فاطمه قاسم‌زاده رئیس شبکه یاری کودکان کار و خیابان
در پیمان نامه جهانی حقوق کودک که ایران هم یکی از امضاء کنندگان آن است، بر تصویب قوانین برای حمایت از حقوق کودکان تاکید شده و به عنوان یک اصل مطرح شده است. هر چند که از تغییرات اخیر انجام شده در لایحه حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان پیش از تایید شورای نگهبان بی‌اطلاعم اما دفاع از حقوق کودکان در چارچوب قانون موضوع مهمی است.
اگر می‌خواهیم تغییراتی در ارتباط با کودکان و بهبود زندگی‌شان و جلوگیری از آسیب‌های وارده که به آنها، داشته باشیم، قطعا به قانون نیاز داریم. چرا که قانون در کنار اینکه می‌تواند بعد اجرایی داشته باشد و جلوی رفتارهای آسیب زننده به کودکان را بگیرد، می‌تواند جنبه آموزشی هم داشته باشد.
این مسائل زمانی می‌تواند محقق شود که قانون تمام جنبه‌های لازم و مرتبط با حقوق کودک را در خود جمع کرده باشد. هر چند که به این لایحه پیش از اینکه مورد تایید شورای نگهبان قرار گیرد، ایراداتی وارد شده بود؛ مثل همان ماجرای سن کودکی که در همه جای دنیا 18 سال است اما در کشور ما متفاوت است و سن مشخصی ندارد. یکی از مشکلاتی که در این لایحه وجود دارد هم همان تعیین سن 13 سال برای ازدواج دختران است که حل نشده است.
مجلس شورای اسلامی سن ازدواج برای دختران را 13 سال و برای پسران را 15 سال تعیین کرده این در حالی است که در کشور حتی برای گرفتن گواهینامه فرد باید 18 ساله باشد. ما هنوز برای کودکی، سن مشخصی نداریم که این خود یک خلأ قانونی است. با همه اینها اما وجود یک قانون حتی در صورت جامع و کامل نبودن برای حمایت از کودکان یک نیاز بود. نکته قابل توجه در این قانون، توجه به مسأله کودک آزاری است که با تصویب نهایی و تایید شورای نگهبان می‌توان جلوی آن را گرفت. هرچند تا جایی که اطلاع دارم، در آن اشاره‌ای به کودک آزاری اجتماعی نشده؛ آزارهایی که نه از طرف یک شخص بلکه از سوی ساختارهای اجتماعی و اقتصادی جامعه ناشی می‌شود، مثل محرومیت کودکان از تحصیل که نشأت گرفته از فقر به عنوان عامل اجتماعی است. این لایحه پس از دو دهه انتظار از سوی شورای نگهبان مورد تایید قرار گرفته، این اتفاق به هر حال قابل توجه است و با تبدیل شدن آن به قانون احساس می‌شود که کودکان مهمند و برای حفظ حقوق‌شان باید قانونی وجود داشته باشد.
هر قانونی که بتواند بخشی از حقوق کودکان را تامین کند، قانون قابل توجهی است حتی اگر به عنوان یک قانون جامع و کامل شناخته نشود. با تایید شورای نگهبان و تبدیل شدن آن به قانون، می‌توان گفت که اولین قانون در دفاع از حقوق کودکان مورد تصویب قرار گرفته است. قبل از آن ما تنها یک دستورالعمل و آیین نامه یازده یا دوازده ماده‌ای در ارتباط با کودک آزاری داشتیم که حالا همین آیین نامه پایه تدوین این لایحه شده است. البته وقتی به گذشته نگاه
می‌کنیم و می بینیم که نزدیک به یک دهه طول کشید تا این لایحه مورد تایید قرار گیرد، به این نتیجه می‌رسیم ارگان‌هایی که به نوعی به کودکان مربوط می‌شوند، خیلی هم کودک محور نیستند. در مجلس شورای اسلامی، کودکان، دغدغه نمایندگان نیستند تا خودشان طرح بدهند. حتی همین لایحه هم از سوی دولت به مجلس داده شد و سال‌ها طول کشید تا به تصویب رسید. در حالی‌که این مجلس بود که باید آن را مطرح می‌کرد. دلیل طولانی شدن روند تصویب هم مخالفت تعداد زیادی از نمایندگان بود. به هر حال در کشور ما در زمینه کودکان و زنان هنوز تناقض‌هایی میان قانون و عرف و موازین دینی وجود دارد. احکام دینی ما مرجع قانون‌گذاری است.