تا کمتر از یک هفته دیگر دیوان بین‌المللی دادگستری یا همان دادگاه لاهه درخصوص اعتراض ایالات متحده نسبت به شکایت تهران از واشینگتن در پرونده مصادره 2میلیارد دلار از اموال ایران، رأی خود را صادر می‌کند. این نه اعلام رأی درخصوص شکایت ایران بلکه به نوعی صلاحیت دادگاه در رسیدگی به پرونده فوق را قرار است برای دوطرف دعوا روشن کند. شکایت ایران و ثبت این پرونده در دادگاه لاهه به سال 1395 برمی‌گردد و به دلیل طولانی‌بودن روند رسیدگی‌های این‌چنینی در دیوان بین‌المللی دادگستری، فعلا نباید انتظار صدور رأی درخصوص پرونده اصلی را داشته باشیم، هرچند که بر فرض محال اگر در سیزدهم فوریه همین ماه دادگاه شکایت آمریکا را وارد بداند، پرونده خود به خود و بدون دستیابی به هیچ نتیجه مشخصی بسته می‌شود.
مچ‌اندازی ایران و انگلستان در لاهه
نخستین حضور ایران در دادگاه لاهه به لطف زیاده‌خواهی‌های شرکت نفت ایران و انگلیس رقم خورد. هنوز که هنوزه بسیاری از جوان‌های قدیمی بازگشت پیروزمندانه دکتر محمد مصدق از شهر لاهه در هلند را به خاطر دارند. جالب است بدانید این نخستین حضور نه به‌عنوان «خواهان» که در قامت «خوانده» به منصه ظهور رسید، چه آن‌که انگلستان در اعتراض به ملی‌شدن صنعت نفت ایران و به بهانه نقض قوانین بین‌المللی از تهران به این دادگاه شکایت برده بود. این نخستین حضور ایران در دیوان بین‌المللی دادگستری با دفاع منطقی ایران و تأکید بر عدم صلاحیت دادگاه برای رسیدگی به شکایت انگلستان همراه بود و نهایتا دیوان بین‌المللی بعد از 12 جلسه رسیدگی بر نظر ایران صحه گذاشت و خود را فاقد صلاحیت برای داوری خواند.
طرح شکایت با استناد به پیمان مودت
بعد از این، 5بار دیگر نیز پای ایران به دادگاه لاهه باز شد که مجددا یک فقره آن در مقام متشاکی یا خوانده و 4 مورد نیز در قامت شاکی و خواهان بود. در همه این 5 مورد، دولت ایالات متحده آمریکا به‌عنوان طرف دعوای ایران در دادگاه حاضر شده که یک مورد آن به‌عنوان شاکی (بابت ماجرای گروگانگیری دیپلمات‌ها) و 4 فقره نیز در مقام متشاکی و خوانده بوده است. جالب است بدانید در همه پرونده‌هایی که ایران و آمریکا در دادگاه لاهه برای یکدیگر باز کرده‌اند، هر دوطرف به «پیمان مودت» منعقده در سال 1334 خورشیدی استناد داشته و هریک اعمال طرف مقابل را نقض‌کننده این پیمان عنوان کرده‌اند. دیوان بین‌المللی دادگستری نیز البته همواره با مدنظر قراردادن همین پیمان نسبت به صدور رأی خود اقدام کرده است. درحال حاضر ایران و آمریکا 2 پرونده بسته‌نشده در این دادگاه دارند که یکی مربوط به خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و دیگری به بلوکه‌کردن اموال ایران در بانک‌های آمریکایی برمی‌گردد. تا اعلام رأی قطعی درخصوص این پرونده‌ها زمان زیادی باقی مانده است و پیروزی هریک از طرفین فارغ از اجرایی‌شدن یا نشدن حکم دادگاه، می‌تواند مشروعیت طرف پیروز را در میدان دیپلماسی افزایش ببخشد.