تا انتخابات ریاستجمهوری 2020 ایالات متحده زمان زیادی باقی نمانده است. سهسال پیش با اینکه خوشبینترین تئوریسینهای حزب جمهوریخواه نیز کوچکترین شانسی برای پیروزی دونالد ترامپ قائل نبودند، اما او توانست با نزدیک به 3میلیون رأی کمتر از هیلاری کلینتون، جانشین باراک اوباما در کاخ سفید شود! بله درست خواندید، هیچ اشتباه تایپی در کار نیست؛ ترامپ با 3میلیون رأی کمتر نسبت به آرای رقیب دموکرات خود پیروز انتخابات شد و این را مدیون نظام رأیگیری مبتنی بر اصالت «آرای الکترال» است؛ نظامی که تعیین کرد ترامپ با 304 رأی الکترال در برابر 227 رأی الکترال هیلاری کلینتون، چهلوپنجمین رئیس جمهوری آمریکاست.
دموکراسی به روش آمریکایی
بله، در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا فردی که کمتر از رقیب خود رأی مردم این کشور را بهدست آورده میتواند بر صندلی ریاستجمهوری بنشیند. این شاید برای دیگر نظامهای دموکراسی موجود در جهان قابل هضم نباشد، اما خب ظاهراً آمریکاییها مشکل چندانی با آن ندارند، هرچند که در بزنگاههایی نیز تاوانهایی سنگین را متحمل شدهاند. بگذریم که برخی از آمریکاییها هنوز هم نمیتوانند تاجر نیویورکی را در قامت رئیسجمهوری کشورشان بپذیرند و به نوعی تقصیر انتخاب او را بر گردن کارتهای الکترال میاندازند. هر کدام از ایالتهای آمریکا کارتهای الکترال مخصوص به خود را دارند که تعداد آن برابر است با مجموع نمایندگان آن ایالت در مجلس نمایندگان آمریکا و مجلس سنا. بهطور مثال ایالت کالیفرنیا با داشتن 53 نماینده در کنگره و نیز دونماینده در مجلس سنا، 55 کارت الکترال را به خود اختصاص داده است. پس در انتخابات ریاستجمهوری هر کاندیدایی که موفق شود اکثریت آرای ایالت کالیفرنیا را به خود اختصاص دهد همه 55 کارت الکترال این ایالت را از آن خود کرده است. درنهایت این مجموع کارتهای الکترال همه ایالتهاست که برنده انتخابات ریاستجمهوری آمریکا را مشخص میکند.
کدام یک بدترند؟ بوش یا ترامپ؟
با وجود رئیسجمهوری چون جرج بوش پسر بهعنوان یکی از محصولات آرای الکترال، احتمالاً نتوان ترامپ را بزرگترین خسارت انتخابات به این شیوه قلمداد کرد. 19سال پیش در چنین روزی، برابر دوازدهم دسامبر 2000 میلادی، دیوان عالی آمریکا به بزرگترین چالش انتخاباتی کشور که تقصیر آن را تنها میتوان متوجه همین شیوه الکترال دانست پایان داد و جرج بوش پسر را برنده انتخابات معرفی کرد. در آن انتخابات نیز الگور بهعنوان نامزد دموکراتها موفق شد در آوردگاه آرای عمومی، جرج بوش را پشت سر بگذارد، اما وقتی نتیجه نهایی انتخابات به آرای الکترال ایالت فلوریدا بستگی پیدا کرد، فاصله بسیار نزدیک دو کاندیدا (بوش فقطهزار رأی جلوتر از گور بود) شائبه تقلب در شمارش آرا را به وجود آورد، خصوصا که در آن تاریخ برادر جرجبوش فرماندار فلوریدا بود. درنهایت وقتی شمارش دستی آرا داشت نتیجه را به نفع دموکراتها برمیگرداند، جمهوریخواهان دست به دامن دیوان عالی آمریکا شدند و این دیوان نیز به غیرقانونی بودن شمارش دستی رأی داد تا جرج بوش پسر بهعنوان چهلوسومین رئیسجمهوری ایالات متحده سوگند یاد کند.
منبع: «انتخابات در آمریکا» نشر نجوای قلم