند، به همین دلیل فرمانده قرارگاه مهارتآموزی پیشنهاد میدهد که جمعیت هلال احمر نیز میتواند از سربازان علاقهمند در عرصه امدادونجات نیز استفاده کرده و با برگزاری کلاسهای تخصصیتر 200 یا 400 ساعته برای آنها، چه در دوران خدمت و چه پس از آن، آنها را در بانک نیروی انسانی خود قرار دهد یا در آینده از حضور آنها در کادر و بدنه جمعیت مردم نهاد هلال احمر استفاده کند؛ زیرا تعداد زیادی از جوانان به فعالیت امدادونجات علاقه نشان میدهند و جمعیت هلال احمر میتواند از این ظرفیت و پتانسیل فعال و جوان در حوادث و آسیبها استفاده کند.او تأکید میکند: «بهترین فرصت برای شناسایی افراد بااستعداد در این حوزه است که جمعیت هلال احمر میتواند از آن استفاده کند تا آموزشهای تخصصیتر را نیز فرا بگیرند. در دیدار با رئیس جمعیت هلال احمر این پیشنهاد را دادهام و آنها نیز استقبال کردهاند. درواقع این یک فرصت طلایی و یک رابطه برنده برنده است؛ هم شعار جمعیت هلال احمر که «هر خانواده ایرانی یک امدادگر» محقق و هم نیروهای مسلح از نیروهای ورزیده و آموزشدیده امدادونجات بهرهمند میشود و هم اینکه جمعیت هلال احمر میتواند نیروهای زبده را انتخاب و از آنها بهعنوان نیروهای نجاتگر استفاده کند.»سربازان سازمان غیررسمی هم دارند، رفاقت، دوستی، پادگان و آسایشگاه سربازان را به هم وصل میکند، زمانی که موضوع خوبی در بین سربازان مطرح میشود به صورت اپیدمی گوش به گوش در همه جا منتشر میشود. فرحی معتقد است که دوره مهارت امداد و نجات هلال احمر یکی از دورههای شیرینی است که بیشتر سربازان آن را از بهترین دورههای مهارتآموزی سربازی نام میبرند. او میگوید: «یکی از دستاوردهای طلایی ما در حوزه مهارتآموزی دوره آموزش امدادونجات بوده است که جذابیت بسیار بالایی را برای سربازان به وجود آورده است؛ بهعنوان فرمانده قرارگاه مهارتآموزی میتوانم بگویم در میان 5 مهارت عمومی و بیش از 500 مهارت تخصصی که در دوران سربازی آموزش میدهیم، مهارت امدادونجات را بهترین دستاورد مهارتآموزی میدانم که فوقالعاده اثربخش بوده است.»