ریحانه خلج| «حضور در جمعیت هلال‌احمر، عشق، علاقه، گذشت و ایثار می‌خواهد، زیرا در این فعالیت داوطلبانه، منفعت و چشمداشت مالی وجود ندارد.» اینها بخشی از صحبت‌های محمدحسین خداپرست، متولد ۱۳۴۳، یکی از داوطلبان پیشکسوت در جمعیت هلال‌احمر قم است که حدود ۳۰سال تجربه حضور در عرصه‌های مختلف خدمت‌رسانی امدادی و بشردوستانه دارد، همچنین مسئولیت پروژه خیریه تأمین جهیزیه برای نوعروسان در هلال‌احمر قم برعهده اوست. به مناسبت اهدای 10 کمک‌هزینه جهیزیه به نوعروسان کم‌برخوردار در دهه کرامت با او گفت‌و‌گو کرده‌ایم تا فعالیت‌ها و کارهای بشردوستانه او را در این سال‌ها مرور کنیم که خواندن آن خالی از لطف نیست.
درباره سابقه حضور و فعالیت در جمعیت هلال‌احمر بگویید.
از سال ۶۹ به عضویت سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر درآمدم. سال ۷۴ عضو سازمان داوطلبان شدم و فعالیتم را در حوزه امداد همچنان ادامه داده‌ام. برای مدت طولانی نیز سرتیم و مسئول پایگاه شماره ۱۰ امداد و نجات بوده‌ام، همچنین به‌عنوان داوطلب در قسمت‌های مختلفی فعالیت داشته‌ام، برای مثال چهار سال سرگروه مشارکت و چهار سال سرگروه مهارت بودم و در طرح‌های ملی استانی همچون، همای رحمت و فرشتگان نیز مشغول به ارایه خدمت داوطلبانه هستم.
خانواده چقدر مشوق شما در انجام کارهای خیرخواهانه هستند؟
خانواده همواره مشوق من بوده‌اند. فرزندانم به کارهای من علاقه دارند؛ همسرم هم در برخی از برنامه‌های انسان‌دوستانه شرکت می‌کند، اما فرصتی برای حضور در فعالیت‌های حوزه امداد و نجات ندارد.
چه سالی ازدواج کردید و چند فرزند دارید؟
سال ۶۶ ازدواج کردم و حاصل آن سه فرزند است؛ پسرم دوره دکترا را در تهران می‌گذراند. در دو رشته ریاضی محض و فوق لیسانس علم فلسفه فیزیک در دانشگاه شریف درس خوانده است. درحال حاضر نیز مشغول به کار است. فرزند دخترم، مدرک مهندسی معماری دارد و ازدواج کرده است. فرزند سومم هم کلاس یازدهم است.
شغل اصلی شما پیش از ورود به جمعیت هلال‌احمر چه بود؟
در شرکت معادن منگنز به‌عنوان مسئول حراست و حفاظت مشغول به کار بودم، به همین دلیل پایگاه شماره ۱۰ امداد را در آن‌جا با ۸۰ عضو امداد و نجات تشکیل دادیم که در تمام عملیات‌های امداد و نجات از قبیل زلزله بم، بروجرد و ... نیرو اعزام کردیم و خود نیز در عملیات‌ها مشارکت می‌کردم.
فعالیت‌های امدادی شما در این مدت گسترده بوده است؟
بنده در این مدت در بیشتر عملیات‌ها و حوادث همچون زلزله بم، زلزله بروجرد، سیل خرم‌آباد و ... در کنار دوستان حضور داشتم.
چگونه از طریق فعالیت در معدن با کار هلال‌احمر آشنا شدید؟
معادن منگنز بزرگترین معدن در خاورمیانه است و در آن کارگران با انبوهی از مشکلات در زیر زمین مشغول به کار هستند. از آنجایی که در مواقع خطر باید با کارهای امداد و نجات آشنایی داشته باشیم، با هلال‌احمر مذاکراتی انجام دادیم تا تیمی برای این کار تشکیل دهیم. در معادن پرسنل و کارگران در حدود ۳۴۰ متر زیر زمین کار می‌کنند. زمانی که تیم تشکیل دادیم خودم به‌عنوان سرتیم و مربی فعال بودم.
شما که در شغل سخت معدن، بازنشسته شده‌اید تا چه زمان می‌خواهید در هلال‌احمر خدمت کنید؟
تا زمانی که زنده باشم یا کاری از دستم بربیاید در هلال‌احمر می‌مانم. با بسیاری از افراد پیشکسوت در معاونت‌های مختلف جمعیت همدوره بوده‌ام و دوست دارم تا توان دارم به فعالیت در این جمعیت خدمت‌رسان بپردازم.
کارهای عام‌المنفعه چه تاثیری در زندگی‌تان
داشته است؟
به‌طور کلی به این نوع کارها علاقه داشته و دارم. به نظرم حضور در هلال‌احمر، عشق، علاقه، گذشت و ایثار می‌خواهد، زیرا در این شغل، منفعت و شرایط مالی خوبی وجود ندارد. زمانی که دیدم آموزش برای خانواده و جامعه‌ام مفید است، وارد این کار شدم. تاکنون نیز فعالیت‌های بسیاری داشته‌ام و در بسیاری از برنامه‌های هلال‌احمر برای خدمت‌رسانی به مردم شرکت داشته‌ام.
در حال حاضر فعالیت شما در زمینه امداد و نجات خلاصه می‌شود یا فعالیت دیگری نیز دارید؟
از سال ۸۶ وارد شاخه تهیه جهیزیه در هلال‌احمر شدم. پس از جلسات و بحث‌هایی که با مشارکت گروه‌های مختلف داشتیم، کار خود را شروع کردیم. در این‌خصوص برخی از خانم‌ها طرح‌هایی ارایه کردند و اولین گروه در هلال‌احمر شکل گرفت. درواقع ما اولین گروه هلال‌احمر در ایران بودیم که طرح را اجرا کردیم. پروژه جهیزیه برای تحقق شعار حلقه وصل توان توانمندان و نیاز نیازمندان کار خود را آغاز کرد و سازماندهی‌هایی برای توسعه این فعالیت انجام شده است.
شما مسئول پروژه خیریه تامین جهیزیه در هلال‌احمر استان قم هستید، راهکار عملی برای اجرای این طرح چه بوده است؟
در حال حاضر به‌عنوان رئیس هیأت‌مدیره پروژه جهیزیه به مدت چهار سال است با خواهرانی که در این زمینه همکاری دارند، خیرین داوطلب را دور هم جمع کرده‌ایم. در این بخش افراد تیم‌بندی شده و عضویت گرفته‌اند. نیکوکاران زیادی در گروه هستند که ماهیانه و سالیانه در تامین جهیزیه نوعروسان کم‌بضاعت کمک می‌کنند. در این خصوص قبض‌هایی را درست کردیم تا پرداخت‌ها ثبت شود. ما حتی سراغ کارخانجات و شرکت‌هایی که می‌توانند این طرح را حمایت کنند هم رفته و آنها را ثبت نام کرده‌ایم.
روش کمک به خانواده‌های نیازمند به چه صورت است؟
خانواده‌های بی‌بضاعت و نوعروسان کم‌برخوردار با حفظ کرامت انسانی از سوی هلال‌احمر حمایت می‌شوند و همراهی با افراد نیازمند از طرف افراد خیر انجام می‌شود. در این خصوص ارگانی به ما کمک نمی‌کند، بلکه کار به صورت کاملا داوطلبانه انجام می‌شود. برخی از خیرین لوازم آغاز زندگی مشترک زوج‌ها را تهیه می‌کنند و برخی‌ها برای تامین وسایل، پول نقدی می‌دهند. حدودا ۱۰۰ تا ۱۲۰ جهیزیه در هر سال تامین و اهدا می‌شود.
برای شناسایی افراد بی‌بضاعت چه کارهایی برای حفظ کرامت آنها انجام می‌دهید؟
ماموران تحقیق از میان خواهرانی هستند که با حفظ آبروی خانواده عروس دست به تحقیق می‌زنند. پس از ثبت‌نام نیز به استعلام می‌پردازیم تا از جایی کالایی نگرفته باشند، سپس تحقیق می‌کنیم تا بدانیم خانواده عروس چه لوازمی را تهیه کرده‌اند و چه کمبودها و نیازهایی دارند، تا خریداری کنیم. هر کمبودی داشته باشند، ازجمله اجاق‌گاز، ماشین لباسشویی، فرش، یخچال و .. برای آنها تامین می‌شود.
برای تازه‌دامادها نیز اقدامات حمایتی صورت می‌گیرد؟
ما بیشتر نیازهای خانواده عروس را تامین می‌کنیم. دامادها عمدتا از وام استفاده می‌کنند و از این طریق خودشان می‌توانند نیازها را تا حدی تامین کنند. ما تلاش می‌کنیم طبق بضاعتی که داریم آبروی خانواده عروس حفظ شود. گروه هدف ما، خانواده‌های نیازمند هستند و تعهد شرعی برای اهدای هدایای مردمی به آنها داریم.
در ایام اربعین نیز در قالب خادمان امدادگر فعالیت داشتید، در این خصوص برایمان توضیح دهید.
خدمت در ایام اربعین توفیق ارزشمندی است. سه‌سال است که در عمود ۱۰۸۰ موکب حرم حضرت معصومه(س) و در مسیر پیاده‌روی زائران مستقر می‌شویم و امور امداد زوار حسینی را که در مسیر هستند و عمدتا ناراحتی جسمانی دارند، انجام می‌دهیم، از پانسمان پاهای زخمی تا هر فعالیت و خدمت امدادی، همچنین کار در داروخانه با توجه به آشنایی با نسخه‌خوانی را انجام می‌دهم. در ایام اربعین سال گذشته نیز مسئول انبار دارویی بودم.
شما هم تجربه فعالیت‌های عام‌المنفعه را داشته‌اید و هم امدادرسانی، تفاوت این دو در چیست؟
بستگی دارد چقدر علاقه داشته باشیم، نیت اصلی من خدمت‌رسانی به مردم است و تلاش می‌کنم به‌عنوان فرد کوچکی به ارایه خدمت بپردازم و همواره آمادگی خود را اعلام کرده‌ام. خانواده نیز در این راه مرا کمک می‌کنند و در جمع‌آوری کمک‌های مالی برای طرح‌ها و برنامه‌های هلال‌احمر مشارکت دارند. تمام تلاش خود را می‌کنم تا با خیرین و کسانی که در بازار و کارخانه‌ها هستند، ارتباط بگیرم و عموما از دیگران برای دریافت کمک‌های مادی و معنوی دعوت می‌کنیم.
حال‌وهوای کدام فعالیت‌های هلال‌احمری خود را بیشتر دوست دارید؟
برای من تفاوتی ندارد، در حوزه امدادونجات، در حد توانم کمک‌رسانی می‌کنم. در طرح‌های داوطلبانه، از زندگی مردم آگاه می‌شویم و مسئولیت شرعی ما این است که نیازسنجی کنیم تا ببینیم کمبود آنها در چیست. من کار در هر دو بخش را دوست دارم و تلاشم این است که برای خدمت‌رسانی در این مسیر بمانم.
در مدت فعالیت‌های خود در هلال‌احمر، مورد تقدیر قرار گرفته‌اید؟
کار ما برای رضای خداست، اما توفیق کسب موفقیت‌هایی هم داشته‌ام، سه مرتبه تقدیرنامه‌های کشوری را دریافت کرده‌ام و دو بار داوطلب نمونه استان قم شدم.
از مهمترین خاطرات خود طی 30سال خدمت داوطلبانه در هلال‌احمر برایمان بگویید.
در زلزله بم به‌عنوان مسئول توزیع نیرو بودم، گفته بودند از ساعت ۵ عصر به بعد نیرو به آن‌جا نفرستیم. همان موقع اطلاع دادند شخصی زیر آوار گیرکرده و تماس تلفنی گرفته است. به همراه دو نفر از همکاران و یکی از بستگان آن فرد و 4 نیرو به محل مراجعه کردیم و توانستیم او را از زیر آوار بعد از سه روز خارج کنیم. سه ساعت و نیم تلاش کردیم تا او را نجات دهیم. خاطره دیگری نیز در اتوبان قم- تهران دارم. خانمی تصادف کرده بود و وقتی بالای سرش رسیدم، پارچه سفید روی صورتش کشیده بودند و گفتند تمام کرده است. اما من توجه نکردم و بررسی‌های اولیه را انجام دادم و متوجه نبض ملایم مصدوم شدم، فورا ماساژ قلبی را آغاز کردم و لخته خونی از دهانش خارج و احیا شد. خدا را شاکرم که توانستم جان دو انسان را در این مدت نجات دهم.
از نظر شما اگر فردی بخواهد وارد کارهای داوطلبانه شود، باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
نخست باید احساس مسئولیت و خلوص نیت داشته باشد، زیرا در این‌جا بحث مالی وجود ندارد و خدمات بدون چشمداشت انجام می‌شود. با این شرایط اگر دوست دارند وارد شوند و فعالیت کنند. باید این کار را دوست داشته باشند، زیرا این کار شب و روز ندارد و نمی‌توان فقط با گذراندن یک دوره آن را رها کرد، بلکه باید به‌عنوان یک انسان کمک‌رسان و خیر به انجام مسئولیت بپردازیم. افرادی که می‌خواهند وارد هلال‌احمر شوند، باید همدلی، دوستی و همکاری لازم را داشته باشند. در این کار منفعت مادی وجود ندارد و اجر آن برای آخرت بوده و باقیات‌الصالحات محسوب می‌شود.