بالاخره آن لحظهای که امدادگران بینالمللی ماهها از آن میترسیدند، فرا رسید؛ ویروس کرونا به کمپهای پناهجویان، جایی که میلیونها آواره روهینگیایی در آن زندگی میکنند، در شهر کاکس بازار واقع در جنوب بنگلادش رسید.
بر اساس گزارش انپیآر، در بحبوحه نگرانیها از وقوع فاجعهای حقوق بشری در صورت کنترلنشدن شیوع این ویروس، روز پنجشنبه مقامات بنگلادشی اعلام کردند که تست کرونای دستکم دو نفر از افرادی که در داخل یا نزدیکی این کمپها زندگی میکردند، مثبت شده است و هماکنون در قرنطینه قرار دارند.
دیپمالا مهلا، مدیر بخش آسیایی سازمان جهانی حقوق بشری CARE به انپیآر میگوید: «من به شدت نگرانم، اما متاسفانه اصلا شوکه نشدهام.» مهلا در ادامه میگوید: «میترسم، نگرانم، اما همچنان احساس میکنم این هشداری ناخوشایند است که نشان میدهد چقدر پناهجویان روهینگیایی آسیبپذیرند.»
دکتر شمیم جهان، مدیر بهداشت سازمان نجات کودکان در بنگلادش نیز نگران است. او در بیانیهای نسبت به اثرات «فاجعهبار» ویروس کرونا در روهینگیا و بهطورکلی در بنگلادش هشدار میدهد. جهان میگوید: «حالا که این ویروس به بزرگترین اقامتگاه پناهجویان در کاکس بازار وارد شده است، به احتمال قوی هزاران نفر بر اثر ابتلا به بیماری کووید-۱۹ جان خود را از دست میدهند.»
جهان در ادامه میگوید: «با وجود تلاش سازمانهای امدادرسانی و دولت بنگلادش، ظرفیت مراقبتهای پزشکی در کمپهای پناهجویان بسیار محدود است. هماکنون در کمپهای پناهجویان روهینگیا که نزدیک به میلیونها نفر در آنها زندگی میکنند، بخش مراقبتهای ویژه وجود ندارد.»
کمبود ظرفیت باعث شده تا رام داس، مسئول بخش برنامه مقابله روهینگیا در سازمان CARE به وحشت بیفتد. با در نظر گرفتن این نکته که کمپهای پناهجویان روهینگیا انباشته از جمعیت است، نگرانی داس از این است که چند نفر با آن دو نفری که قرنطینه شدهاند، در ارتباط نزدیک بودهاند.
داس با اشاره به اینکه در فضای محدود، رعایت فاصلهگذاری اجتماعی تقریبا کاری غیرممکن است، به انپیار میگوید: «به نظرم اگر بخواهم مقایسه کنم تراکم جمعیت در اینجا هشت برابر شهر ووهان است، بنابراین ترس ما به علت فاصله نزدیک افرادی است که در این کمپها زندگی میکنند.»
اما به گفته مانیش آگراوال، مدیر کمیته بینالمللی نجات در بنگلادش حتی اگر تلاشهایی هم صورت بگیرد، کافی نخواهد بود. آگراوال روز گذشته در بیانیهای اعلام کرد: «ساکنان کمپها از آب و تأسیسات بهداشتی مانند دستشویی، حمام و آبخوریهای مشترک استفاده میکنند که صفهای طولانی و شرایط غیربهداشتی اجتنابناپذیری را در پی دارد. آب و صابون کافی و همچنین فضای لازم برای رعایت دستورالعملهای بهخصوص برای محافظت در برابر بیماری وجود ندارد.» در این بیانیه آمده است: «بدون هیچ نوع تلاشی برای افزایش دسترسی به مراقبتهای بهداشتی، بهبود کیفیت بهداشت، قرنطینهکردن موارد مشکوک و کاهش تراکم جمعیت حاضر در کمپ، این بیماری پناهجویان و افراد محلی را ویران خواهد کرد.»
این آخرین مصیبتی است که بر سر اقلیت مسلمان روهینگیا فرودآمدهاست؛ افرادی که بیشتر آنها بعد از سرکوب خونین ارتش میانمار در سال ۲۰۱۷ که بسیاری از دولتهای جهان آن را نسلکشی خواندند، به این کمپها رسیدند.
همین هفته گذشته در یکی از این کمپها آتشسوزی به راه افتاد و صدها کلبه بیدوام را که روهینگیاییهای امیدوار به بازگشت به میانمار، نام آنها را خانههای موقت خود گذاشتهاند، نابود کرد. در همان هفته، قایقی حامل پناهجویان روهینگیا به وسیله نیروی دریایی بنگلادش به جزیرهای دورافتاده در بندر بنگال تبعید شد.