یک روز بعد از جلسه حضوری شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی و تصویب قطعنامهای که از سوی فرانسه، آلمان و انگلیس ارایه شده بود، وزرای خارجه این سه کشور در برلین دیدار و طی بیانیهای اعلام کردند که از اقدامات آمریکا از اعمال تحریمهای شورای امنیت سازمان علیه ایران حمایت نخواهند کرد.
در این بیانیه آمده: «ما وزرای خارجه سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس به همراه دیگر شرکای اروپایی خود دارای منافع امنیتی بنیادی مشترکی هستیم. یکی از آنها حفظ سیستم عدم اشاعه هستهای و تضمین آن است که ایران هیچوقت به سلاح هستهای دسترسی پیدا نکند.» این سه کشور در ادامه مینویسند: «برنامه جامع اقدام عمل مشترک نقشی اساسی در این امر دارد.» در این بیانیه آمده: «ما به اتفاق هم، صراحتا پشیمانی و نگرانی خود را از تصمیم ایالات متحده برای خروج از برجام و اعمال تحریمها بر ایران اعلام و از می 2018 برای حفظ این توافق تلاشهای بسیاری کردیم.»
این سه کشور اروپایی در این بیانیه به پایبندی خود به برجام، ازجمله رفع تحریمها براساس مفاد آن اشاره کرده و بیان میکنند که آنها حتی فراتر از برجام عمل کردهاند و سازوکار اینستکس را که کاملا کاربردی و تسهیلکننده مبادلات تجاری بوده، راهاندازی کردهاند. این در حالی است که بعد از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت 98، نخستین مبادله تجاری با استفاده از سازوکار اینستکس در فروردین امسال و بعد از آن صورت گرفت که ایران تعهدات برجامی خود را به دلیل پایبندنبودن کشورهای اروپایی به این توافق طی پنج گام کاهش داد. محمدجواد ظریف پس از تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس در پیامی توییتری نوشت که این سه کشور اروپایی «باید از حفظ ظاهر نزد عموم دست بردارند». وزیر امور خارجه ایران ناتوانی تروئیکای اروپایی در عملکردن به وظایف خود در برجام را ناشی از ناتوانی مطلق در مقاومت در برابر زورگویی ایالات متحده دانست. تروئیکای اروپایی در بیانیه خود ضمن ابراز نگرانی نسبت به کاهش تعهدات برجامی ایران ادعا کردند به همین دلیل است که در چهاردهم ژانویه گذشته مکانیسم حل اختلاف توافق هستهای را راهاندازی کردند تا ایران به تعهدات کامل خود تحت برجام بازگردد. آنها از ایران میخواهند با این سه کشور و دیگر اعضای باقیمانده در برجام همکاری کند و به مذاکرات اصولی با طرفین برجام ادامه دهد؛ زیرا این سه کشور برای استفاده از شیوههای واقعبینانه و هدفمند آماده و منتظر پاسخی سازنده از طرف ایران هستند. وزرای خارجه تروئیکای اروپایی در بخش دیگری از بیانیه خود از ایران میخواهند تا با آژانس بینالمللی انرژی اتمی بهطور کامل همکاری و دسترسی به دو مکان درخواستی از سوی این نهاد را فراهم کند. وزارت خارجه ایران پس از مردوددانستن این قطعنامه و همچنین غیرفنی و سیاسیخواندن آنکه نشاندهنده زیادهخواهی آشکار آمریکا و سه کشور اروپایی است، اعلام کرد که ایران همواره بالاترین سطح از همکاری را با آژانس داشته و به گفته نماینده ایران در آژانس «سالانه بیش از 33 دسترسی تکمیلی از ایران انجام میشود». وزارت خارجه ایران همچنین در واکنش به تصویب این قطعنامه که به وسیله فرانسه، انگلیس و آلمان به شورای حکام آژانس ارایه شده بود، اعلام کرد: «این سه دولت که در اجرای تعهدات برجامی خود کاملا عاجز ماندهاند با این اقدام قصد فرار به جلو و گریز از مسئولیتهای برجامی خود را در قبال ایران دارند.» این سه کشور اروپایی در بخش پایانی این بیانیه نسبت به پایان تحریمهای تسلیحاتی طبق قطعنامه 2231 که مهلت آن در پاییز امسال فرا میرسد، ابراز نگرانی کردهاند که رفع این تحریمها بر امنیت و ثبات منطقه تأثیر میگذارد. آنها یادآوری میکنند که تحریمهای تسلیحاتی اتحادیه اروپا بر صادرات و تکنولوژی موشک تا سال 2023 پابرجا میماند. وزرای خارجه این سه کشور اروپایی همچنین در بیانیه خود اعلام کردند که هرگونه تلاشی برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل تبعات منفی در شورای امنیت خواهد داشت و آنها از این تصمیم که با تلاشهایشان برای حفظ برجام مغایرت دارد، حمایت نمیکنند.
روز گذشته، کاظم غریبآبادی، نماینده ایران در آژانس، در واکنش به تصویب قطعنامه گفت که ارایه دسترسی به این دو مکان براساس ادعاهای بیاساس است و موجب اعمال فشار به ایران نخواهد شد. او در ادامه تأکید کرد که ایران اقدامی مقتضی و مناسب را نشان میدهد که مسئولیت آن بر عهده بانیان چنین قطعنامهای خواهد بود.