محمد باقرزاده| ثانیه‌شماری برای پرهیجان‌ترین رویداد ورزشی سال ۲۰۱۸ آغاز شده و میلیون‌ها بیننده در سراسر دنیا، خود را برای تماشای دسته‌جمعی این مسابقات آماده می‌کنند. درحالی که نمایشگرهای بزرگ بسیاری از شهرهای دنیا پیش از این و هنگام قرعه‌کشی این مسابقات به استقبال جام‌جهانی روسیه رفتند اما در ایران پخش فوتبال در پارکها و فضاهای شهری همچنان در انتظار تصمیم مسئولان است. هرچند که در برخی شهرها این موضوع قطعی شده است. حالا و آن‌طور که رئیس کمیسیون اجتماعی شورای شهر شیراز به «شهروند» می‌گوید، پخش فوتبال در پارک آزادی این شهر قطعی شده و پیگیری‌های تیم مدیریت شهری برای دیگر پارکها ادامه دارد. در اصفهان اما هیچ تصمیمی تاکنون اتخاذ نشده و شورا و شهرداری تلاش چندانی برای این موضوع انجام ندادند. کرج و مشهد هم دو شهر دیگری‌اند که پیش از این امکان تماشای جام‌جهانی در نمایشگرهای بزرگ شهری آنها قطعی شده است. از بعضی شهرهای کوچک‌تر هم خبر می‌رسد که مکان‌هایی برای تماشای دسته‌جمعی فوتبال ملي‌پوشان ایران لحاظ شده است. پایتخت اما روزهای متفاوتی را پشت‌سر می‌گذراند و هنوز هیچ تصمیمی به مرحله نهایی نرسیده است. ماجرای پخش فوتبال در مکان‌های عمومی تهران از هفته‌های پیش و هنگام انتشار اظهارنظری از رئیس پلیس تهران مبنی بر ممنوعیت پخش فوتبال در کافه‌ها و رستوران‌ها آغاز شد و همچنان ادامه دارد. این اظهارنظر رئیس پلیس، چند روز پس از انتشار، از سوی روابط عمومی این مجموعه تکذیب و مجوز پخش این مسابقات در برخی سینماها هم فراهم شد تا امیدها برای تماشای دسته‌جمعی در دیگر مکان‌های عمومی هم قوت بگیرد.
عضو شورای تهران: ظاهرا معاونت اجتماعی از نیروی انتظامی درخواست مجوز کرده است
اعضای شورای یکدست اصلاح‌طلب تهران، حامیان جدی پخش فوتبال در بوستان‌ها و پارک‌های پایتخت هستند. نخستین روز همین هفته، «زهرا نژادبهرام»، عضو هیأت‌رئیسه این شورا در نامه‌ای به شهردار تهران خواستار فراهم‌آوردن شرایطی برای عملی‌شدن این موضوع شد. نامه نژادبهرام با حمایت دیگر اعضای شورا در شبکه‌های اجتماعی هم روبه‌رو شد و یک روز پس از انتشار این نامه، شهردار تهران در جلسه علنی شورا حضور یافت تا زمینه برای رایزنی بیشتر فراهم شود. نژادبهرام درباره نتیجه این نامه به «شهروند» می‌گوید: «من پیگیری کردم و آقای شهردار قول پیگیری دادند و گفتند که اقدامات مربوطه را انجام می‌دهند، یکشنبه همین هفته این قول پیگیری را مطرح کردند.» این عضو هیأت‌رئیسه شورای شهر می‌گوید که دیگر مجموعه‌های زیرمجموعه شهرداری هم در این زمینه در حال تلاش و پیگیری هستند: «سازمان زیباسازی هم اقدامات لازم برای نصب نمادها و تابلوهای حمایتی نسبت به تیم‌ملی را از امروز شروع می‌کند. معاون اجتماعی هم از نیروی انتظامی درخواست مجوز را برای پخش این مسابقات در تعدادی از ورزشگاه‌های بزرگ و بوستان‌ها مطرح کرده است.» نژادبهرام امکان تماشای فوتبال به صورت جمعی و در مکان‌های عمومی را فرصتی برای زنان می‌داند که تا اندازه‌ای هیجان تماشای فوتبال را تجربه کنند.
رئیس شورای شهر اصفهان: هنوز برنامه‌ای برای پخش عمومی تدوین نشده است
توضیحات رئیس شورای شهر اصفهان در گفت‌و‌گو با «شهروند» امید چندانی برای فوتبالدوستان نصف‌جهانی ایجاد نمی‌کند و به نظر می‌آید آنها باید جام‌جهانی روسیه را در خانه یا کافه‌های این شهر تماشا کنند. «فتح‌الله معین» رئیس شورای شهر اصفهان در پاسخ به این پرسش که تاکنون چه تصمیمی برای پخش فوتبال در میادین یا پارک‌های اصفهان انجام شده، می‌گوید: «در اصفهان هنوز برنامه‌ای برای پخش عمومی تدوین نشده و تصمیم نگرفته شده است؛ چون پیش از این هم سابقه نداشته است.» معین این تصمیم مدیران شهری را البته به اصفهانی‌ها هم نسبت می‌دهد: «اصفهاني‌ها عموما در منازل یا رستوران‌ها و شربت‌خانه‌ها جمع می‌شوند و فوتبال نگاه می‌کنند. تاالان سابقه نداشته که برای مشاهده فوتبال به پارک بروند.»
تماشای خانوادگی جام‌جهانی در استادیوم یکصدهزار نفری آزادی
«علاقه‌مندان به ورزش می‌توانند همراه با اعضای خانواده، بازی‌های جام‌جهانی 2018 را در ورزشگاه یکصدهزار نفری آزادی تماشا کنند.»؛ دیروز و در آخرین لحظات تنظیم این گزارش، این موضوع را «ناصر محمودی‌فرد» مدیر مجموعه ورزشی آزادی، بیان کرد و گفت: «زیرساخت‌های لازم برای نمایش بازی‌های جام‌جهانی 2018 روسیه در ورزشگاه بزرگ آزادی فراهم شده تا علاقه‌مندان به ورزش بتوانند این مسابقات جذاب و مهیج را همراه با اعضای خانواده خود در بزرگترین مجموعه ورزشی خاورمیانه تماشا کنند.» اما به نظر می‌آید این تنها بخشی از پروسه ایجاد زمینه‌های لازم برای پخش فوتبال باشد. آن‌طور که ایسنا در این‌باره نوشت؛ هنوز مجوز پخش قطعی نشده، هرچند مدیران مجموعه ورزشی آزادی درحال فراهم‌کردن زمینه‌های این موضوع هستند: «طبق هماهنگی‌های صورت‌گرفته، یک نمایشگر بزرگ به مساحت 1200 مترمربع در قسمت روبه‌روی جایگاه ورزشگاه آزادی کار گذاشته خواهد شد تا تماشاگران از طبقه اول و دوم ضلع غربی ورزشگاه، تماشاگر بازی‌های جام‌جهانی ازجمله دیدارهای تیم‌ملی فوتبال ایران باشند. این اتفاق برای نخستین‌بار است که در یک مجموعه ورزشی داخلی رخ می‌دهد و پیش‌بینی می‌شود با استقبال علاقه‌مندان به ورزش در مرحله نخست 10هزار بلیت فروخته شود. درصورت موافقت نهادهای دیگر، ویژه‌برنامه نمایش مسابقات جام‌جهانی در مجموعه ورزشی آزادی، از 24 خردادماه همزمان با بازی افتتاحیه آغاز خواهد شد.»
روزهای داغ فوتبالی در پارک آزادی شیراز
کرج، مشهد و حالا هم پارک آزادی شیراز؛ تابستان نه‌چندان گرم شیراز، روزهای پرهیجانی را به انتظار می‌کشد و مدیران شهری هم تا اندازه‌ای زمینه را فراهم کرده‌اند. آن‌طور که عضو هیأت‌رئیسه شورای شهر شیراز به «شهروند» می‌گوید، مجوزهای لازم برای پخش فوتبال در مهمترین پارک این شهر صادر شده و تلاش‌ها برای گرفتن مجوز برای چندین پارک در مناطق کم‌برخوردار هم ادامه دارد. «لیلا دودمان» که خود جامعه‌شناس است و ریاست کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شورای شهر شیراز را برعهده دارد، درباره این موضوع می‌گوید: «ما این مسأله را از حدود یک‌ماه قبل پیگیری کردیم و قرار است این اتفاق در بافت تاریخی و برخی مناطق کم‌برخوردار صورت بگیرد. الان شورای تأمین برای پارک آزادی اجازه دادند که امسال جام‌جهانی را پخش کنیم.» او درباره نتیجه پیگیری‌ها برای پخش فوتبال در دیگر مناطق هم می‌گوید: «در بقیه موارد مثل مناطق کم‌برخوردار، می‌توانیم از فضای عمومی یا فرهنگسرا استفاده کنیم. فعلا تمام تلاش این است که دست‌کم در سه پارک مسابقات پخش شوند.»
دودمان معتقد است که این اقدام می‌تواند اثرات مثبت زیادی برای شهر داشته باشد: «نفس کار بسیار عالی است، چون ما یک فضای شهری داریم که باید از آن، جهت تعامل و گفت‌و‌گو و نشاط عمومی استفاده کنیم. در جوامع دیگر که حتی سنتی‌تر هستند، می‌بینیم که هنگام یک رخداد ملی مثل فوتبال، همه در یک رستوران یا مکان عمومی به تماشای این اتفاق می‌نشینند. همنشینی حتی در دورافتاده‌ترین مناطق ایران همواره وجود داشته و این جزيی از فرهنگ ماست ولی در فضای شهری چندان این موضوع اتفاق نیفتاده است. این باهم‌بودن در یک فضای بیرونی کارکرد و اثرات متفاوتی دارد که ما این تجربه را ا‌ن‌شاءالله در شیراز تجربه خواهیم کرد.» این جامعه‌شناس درباره کارکردهای مثبت این اتفاق هم می‌گوید: «در مرحله اول این‌که مردم تجربه جدید و زیبایی از باهم‌بودن را خواهند داشت و این باهم‌بودن یک روح جمعی ایجاد می‌کند. این روح جمعی هم منجر به نشاط اجتماعی خواهد شد و تمرین مدارا‌کردن در کنار هم خواهد بود، چون در این فضاها همه اقشار اجتماعی وجود دارد، درنهایت منجر به تقویت همبستگی اجتماعی خواهد شد.» عضو هیأت‌رئیسه شورای شهر شیراز یکی دیگر از کارکردهای این اتفاق را کمک به اقتصاد شهری می‌داند.