[ملیحه محمودخواه] این روزها شعب جمعیت هلال‌احمر در شهرستان‌ها روزهای پرکاری را می‌گذرانند، ثبت‌نام برای عضویت در شورای اجرایی جمعیت هلال‌احمر آغاز شده و داوطلبان واجد شرایط برای عضویت در این شورا کاندیدا می‌شوند.
اعضای داوطلب جمعیت هلال‌احمر با تشکیل شوراهای اجرایی در مراکز شهرستان‌ها، هیأت‌مدیره در مرکز استان و شورای عالی در جمعیت هلال‌احمر کشور در ارکان تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی این سازمان مردم‌نهاد ایفای نقش می‌کنند. قرار است بیست‌وسوم خرداد داوطلبان جمعیت هلال‌احمر دورهم جمع شده و شورای اجرایی شهر خود را انتخاب کنند.
مردمی‌بودن جمعیت هلال‌احمر سبب شده که بخشی از فعالیت‌های این مجموعه تأثیرگذار به خود داوطلبان سپرده شود تا فعالیت آن با نظارت مردم انجام شود. به همین دلیل هر چهار سال یک بار انتخابات گسترده‌ای بین داوطلبان جمعیت هلال‌احمر برگزار می‌شود که به ترتیب شورای اجرایی شهرستان‌ها، هیأت‌مدیره استان‌ها و اعضای مجمع عمومی جمعیت هلال‌احمر اعضای خود را می‌شناسند.
این انتخابات در شهرستان‌ها برای مشخص‌شدن اعضای شورای اجرایی انجام می‌شود و داوطلبان به منتخبان خود رأی می‌دهند اما این پایان کار نیست و دوباره اعضای منتخب هر استان انتخابات مشترکی انجام داده و هیأت‌مدیره استان را انتخاب می‌کنند. در این مرحله شرایط کمی ویژه‌تر می‌شود زیرا اعضای هیأت‌مدیره استان‌ها انتخابات مهم‌تری را پیش رو دارند که در آن اعضای مجمع عمومی جمعیت هلال‌احمر کشور مشخص می‌شوند.
فعالان هلال‌احمر می‌توانند کاندیدای شورای اجرایی شوند
بنا بر ماده 16 آیین‌نامه برگزاری انتخابات، شرایط عمومی انتخاب‌شوندگان التزام عملی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ولایت فقیه، التزام به قانون اساسنامه و اصول بنیادین جمعیت است. داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت از خدمت نظام وظیفه برای آقایان نیز از اصول اصلی کاندیداشدن در انتخابات است.
دبیر ستاد مرکزی اجرایی انتخابات جمعیت هلال‌احمر درباره شرایط لازم این داوطلبان به «شهروند» می‌گوید: «افرادی که قصد دارند در شورای اجرایی شهرستان‌ها فعالیت کنند، باید از دو سال قبل عضو فعال داوطلبان جمعیت هلال‌احمر باشند و سن‌شان کمتر از 25 سال نباشد. تحصیلات هم مهم است و حداقل باید مدرک کارشناسی و سه سال سابقه کار اجرایی را در پرونده فعالیت داوطلبی خود ثبت کرده باشند. اگر داوطلبی این شرایط را با هم داشت می‌تواند برای عضویت در شورای اجرایی شهر خود کاندیدا شود.»
افشین یگانه ادامه می‌دهد: «هیأت‌مدیره استان‌ها از میان اعضای شورای اجرایی شهرستان‌ها انتخاب می‌شوند اما افرادی می‌توانند برای این دوره کاندیدا شوند که 5 سال سابقه اجرایی داشته باشند. پس از معرفی آنها، کار سخت‌تر می‌شود زیرا مجمع عمومی کشور از میان منتخبان هیأت‌مدیره استان‌ها تشکیل می‌شود و شرایط کاندیداشدن آن باز کمی تغییر می‌کند؛ زیرا سن اعضای مجمع عمومی باید مرز 30 سال را رد کرده و مدرک تحصیلی‌شان نیز کارشناسی ارشد به بالا باشد؛ همچنین داشتن 7 سال سابقه کار اجرایی برای کاندیداشدن عضویت در مجمع عمومی جمعیت هلال‌احمر کشور اهمیت دارد.»
وظایف مجامع هلال‌احمر در قانون مشخص‌شده است
قانون برای همه اعضایی که در شورای اجرایی، هیأت‌مدیره و مجمع عمومی جمعیت هلال‌احمر کشور انتخاب می‌شوند، شرح وظایف ویژه‌ای را تعیین کرده که هر کدام باید براساس آن در جمعیت هلال‌احمر فعالیت کنند. به گفته مدیرکل هماهنگی، مجامع و امور استان‌ها بیشترین نقش این شورا همفکری با مسئولان جمعیت هلال‌احمر است و درواقع نقش بازوی مدیریت را در شعب این جمعیت ایفا می‌کنند. اعضای شورای اجرایی نقش نظارتی دارند و یکی از وظایف مهم آنها معرفی دو نفر از مدیران شایسته به‌عنوان رئیس هلال‌احمر شهرستان است. پس از آنکه شورای اجرایی دو نفر را به مدیرعامل استان معرفی کردند، با این انتخاب یکی از پیشنهادات آنها به‌عنوان رئیس جمعیت هلال‌احمر شهرستان انتخاب می‌شود. هیأت‌مدیره استان نیز همین نقش را در تعیین مدیرعامل استان ایفا می‌کند و رئیس جمعیت هلال‌احمر براساس پیشنهاد آنها، مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان‌ها را تعیین می‌کند. انتخاب رئیس جمعیت هلال‌احمر نیز از این روند خارج نیست، به این معنا که اعضای شورای عالی (منتخبین مجمع عمومی) جمعیت هلال‌احمر دو مدیر کاردان را انتخاب و او را برای سمت ریاست این جمعیت به رئیس‌جمهوری معرفی می‌کنند و به این طریق یکی از افراد پیشنهادی آنها به‌عنوان رئیس جمعیت هلال‌احمر سکان این نهاد را بر دست می‌گیرد.
او تأکید می‌کند: «علاوه بر انتخاب مدیران اصلی جمعیت هلال‌احمر، بحث نظارت بر روند فعالیت و چرخش مالی در این ارگان مردمی نیز بر عهده اعضای منتخب داوطلبان جمعیت هلال‌احمر است؛ زیرا آنها مدام فعالیت‌های جمعیت هلال‌احمر را رصد کرده و درصورت بروز تخلف مانع از ادامه آن می‌شوند. اما مجمع عمومی جمعیت هلال‌احمر کشور وظایف سخت‌تری را بر دوش می‌کشد، تصویب بودجه سالیانه و نظارت مالی بر اقدامات جمعیت هلال‌احمر ازجمله آنهاست. یکی دیگر از اقدامات آنها تصویب و تأیید آیین‌نامه داخلی جمعیت است که به‌عنوان دستور‌العمل در فعالیت‌ها استفاده می‌شود، درواقع می‌توان گفت مجمع عمومی جمعیت هلال‌احمر بالاترین رکن تصمیم‌گیری کلان جمعیت هلال‌احمر است.»
دو ماه فاصله از انتخابات شورای اجرایی تا مجمع عمومی
بیست‌وسوم خرداد انتخابات شورای اجرایی در تمامی شهرستان‌های کشور برگزار می‌شود و از 600هزار داوطلب جمعیت هلال‌احمر بیش از 320هزار نفر می‌توانند در این انتخابات شرکت کنند. همان روز تکلیف شورای اجرایی مشخص می‌شود اما در کمتر از یک ماه بعد و در اواسط تیرماه شورای اجرایی شهرستان‌ها دوباره دورهم جمع می‌شوند تا هیأت‌مدیره استان خود را انتخاب کنند. درمجموع از میان منتخبان استانی، اعضای مجمع عمومی کشور در مرداد انتخاب و از بین خود 7 نفر را به عنوان شورای عالی جمعیت هلال‌احمر و دو نفر بازرس را برای چهار سال انتخاب می‌کنند.
یگانه با تأکید بر اینکه از یازدهم تا هفدهم اردیبهشت اعضای فعال جمعیت هلال‌احمر می‌توانند برای عضویت در شورای اجرایی کاندیدا شوند، تصریح می‌کند: «افرادی که تصمیم دارند کاندیدا شورای اجرایی شوند می‌توانند در فرصت تعیین‌شده تبلیغ کنند و رأی داوطلبان شهر خود را کسب کنند. نکته اینجاست که انتخابات امسال فرق ویژه‌ای با سال‌های گذشته دارد و آن هم این است که سامانه جامعی تشکیل‌شده که تنها افرادی که حایز شرایط بوده و عضو فعال جمعیت هلال‌احمر هستند، نام‌شان در آن ثبت شده است. تنها افرادی که نام‌شان در این سامانه است در صورت داشتن شرایط می‌توانند کاندیدا شوند. در سال‌های قبل بررسی سطح سوابق با دقت انجام نمی‌شد؛ اما راه‌اندازی این سامانه شرایط را تغییر داده و از 23 ماه گذشته این سامانه بسته‌شده و تحت هیچ عنوان عضو جدید نمی‌تواند وارد آن شود. تمامی فعالیت اعضا از یک سال پیش در این سامانه درج‌شده و می‌توان براساس آن افراد فعال داوطلب را شناسایی کرد و به آنها رأی داد.»
نظارت و اجرای دقیق بر انتخابات
این مقام مسئول توضیح می‌دهد: «انتخابات در جمعیت هلال‌احمر از دو قسمت اجرا و نظارت تشکیل می‌شود. رئیس ستاد مرکزی اجرایی انتخابات دبیرکل جمعیت هلال‌احمر است و مدیرکل استان‌ها، دبیر ستاد اجرایی مرکزی انتخابات را بر عهده دارند، یک نفر از شورای عالی هلال‌احمر و روسای سه سازمان جوانان، داوطلبان و امدادونجات ستاد مرکزی انتخابات را تشکیل می‌دهند. اما ریاست ستاد نظارت با رئیس جمعیت هلال‌احمر است و هیأت سه نفره از منتخبان شورای عالی نیز در کنار او هستند. یک نفر از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، یک نماینده از وزارت کشور و نماینده ولی‌فقیه در جمعیت هلال‌احمر نیز بحث نظارت بر انتخابات را برعهده دارند.» او همچنین از رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی در مراحل مختلف رأی‌گیری و شمارش آرا خبر داده و می‌افزاید: «با توجه به شیوع ویروس کرونا یکی از اولویت‌های ستاد انتخابات در استان‌ها رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی اعضای شرکت‌کننده و همکاران در انتخابات است تا از حوادث احتمالی ناشی از این ویروس جلوگیری شود.»