[شهروند] برف سنگین چله کوچک، پروازها را لغو کرد، راهها را بست و باعث تعجب شد. برفی که از روز دوشنبه در پنج استان باریدن گرفت، در شهر خلخال خودروها را در خود دفن کرد و راه ارتباطی 142 روستا را بست. در گیلان کولاک، برق 90هزار خانوار را قطع کرد، در رشت درختها را شکست و کابلهای برق را بر زمین انداخت و در شهر گرمسیری شوش اولین برف سال اهالی را غافلگیر کرد. شب سهشنبه دمای ۲۱ مرکز استان به صفر و زیر صفر درجه رسید. حجم برف و کولاک در گیلان چنان بود که پلیس توصیه کرد؛ مردم تا اطلاع ثانوی به این استان سفر نکنند. در تهران اگرچه شرایط نامساعد جوی، بیستوهفتمین روز هوای پاک را با خود به همراه آورد اما باعث شد پنج پرواز داخلی به مقصد تهران تغییر جهت دهند و در فرودگاه اصفهان به زمین بنشینند.
بر اساس گفتههای مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی دیروز اهالی استانهای گیلان، مازندران، خراسانشمالی، جنوب کرمان و شرق هرمزگان بارش برف شدید را شاهد بودند. صادق ضیاییان به ایسنا گفت که این بارشها در استانهای گیلان و خراسانشمالی به صورت برف، جنوب کرمان و شرق هرمزگان بهصورت باران و در استان مازندران به شکل برف و باران خواهد بود. همچنین آبهای دریای عمان و خلیجفارس مواج شدند و پیشبینی شد که این وضع تا سهروز ادامه خواهد داشت. با اینکه بیشتر مدارس استان گیلان در روز دوشنبه تعطیل بودند، تداوم برف و کولاک سبب شد این تعطیلی برای تمام مقاطع و در تمام استان تا روز چهارشنبه تمدید شود. در کرمانشاه هم همینطور شد و به دلیل کاهش شدید دما و یخبندان همه مقاطع تحصیلی استان به جز سرپل ذهاب، قصرشیرین و بخش مرکزی گیلانغرب در روز چهارشنبه تعطیل اعلام شدند.
کاهش دمای هوا از ابتدای هفته جاری آغاز شد و سازمان هواشناسی هشدارهای لازم را درباره برودت هوا، برف و کولاک را داده بود اما با پوشیده شدن نقاط مختلف کشور، راهداری باز هم غافلگیر شد. چنانکه با بسته شدن راه ارتباطی بسیاری از روستاها، ایسنا گزارش داد که مسافران در راه مانده به دلیل بارش برف سنگین در استان گیلان، پس از ساعتها ماندن در نزدیکی امامزاده هاشم نرسیده به پلیس راه رشت، از خودروها پیاده شده و پیاده به سمت رشت به راه افتادند.
برف بیسابقه در شوش
برفی که دیروز در شوش بارید، نخستین برف امسال در این شهر گرمسیری بود؛ شهری دور از دامنههای زاگرس و در خشکترین و گرمترین محدوده جلگه خوزستان. شوش تابستان امسال در بعضی روزها دمای بالای 50 درجه را تجربه کرد و به دلیل تجربه دمایی، بارش زمستانیِ دیروز، در تاریخش سابقه نداشت. بعضی کارشناسان این بارش را یک غافلگیری اقلیمی توصیف کردند. حمزه شفیخدایی، رئیس اداره هواشناسی شوش هم درباره وضع این شهر به ایرنا گفت: «دمای زیر صفر درجه شهرستان شوش و فراهمبودن شرایط برای بارش برف یا باران یخزده موجب شد تا در برخی نقاط این شهرستان به علت سامانه بارشی بسیار ضعیف و پراکنده بارش برف مشاهده شود اما بارش برف در محدوده ایستگاه هواشناسی شوش ثبت نشده است.» به گفته او، شب سهشنبه دمای شوش منفی یک درجه و در سطح زمین منفی هفت درجه ثبت شده و براساس پیشبینیها، این شرایط تا روز پنجشنبه برقرار است و از روز جمعه شرایط عادی خواهد شد.
احد وظیفه، مسئول مرکز ملی پایش و هشدار خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور، درباره بارش برف در شوش و اینکه این میزان بارش، چقدر طبیعی است، به «شهروند» میگوید: «گاهی اوقات امواج نفوذ جنوب سوی قابل توجهی دارند و منجر میشوند تا هوای سرد به آن سمت برود، با این حال شرایط کنونی شوش بهگونهای نیست که بگوییم بارندگی زیادی داشته است.» به گفته او، درحال حاضر در همه جای کشور، بهترین زمان بارندگی است، در فرهنگ ایرانی هم چله کوچک و بزرگ را داریم که هماکنون در چله کوچک قرار داریم که شدیدترین شرایط از نظر دمایی را دارد، سرما در چله کوچک به اوجش میرسد اما به تدریج با رفتن به سمت اسفندماه، این دما افزایش پیدا میکند و هوا گرمتر میشود. در خبرها آمده که در خلخال چندین متر برف باریده است، اما وظیفه این خبر را درست نمیداند: «اینطور نیست که 6 متر برف باریده باشد. این میزان نتیجه تجمع برف است، نه بارش. در جادههای کوهستانی، جاده شیبدار است و وقتی لودرها و برفروبها، جاده را تمیز میکنند، دیوارهای از برف ایجاد میشود، شاید ارتفاع آن دیواره به چندمتر برسد. گاهی هم کولاک باعث تجمع برف میشود. بنابراین هیچوقت در خلخال این میزان برف نمیبارد.»
مسئول مرکز ملی پایش و هشدار خشکسالی و مدیریت بحران هواشناسی، درباره تغییرات آب و هوایی و جاریشدن سیل و بارش برف در مناطقی که قبلا سابقه چنین بارشهایی را ندارند، میگوید که به هرحال اقلیم نسبت به گذشته تغییر کرده است؛ نهتنها برای ایران بلکه برای کشورهای دیگر هم؛ نمونه آن آتشسوزی وسیع در استرالیا و آتشسوزی در شمال اروپا در سال گذشته است: «تصاویر ماهوارهای در روزهای اخیر نشان میدهد که در استرالیا بارشهایی صورت گرفته و بخشهایی از آتشسوزی خاموش شده است. نمونه دیگر تغییر اقلیم گرمبودن هوا در ژانویه سال گذشته است که بیسابقه بود. این گرما تأثیر خودش را میگذارد. الگوهای جوی یک سیال است که وقتی این الگوها با مثلا تولید گاز CO2تغییر میکند، زمین یک درجه گرمتر میشود. با این اتفاقات الگوهای جوی تغییر میکند و مسیرهای جت استریمها (بادهای نسبتا متمرکز در جریان باریک در جو) جابهجا میشود. نتیجه این اتفاقات، به هم خوردن توازن است که انسان در این اتفاقات نقش دارد.»
به گفته او، میلیونها سال از عمر زمین گذشته است، در تمام این مدت دمای استوا و قطب، رنج متوسطی داشته، وقتی الگوها به هم میخورد، زمین حدود یک درجه گرمتر میشود. در نتیجه باید شاهد یکسری از تغییرات اقلیمی باشیم. حتی پیشبینی میشود که تأثیرات این تغییر یک تا یکونیم درجه دما میتواند فراتر از تصورات ما باشد. نمونه آن آتشسوزی جنگلهای استرالیاست.
وظیفه میگوید: «همین اتفاقها سبب میشود تا میزان سیل نسبت به گذشته بیشتر شود، یک بخشی از اینها به دلیل تغییرات اقلیم است و یک بخشی هم توسعه بیرویه مثل ساختوسازها در حریم رودخانه یا برجسازی و آلودگی هوا. البته در هر دو بخش، عامل انسانی دخیل است و تغییر اقلیم کار دست انسان است.»
جادههای گمشده در برف
برف و کولاک، راههای بسیاری را بست. محور جاده قدیم و آزادراه قزوین به سمت رشت و محور سراوان به سمت فومن از راههایی بودند که مسدود شدند. نادر رحمانی، رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس ناجا به ایسنا خبر داد که بعضی از خودروها در این مسیر دپو و در محل متوقف شدهاند تا پس از بازگشایی محور به مسیر خود ادامه دهند. جاده کوهرنگ به مسجدسلیمان هم بهطور موقت مسدود شد. مسافران در راه مانده روی دیگر بارش سنگین برف در روزهای گذشته بود تا جایی که فرهاد عبدالعلیپور، مدیرکل مدیریت بحران استان اردبیل از امدادرسانی به 252نفر از آنها گفت. سامانه بارشی ارومیه را هم بینصیب نگذاشت و بارشها در گردنه قرهبلاغ محور مهاباد –بوکان را با مشکل مواجه کرد و خودرو و ماشینآلات سنگین راهداری در برف مدفون شدند بارش برف در جلگه گیلان هم خبرساز شد و کارشناسان هواشناسی از ارتفاع 20تا80 سانتیمتری برف و یخبندان در روزهای آینده گفتند. بارش برف سطح جاده در آزادراه زنجان ــ تبریز و محور زنجان ــ طارم را سفیدپوش کرد و سبب لغزندگی مسیر شد و راه ارتباطی 80روستا و دو راه فرعی را بست.
حبس در خانه
خودروها در برف مدفون و اهالی در خانهها حبس شدند تا تونلها به دادشان برسد و نام خلخال سرزبانها بیفتد. فریدون بابایی، فرماندار خلخال از بارش سنگین برف همراه با کولاک و مسدود شدن راه ارتباطی 142 روستا خبر داد؛ برفی که ارتفاعش در مناطق کوهستانی به بیش از چهارمتر هم رسیده است. البته در خود خلخال ارتفاع برف به دو متر رسید و باعث مسدود شدن بیش ازهزار و پانصد کوچه و خیابان اصلی و فرعی شده است. برف در مناطق کوهستانی اردبیل به چهارمتر هم رسیده تا بیش از 360روستا به محاصره برف دربیایند.
دو نفر جان باختند
در حالی که 50 شهر گیلان در برف گرفتار شدهاند، رئیس اورژانس ۱۱۵ گیلان خبر داد که در پی بارش برف در گیلان دو نفر جان خود را از دست دادند. پیمان اسدی به ایسنا گفت که از تعداد ۴۱۸ مورد ماموریت، ۲۲ مورد مختص حوادث برفی بوده است که شامل سُرخوردگی ها، سقوط از سطح همتراز، مسمومیت با منوکسید کربن و... است اما این میان دو فوتی هم گزارش شد: « یک مورد مربوط به یک مرد ۳۴ ساله که در اثر برفروبی از ساختمان سقوط کرد و در محل حادثه فوت شد و مورد دوم نوجوان ۱۸ سالهای که به گفته شاهدین صحنه در اثر ریختن برف از سقف ساختمان دچار ایست قلبی تنفسی شد.
سرما میرود
هوای سرد تا چهارشنبه (امروز) در کشور حاکم خواهد بود. این پیشبینی مرتضی ضرابی، کارشناس سازمان هواشناسی است. او به مهر گفت که دوشنبه شب، همدان با دمای ۱۳ درجه زیر صفر، سردترین مرکز استان بود و زرینه کردستان دمای ۲۶ درجه زیرصفر را تجربه کرده است. به گفته او برای پنجشنبه در بیشتر نقاط کشور افزایش ۵ تا ۱۰ درجهای هوا پیشبینی میشود.