تجمعي كه با عنوان دختران انقلاب در استاديوم شهيد شيرودي و به منظور دفاع از مقوله حجاب برگزار شد را چگونه بايد تحليل و درك كرد؟ آيا اين نوع تجمعات ميتواند هدف اعلامشده را محقق كند؟ اصولا هدف آن چه بود كه بايد محقق شود؟ اگر منظور اثرگذاري فرهنگي بر كساني است كه حجاب را چنانچه طرفداران مزبور ميپسندند، رعايت نميكنند، طبعا چنين اثري را ندارد، زيرا حضور خياباني و تجمعات اينچنيني بيش از آن كه كنشي فرهنگي و فكري باشد، كنشي سياسي و نمايش قدرت است، بنابراين بايد اثرگذاري این برنامهها را در حوزه قدرت و سياست جستوجو كرد؛ حوزهاي كه لزوما همسو با اثرگذاري فرهنگي نيست. اگر قصد اثرگذاري فرهنگي وجود داشت، طبعا شيوه آن تفاوت ميكرد. از طريق گفتوگو يا برنامههاي رسانهاي و افراد صاحبنظر و فرهنگي بايد وارد اين مسير شد. در اينجا حتما بايد طرف مقابل را به رسميت شناخت و با او گفتوگو كرد و او هم بتواند نظر خود را بگويد. ولي هنگامي كه بهطور كلي طرف مقابل فاقد اعتبار و صلاحيت دانسته ميشود، گفتوگويي شكل نميگيرد و شيوه فرهنگي به اجرا درنميآيد. كتاب حجاب مرحوم مطهري پيش از انقلاب محصول چند سخنراني و در واقع يك گفتوگوي فرهنگي بود و به همين علت ماندگار و اثرگذار شد.
پس اين حضور و تجمع را بايد در قالب کنش سياسي تحليل كرد. به ويژه آنكه از منظر قانوني فقدان حجاب جرم محسوب ميشود و مقابله با آن نيازي به اينگونه اقدامات ندارد؛ بلكه پليس و دستگاه قضائي بايد به وظايف قانوني خود عمل كنند، پس چرا چنين تجمعي برگزار شده است؟ چرا در مواجهه با جرايم ديگر كه مهمتر هم هستند، تجمع مشابهي برگزار نميشود؟
پاسخ را بايد در واقعيت موجود مسأله حجاب جستوجو كرد. دزدي و رشوه نيز جرم است، ولي كساني كه مرتكب آن ميشوند، اولا محدود هستند، دوم اينكه پنهاني آن را انجام ميدهند و در صورت مورد سوال واقعشدن، منكر انجامش ميشوند. در حالي كه اين زنان وضعيت پوشش خود را نه پنهاني انجام ميدهند و نه منكر آن هستند، ضمن آنكه تعدادشان آنقدر هست كه نتوان آنان را در يك گروه اقليت با عنوان مجرم معرفي كرد، بنابراين مسأله حجاب را بايد خارج از چارچوبهاي حقوقي و سیاسی طرح كرد، زيرا با اين اندازه از ابعاد ماجرا نميتوان برخورد حقوقي و سياسي کرد. تنها راه، انتخاب خطمشي فرهنگي است كه آن نيز با قدرتنمايي و دوگانهسازي حل نخواهد شد، چهبسا اين مشكل را تشديد هم ميكند.
راهحل مفيد، به بحث عمومي گذاشتن موضوع و گفتوگوي آزاد درباره آن است، تا از اين طريق جامعه به يك تفاهم معقول و منصفانه برسد و همه نيز در همين چارچوب رفتار و عمل كنند.