شهروند| یکشنبه شب زلزله‌ای به بزرگی 3/7 دهم ریشتر مرز ایران و عراق را لرزاند. بزرگی این زلزله به حدی بود که در ایران در شهرهای ایلام، کردستان، سنندج، شیراز، تهران، تبریز، رشت، قم، همدان، آذربایجان‌غربی و شرقی و اصفهان هم احساس شد. این زمین لرزه در آن سوی مرزها هم بغداد، موصل، کربلا، فلوجه، الرمادی، ارمنستان، ترکیه و... را لرزاند. در خبرهای اولیه عده‌ای کانون زلزله را ازگله کرمانشاه و عده دیگر سلیمانیه عراق می‌دانستند. با توجه به گستردگی زلزله، مرتضی سلیمی، رئیس سازمان امدادونجات هلال‌احمر علت احساس‌شدن این زمین‌لرزه در شهرهای مختلف ایران را عمق کم آن اعلام کرد. با این‌که رسانه‌ها پس از حادثه، چند ساعت در بی‌خبری بودند و تنها خبر از خسارت به وجود‌آمده تعداد 6 جانباخته بود، اما با گذشت چند ساعت و با اعزام تیم‌های امدادونجات به مناطق زلزله‌زده آمارهای اولیه منتشر شد و این آمارها از تعداد 6 نفر
به 26 کشته و 403 نفر مصدوم رسید. برق و آب و گاز مناطق و روستاهای بسیار زیادی در کرمانشاه قطع شد و تقریبا این شهر را در خاموشی کامل فرو برد. به دلیل احساس‌شدن این حادثه در سراسر ایران مردم سراسیمه به خیابان‌ها هجوم بردند. در تصاویر منتشر‌شده اولیه چیزی که بیش از همه به چشم می‌خورد خانه‌های تخریب‌شده و هجوم مردم وحشت‌زده و آواره به خیابان‌ها در شهرهای مختلف بود. همچنین در میان تصاویر بیمارستان امام‌خمینی کرمانشاه که یکی از بیمارستان‌های اصلی این شهر است، دیده می‌شود که سقف آن فرو ریخته است. با این حال شدت حادثه در حدی بود که تعداد مصدومان و کشته‌شده‌ها لحظه‌به‌لحظه رو به افزایش بود. با گذشت 12ساعت از وقوع زمین‌لرزه آمار کشته‌شده‌ها از مرز 200 نفر گذشت و تعداد زخمی‌ها به 1680 نفر افزایش پیدا کرد.
با گذشت زمان، تعداد مناطق آسیب‌دیده هم رو به افزایش رفت. بیشترین مناطق خسارت‌دیده ثلات باباجانی، سرپل ذهاب و ازگله کرمانشاه بود. صبح روز حادثه مرتضی سلیمی، رئیس امدادونجات هلال‌احمر تعداد مناطق آسیب‌دیده را 8 شهر و 526 روستا اعلام کرد و در این رابطه بهنام سعیدی، سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور تعداد جانباختگان زلزله غرب کشور را 407 نفر دانست. این در حالی است که 6700 مجروح هم تا ساعت 17 روز دوشنبه در بیمارستان‌های کرمانشاه بستری بودند. همچنین این زمین‌لرزه تاکنون در عراق 7 کشته و 535 نفر زخمی بر جای گذاشته است. این در حالی است که آموزشوپرورش استان کرمانشاه طی اعلامیه‌ای مدارس استان را در روز سه‌شنبه، 23 آبان ماه تعطیل اعلام کرد. همچنین حسین پارسا‌پور، رئیس روابط عمومي آموزشوپرورش استان کرمانشاه گفت: طبق آمار رسیده 5 دانش‌آموز در شهرستان دالاهو، یک دانش‌آموز در روستای «ده جامی» از توابع دالاهو و 6 دانش‌آموز در شهرستان کرمانشاه جان باختند.
اسماعیل نجار، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور در محل حادثه حضور داشت و به خبرنگار «شهروند» گفت: بزرگی زلزله بسیار بالا و بی‌سابقه است. «کارشناسان می‌گویند در حدود 600 سال قبل زلزله‌ای در حدود 6. 2 ریشتر روی این گسل داشته‌ایم و حالا 3. 7 ریشتر است و در عمق 11 کیلومتری زمین که حادثه بسیار سنگین بوده است و بسیاری از شهرهای استان را تحت‌تأثیر قرار داده که بیشترین تأثیرات روی سرپل ذهاب و روستاهای قصرشیرین است که تلفات در سرپل ذهاب سنگین‌تر از مناطق دیگر بوده است. سازمان مدیریت بحران و سایر سازمان‌های امدادی از همان لحظه ابتدایی حادثه تلاش کردند تا ابعاد حادثه را مورد بررسی قرار دهند. شورای مدیریت بحران کشور به ریاست وزیر کشور تشکیل شد و همه عزمشان را جزم کردند که با تجهیزات مختلف بتوانند آلام این عزیزان را کم کنند.» نجار گفت: حال کسی که عزیزی را از دست داده، خانه از دست داده و شب حادثه سرمای سخت را گذرانده قابل درک است و همه تلاش ما این است که وظیفه‌مان را به خوبی انجام دهیم. کشور در خدمت آسیب‌دیدگان است و در حال‌حاضر مسئولان کشوری هم به منطقه وارد شده‌اند تا از نزدیک در جریان مسائل قرار بگیرند. به گفته نجار نخستین نکته‌ای که در چنین اتفاقات باید بر آن تمرکز کرد از دست‌ندادن زمان طلایی است. «بیرون آوردن افراد از زیر آوار برای ما خیلی مهم است. در حال حاضر تمام تلاش ما معطوف به این مورد است. این نکته را هم باید یادآوری کرد که بهترین امدادگر و نجات‌دهنده عضو خانواده است که در یک حادثه جان سالم به در می‌برد. از سوی دیگر به دلیل این‌که حادثه در شب رخ داده، امکان پرواز میسر نبود و خیلی از عزیزان به صورت زمینی باید منتقل می‌شدند. جلسه با وزیر ساعت چهار صبح تمام شد و هنوز هوا روشن نشده بود که به منطقه رسیدیم. پزشکی قانونی، دستگاه قضائی، نیروی مسلح، ارتش، سپاه، جمعیت هلال‌احمر همه پای کار هستند و باید بدانید کار سختی پیش رو است و احتمال دارد با این روندی که مشاهده می‌شود تعداد جانباختگان‌مان افزایش پیدا کند. هر چند امیدواریم شاهد چنین اتفاقی نباشیم.» سردار منوچهر امان‌اللهی، فرمانده انتظامی استان کرمانشاه در گفت‌وگو با «شهروند» از وجود نظم و امنیت در مناطق زلزله‌زده خبر داد و گفت: «کل نیرو و امکاناتمان را به شهرستان‌ها اعزام کرده‌ایم تا نه فقط در زمینه امنیت که در حوزه امور ترافیکی هم مشکلی نباشد. همچنین می‌خواهیم از بعدازظهر و خصوصا شب برای حفاظت از اموال مردم کنترل‌ها را اضافه كنيم.» امان‌اللهی می‌گوید: تاکنون گزارشی از سرقت اعلام نشده و نیروی انتظامی درصدد است ایست بازرسی در ورودی و خروجی و داخل شهرها برپا شود.
به گفته فرمانده انتظامی استان کرمانشاه، تا کنون یک نفر از نیروهای انتظامی یکشنبه شب گذشته فوت كرده است و چند نفر هم در اثر این حادثه مجروح شده‌اند.»
اما در میان خبرهای دردآوری که هر لحظه از کرمانشاه منتشر می‌شد، خبر نجات‌یافتن نوزاد زنده از زیر آوار یکی از اخبار امیدبخش روز دوشنبه بود. این نوزاد با تلاش نیروهای امدادونجات زنده از زیر آوار در سرپل ذهاب پیدا شد که متاسفانه مادر این نوزاد تا به زمان نگارش این گزارش پیدا نشده است.
کمک‌رسانی سازمان‌های دولتی
به مناطق خسارت‌دیده
زلزله یکشنبه شب همدردی بسیاری از مسئولان را از سایر مناطق کشور و حتی خارج از کشور به دنبال داشت. اکثر سازمان‌های دولتی برای کمک‌رسانی به مناطق آسیب‌دیده اعلام آمادگی کردند که سازمان آتش‌نشانی، اورژانس کشور سازمان نظام پرستاری، ارتش و سپاه ازجمله این سازمان‌ها بودند. به همین منظور محمد شریفی‌مقدم، قائم‌مقام سازمان نظام پرستاری کشور ساعاتی پس از وقوع زلزله در غرب کشور فراخوان اعزام پرستاران داوطلب جهت ارایه خدمات انسان‌دوستانه به مردم مناطق زلزله‌زده را اعلام کرد. سعید شریف‌زاده، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران از اعزام تعدادی از آتش‌نشانان تهران به همراه تجهیزات کامل نجات و خودروهای آتش‌نشانی برای امدادرسانی به مناطق زلزله‌زده در غرب کشور خبر داد.
یاری‌رسانی از آن سوی مرزها
محمت گوللو اوغلو، رئیس مرکز مدیریت حوادث اضطراری و آفات طبیعی ترکیه (آفاد) صبح روز دوشنبه از اعزام گروهی متشکل از نیروهای امدادی و کادر پزشکی این کشور به منظور امدادرسانی به زلزله‌زدگان عراق با هواپیمای باربری نظامی از فرودگاه «اتی مسقوت» آنکارا به شهر سلیمانیه خبر داد. وی با اشاره به این‌که کمک‌رسانی‌های ترکیه برای زلزله‌زدگان در شمال عراق به صورت هماهنگ با دولت مرکزی عراق و هلال‌احمر این کشور و با توجه به درخواست‌های آنها انجام می‌شود، گفت: این زمین‌لرزه در ایران نیز قربانی گرفت و تعداد زیادی زخمی برجای گذاشت؛ اما تا کنون هیچ درخواست کمکی از جانب ایران به ما ابلاغ نشده است. گوللواوغلو تأکید کرد: ما از طریق وزارت امور خارجه به ایران اعلام کردیم که آماده کمک‌رسانی هستیم. همچنین کریستوس استایلیانیدز، کمیسیونر اروپایی کمک‌های بشردوستانه و مدیریت بحران با انتشار پیامی در صفحه تويیتر خود از وقوع زلزله در ایران و عراق ابراز تأسف کرد. وی در پیام خود نوشت: من با خانواده قربانیان زلزله یکشنبه شب گذشته در عراق و ایران ابراز همدردی می‌کنم. اتحادیه اروپا آماده کمک‌رسانی است.
آخرین اخبار از وضع راه‌ها
و تعداد کشته‌شدگان و مصدومان
سردار تقی مهری، رئیس پلیس راهور ناجا با اشاره به زلزله شامگاه یکشنبه و امدادرسانی، تردد تمامی وسایل نقلیه سنگین را در محور کرمانشاه-سرپل ذهاب به دلیل تردد خودروهای امدادی و رفت‌وآمد مسئولان در محورهای منتهی به سرپل ذهاب ممنوع کرد و همچنین تمامی محورهای اصلی منتهی به مناطق زلزله‌زده را باز اعلام کرد. همچنین مدیرکل مدیریت بحران سازمان پزشکی قانونی کشور در ادامه از اولیاي جانباختگان زلزله کرمانشاه درخواست کرد كه از تدفین بدون جواز دفن خودداری کنند. دکتر مهرداد علی بخشی از اولیای متوفیان حادثه زلزله اخیر درخواست کرد تا برای حفظ حقوق قانونی جانباختگان و بازماندگان، از تدفین بدون صدور جواز دفن پزشکی قانونی جدا خودداری کنند. دکتر علی بخشی با اشاره به حقوقی که در زمان حیات یا فوت یک فرد به اطرافیان تعلق می‌گیرد یا از آنها ساقط می‌شود، گفت: متخصصان پزشکی قانونی در کوتاه‌ترین زمان، جواز دفن جانباختگان را صادر می‌کنند و لازم است خانواده‌ها برای حفظ حقوق افراد متوفی و با جواز دفن مراسم خاکسپاری را برگزار کنند.
کرمانشاه تا 3 ماه می‌لرزد
رئیس بخش زلزله مرکز تحقيقات مسکن گفت: زلزله‌هايي مثل زلزله کرمانشاه، پس‌لرزه‌هاي زيادي را به دنبال دارد و انتظار داريم که اين پس‌لرزه‌ها تا 2 يا 3ماه آينده نيز در منطقه ادامه داشته باشد. علي بيت‌اللهي رئيس بخش زلزله‌شناسي مهندسي و خطرپذيري مرکز تحقيقات با بيان اين مطلب، گفت: با تأکيد بر اينکه برخلاف شايعات، اين زلزله نمي‌تواند بر گسل‌هاي ساير شهرها تاثيرگذار باشد، گفت: منطقه وقوع زلزله، يک منطقه کاملا مشخص از نظر لرزه‌خيزي کشور است که سيستم گسلي و زلزله‌هاي خاص خودش را دارد. بنابراين اگر بخواهيم بين اين زلزله با تهران و ساير نقاط کشور ارتباطي را برقرار کنيم، يک کار غيرکارشناسي و غيرتخصصي است؛ چراکه با مناطق لرزه‌اي کاملا مجزا روبه‌رو هستيم. وي با تکرار اين مطلب که وقوع اين زلزله تا حد بسيار بالايي سبب تخليه انرژي منطقه شده است، احتمال وقوع زلزله ديگري با همين اندازه و مقياس را در منطقه بسيار پايين دانست.