مهرنوش گرکانی| تکنولوژی به جایی رسیده که میتواند زندگی ما را نجات دهد. علاوه بر آن‌که تکنولوژی به ما کمک می‌کند زندگی بهتر و راحت‌تری داشته باشیم، با نفوذ به بخش‌های بزرگ حتی میتواند انسانی را از مرگ نجات دهد و حیات دوباره به او ببخشد. تکنولوژی سال‌هاست وارد پزشکی شده و در تلاش است به بیماران کمک و کار را هم برای کادر پزشکی آسان‌تر کند. البته که بسیاری از پزشکان و پرستاران و بیماران در ابتدای ورود تکنولوژی به عرصه پزشکی در برابر آن موضع گرفتند و آن را نمی‌پذیرفتند. اما حالا در بسیاری از بیمارستان‌های برتر جهان از تکنولوژی برای درمان بیماران، جراحی‌ها و معاینات استفاده می‌شود. بسیاری از دستگاه‌های تکنولوژی پزشکی بارها مورد آزمایش قرار گرفته‌اند و خطاهای آنها در مدل‌های جدید برطرف شده است. هنوز به روزی نرسیده‌ایم که دیگر نیازی به حضور پزشکان و پرستاران در بیمارستان نباشد و ربات‌ها و دستگاه‌های تکنولوژیک کار آنها را انجام دهند، اما بسیاری از کارشناسان معتقدند این اتفاق دور نیست!
VR & AR
واقعیت مجازی و تکنولوژی‌های واقعیت‌افزوده امکان مطالعه و تعامل با بدن انسان را در روش‌های غیر‌منتظره‌ای فراهم کرده‌اند. در سال 2018، هدست واقعیت‌افزوده مایکروسافت HoloLens توسط جراحان در کالج امپریال لندن برای کمک به اتصال مجدد رگ‌های خونی در جراحی استفاده شده است.
همان طور که هواپیماهای بدون سرنشین کنترل از راه دور همراه با تکنولوژی واقعیت افزوده می‌توانند به متخصصان کمک کنند، تکنولوژی واقعیت‌افزوده هم میتواند به پزشکان کمک کند تا افراد بیماری که در معرض آسیب‌دیدگی قرار گرفته‌اند را معالجه و درمان کنند. واقعیت تقویت شده لایکا GLOW800 جراحی میکروسکوپ ترکیبی از فلوروسکوپی و دید طبیعی است که باعث می‌شود جریان خون عروقی با مارکرهای فلورسنت تجسم شود و از دو سیستم تصویربرداری مختلف استفاده شود.
در Alder Hey، بیمارستان مهم کودکان در انگلستان، HoloLens معرفی شده است تا جراحان توانایی بررسی تصویربرداری و سایر اطلاعات بیمار را در طول عمل جراحی داشته باشند.
Heart pumps
دستگاه‌هایی که به قلب بیمار کمک می‌کنند خون را از طریق بدن حرکت دهند، معمولا در تماس مستقیم با خون قرار دارند و منجر به مشکلاتی ازجمله سکته مغزی می‌شوند. نسل بعدی دستگاه‌های کمک قلبی ممکن است به جای آن‌که با فشار دادن بر روی اندام، کار قلب را
قوی‌تر کنند.
پزشکان و مهندسان دانشگاه هاروارد و بیمارستان کودکان بوستون یک آستین قلب ایجاد کرده‌اند که مانند ماساژ قلبی کار می‌کند. آستین با ریتم طبیعی قلب همکاری می‌کند و باعث افزایش تولید طبیعی قلب می‌شود. این یک جسم خارجی سیلیکونی با لوله است که از روی پمپ خارجی طراحی شده است. آستین به صورت سفارشی برای مطابقت با آناتومی منحصربه‌فرد بیمار و ارایه کمک‌های لازم برای بازگرداندن عملکرد از دست رفته قلب ساخته
می‌شود.
دستگاه دیگری نیز در بیمارستان کودکان بوستون طراحی شده است که به‌طور خاص برای کمک به بیماران مبتلا به نارسایی قلبی یک طرفه ساخته شده است. این دستگاه با استفاده از نرم‌افزارهایی عمل می‌کند که پیوند سفت و سختی را که به جداره داخلی قلب نفوذ می‌کند، ایجاد می‌کند. این عمل ملایم، اما به اندازه کافی قدرتمند است که تنها به یک طرف قلب کمک می‌کند بدون این‌که برای نیم دیگر آن مشکلی ایجاد شود. مانند آستینی که بالا توضیح دادیم، این پمپ در تماس مستقیم با خون نیست و به همین دلیل از بسیاری از مشکلات پمپ قلب معمول جلوگیری می‌کند.
AI and Automatic Diagnosis
هوش مصنوعی و فناوری‌های مرتبط با آن درحال ایجاد تأثیر بزرگ روی پزشکی هستند. امید است که AI به کمبود پزشکانی که ممکن است در دهه‌های آینده دنیا با آن مواجه شود، کمک کند و درحال حاضر در رادیولوژی، آسیب‌شناسی، چشم‌پزشکی و ... به اطمینان کامل رسیده‌اند.
FDA در‌سال 2018 اولین تأییدیه استفاده از این سیستم‌ها را صادر کرد که میتواند به‌طور خودکار بیماری را تشخیص دهد. IDx-DR از IDx، یک شرکت خارج از Coralville، آیوا، میتواند رتینوپاتی دیابتی را از طریق نگاه در چشم بیمار و بدون نیاز به حضور یک پزشک آموزش دیده تشخیص دهد. این سیستم برای پزشکان عمومی و سایر پزشکانی که به‌طور منظم با بیماران دیابتی در ارتباط هستند، طراحی شده است و به هیچ وجه جایگزین چشم پزشک نیست. این دستگاه غربالگری را آسان می‌کند و امیدواریم کمک بیشتری به افراد دیابتی قبل از پیشرفت بیماری‌شان کند.
نمونه دیگری از این دستگاه و با استفاده از هوش مصنوعی نیز میتواند میزان تراکم پستان را تشخیص بدهد و از همین طریق اگر توده‌ای در پستان وجود دارد آن را به پزشک نشان دهد و میزان آن را نیز دقیق‌تر از ماموگرافی بسنجد.
Surgery
شاید تصور این موضوع کمی سخت باشد: به جای آن‌که چند دست متخصص جراح در اتاق جراحی کار کنند، چند دست مصنوعی ربات‌ها تمام کارهای اتاق عمل را انجام می‌دهند. CMR Surgical، یک شرکت در انگلستان، سیستم جراحی روتسی Versius خود را در‌سال 2018 معرفی کرده است.
یک دریل فوق‌العاده حساس برای دسترسی به نقاط حساس که بر هوش مصنوعی متکی است تا این اطمینان حاصل شود که تنها تمرکز بر روی نقطه مورد نظر باشد. این دستگاه در دانشگاه برونل لندن در انگلستان توسعه یافته است که البته هنوز از این دستگاه بدون حضور پزشکان و جراحان استفاده نشده است و تنها در مواردی کم‌اهمیت و جراحی‌های ساده برای آزمایش از این دستگاه استفاده کرده‌اند. شاید با ساخت همین دستگاه‌هاست که کارشناسان معتقدند تا چند‌سال دیگر نیازی به پزشکان و پرستاران وجود ندارد.
Drug Delivery
تا چند‌سال پیش شاید، «تحویل دارو» به معنای بلعیدن قرص بود اما امروزه این یک رشته تحقیقاتی بزرگ است که به پزشکان اجازه خواهد داد که از بدن در شرایط غیرقابل پیشگیری دفاع کنند. حتی در صورت لزوم و هنگام پارامترهای اندازه‌گیری شده، بیماران به‌طور اتوماتیک درمان شوند.
یک قرص هوشمند مبتنی بر بلوتوث الکترونیکی که در MIT توسعه یافته است، میتواند برای بیش از یک ماه در معده بماند و در صورت نیاز، داروها را آزاد کند و حتی اگر نیازی به مصرف آن نباشد درنهایت به قطعات شکسته می‌شود و از بدن خارج می‌شود بدون این‌که آسیبی به بیمار برساند.
از این روش برای درمان بیماری‌های مختلفی استفاده می‌شود. ممکن است یک بیمار قسمتی از قلبش آسیب دیده باشد. با استفاده از این روش برای برخی بیماری‌های قلبی، دیگر نیازی نیست تا جراحی انجام شود. یک تیم محققان از ایالات متحده آمریکا و ایرلند یک دستگاه را ایجاد کرده‌اند که میتواند برای انتقال دارو به‌طور مستقیم به یک قسمت آسیب‌دیده از قلب استفاده شود. در این صورت از طریق پوست دارویی که می‌‌خواهند را وارد بدن می‌کنند و می‌توان آن را کنترل کرد تا به قسمتی که از قلب که لازم است برسد و در آن‌جا در بدن پخش شود و قسمت آسیب‌دیده را ترمیم کند.